Khoai môn: Thực phẩm bổ phổi tuyệt vời vào mùa thu
Mùa thu - thời tiết dần trở nên mát mẻ, độ ẩm bắt đầu giảm và chênh lệch nhiệt độ giữa sáng và tối trở nên đáng kể. Gió thu thường khiến cổ họng bạn khô và da căng. Trong thời gian này, điều quan trọng là phải chú ý hơn đến chế độ ăn uống và bổ sung các thực phẩm bổ dưỡng vào chế độ ăn uống để giúp cơ thể thích nghi với sự thay đổi của thời tiết.
Mặc dù củ sen thường được nhắc đến như một loại thực phẩm "nữ hoàng mùa thu", vừa bổ dưỡng cho phổi lại ngăn ngừa khô da, nhưng hóa ra còn một kho báu khác của mùa thu, bổ hơn cả củ sen. Đó là khoai môn!
Khoai môn bổ sung các nguyên tố vi lượng, nâng cao khả năng miễn dịch.
Khoai môn - Loại củ có tên nghe rất bình dị nhưng khi ăn vào mùa thu giống như đắp một lớp màng bảo vệ lên cơ thể, giúp bạn hít thở dễ dàng, ăn ngon miệng hơn và cảm thấy thoải mái trong mùa thu.
Về mặt dinh dưỡng, khoai môn rất giàu mucin và chất xơ. Mucin có thể tạo thành lớp màng bảo vệ trong đường tiêu hóa và đường hô hấp, giúp làm giảm cảm giác khó chịu do khô hanh mùa thu gây ra. Trong khi chất xơ có thể cải thiện môi trường đường ruột, giúp bài tiết chất thải trao đổi chất dư thừa và giảm nhiệt cơ thể.
Lợi ích sức khỏe khi ăn củ khoai môn
Khi mùa thu đến, nhiều người thường chán ăn và dễ bị khó tiêu. Khoai môn có tính trung tính, vị ngọt và cay, được Y học cổ truyền Trung Quốc tin rằng có tác dụng bổ tỳ, bổ vị, bổ khí. Khoai môn mềm nên cũng rất tốt khi làm thực phẩm hoặc món ăn kèm cho người cao tuổi, người tỳ vị yếu.
Một bát chè khoai môn làm ẩm phổi và giảm ho, giảm khô họng mùa thu.
1. Dưỡng phổi, chống khô hanh: Mùa thu thường hanh khô, dễ gây ho, viêm họng. Khoai môn có tác dụng giúp làm ẩm phổi và giảm bớt tình trạng khô rát. Hơn nữa, khoai môn rất giàu Vitamin C, E và các chất chống oxy hóa, giúp củng cố hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh cảm cúm, nhiễm trùng thường gặp khi thời tiết chuyển lạnh.
2. Bồi bổ tỳ vị, cải thiện tiêu hóa: Khoai môn chứa một lượng đáng kể Lactosan (một loại chất nhầy). Chất này giúp khoai có kết cấu mềm mịn, dễ được dạ dày hấp thụ, đặc biệt tốt cho những người có hệ tiêu hóa yếu, kém ăn vào mùa thu.
Trong Đông y, khoai môn có tác dụng bổ khí, dưỡng ruột, dạ dày, giúp tăng cảm giác ngon miệng và hỗ trợ phục hồi niêm mạc đường ruột. Hàm lượng chất xơ trong khoai môn cao gấp đôi khoai tây giúp thúc đẩy nhu động ruột, phòng ngừa táo bón và loại bỏ các chất thải chuyển hóa dư thừa, làm sạch đường ruột.
3. Kiểm soát đường huyết và tim mạch: Chất xơ và tnh bột kháng trong khoai môn là hai thành phần làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu đường, giúp ngăn chặn lượng đường trong máu tăng đột biến sau khi ăn. Đây là thực phẩm tốt để bổ sung vào chế độ ăn của người mắc bệnh tiểu đường.
Khoai môn cũng rất giàu Kali (một khoáng chất thiết yếu), giúp điều chỉnh huyết áp bằng cách cân bằng lượng Natri (muối) trong cơ thể, làm giảm căng thẳng lên hệ tim mạch, phòng ngừa cao huyết áp.
4. Cung cấp năng lượng lâu dài: Khoai môn giàu carbohydrate phức hợp, cung cấp năng lượng dồi dào, giúp cơ thể ấm áp và no lâu hơn, rất phù hợp để bổ sung năng lượng trong những ngày thu mát mẻ, chuẩn bị cho mùa đông.
Khoai môn có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon. (Ảnh minh họa: Internet).
Khoai môn chỉ cần chế biến đúng cách thì vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe. Khoai môn có thể làm rất nhiều món khác nhau như: Hấp, canh khoai môn, cháo khoai môn bánh khoai môn… Cần lưu ý rằng khoai môn phải được nấu chín kỹ, vì ăn sống có thể gây kích ứng miệng. Đồng thời, khoai môn chứa nhiều tinh bột, vì vậy bệnh nhân tiểu đường nên ăn vừa phải để tránh biến động đường huyết.
Những lưu ý cần biết khi ăn khoai môn
Mặc dù khoai môn rất bổ dưỡng, bạn cần lưu ý một số điều sau để sử dụng an toàn và hiệu quả:
- Luôn nấu chín kỹ: Khoai môn sống và nhựa khoai môn có chứa Calcium Oxalate, một chất gây ngứa và khó chịu khi tiếp xúc với da. Chất này cũng có thể gây kích ứng niêm mạc miệng, họng, dạ dày nếu ăn sống hoặc chưa chín kỹ.
Cách xử lý: Luôn phải nấu khoai môn thật chín (hấp, luộc, hầm) trước khi ăn để phân hủy hoàn toàn chất gây ngứa. Khi gọt vỏ, nên đeo găng tay hoặc rửa tay bằng nước ấm pha chút giấm sau khi gọt.
- Đối tượng cần hạn chế ăn khoai môn: Người dị ứng: Những người có cơ địa dễ dị ứng, đặc biệt là với các loại củ, cần thận trọng khi ăn.
Người đang bị chàm, mề đay: Theo Đông y, một số người đang có các bệnh ngoài da như chàm (eczema), mề đay cấp tính nên hạn chế ăn khoai môn vì có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn.
Ăn điều độ: Dù tốt, không nên ăn quá nhiều khoai môn cùng một lúc để tránh đầy bụng, khó tiêu do hàm lượng tinh bột và chất xơ cao.
- Cách chọn khoai môn ngon: Chọn củ khoai môn cầm chắc tay, vỏ lành lặn, không bị sứt mẻ hay úng nước. Củ khoai ngon thường có trọng lượng vừa phải, không quá to (dễ bị sượng) hoặc quá nhỏ.
Nếu bị ho thường xuyên, thở nhanh và thở khò khè rõ ràng có thể là biểu hiện của bệnh viêm phế quản, hen suyễn hoặc thậm chí là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, không thể giải quyết chỉ bằng cách ăn khoai môn. Bạn vẫn cần đến bệnh viện để khám và tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ.
Hương Giang (theo thanhnienviet, phunumoi)
