Các đảo Praslin và Curieuse ở Seychelles trồng một loài cọ được đánh giá là "độc nhất vô nhị" trên thế giới với tên gọi Coco de mer (còn gọi là dừa đôi, tên khoa học Lodoicea maldivica).
Đây là loài cây sở hữu quả và hạt giống lớn nhất thế giới, mỗi quả nặng trung bình 42 kg, trong khi hạt nặng khoảng 18 đến 20kg. Những chiếc lá hình quạt của chúng có thể dài từ 7 đến 10 mét và rộng tới 4,5 mét.
Coco de mer là loài cây có nhiều bí ẩn và gắn với các huyền thoại. Trước khi Seychelles được con người phát hiện và tới định cư, hạt cây thường trôi dạt đến các bờ biển xa xôi, như Maldives (do vậy, nó cũng có tên gọi khác là dừa Maldives).
Tại đây, người dân thu thập chúng lại và mang đi giao dịch. Do hình dáng và kích thước đặc biệt, hạt Coco de mer được nhiều người coi như một vật phẩm hấp dẫn.
Vào thời xa xưa, hạt của loại cây này thường thuộc tài sản của vua chúa. Chúng được dùng để bán với giá cao, hoặc trở thành món quà tặng quý giá trong giới thượng lưu. Các hoàng tử Trung Đông và thậm chí là hoàng đế La Mã Rudolf II từng ban tặng cả một gia tài cho ai tìm được loại hạt hiếm này.
Vào giữa thế kỷ 18, các nhà thám hiểm phát hiện cây Coco de mer có cây cái và đực. Hạt Coco de mer mang hình dáng giống vòng ba thiếu nữ đến từ những cây cọ cái. Còn các cây đực có hoa giống bộ phận nhạy cảm của đàn ông. Phải mất tới 50 năm cây mới trưởng thành và có thể sinh sản, tùy điều kiện môi trường.
Đáng chú ý, nghiên cứu cho thấy lá cây chỉ chứa khoảng 1/3 lượng đạm và lân so với các loài thực vật khác ở Seychelles. Trước khi rụng, lá già rút lại phần lớn dưỡng chất để tái sử dụng, nhờ vậy cây có thể dồn năng lượng nhiều hơn cho việc nuôi quả và hạt.
Bên cạnh đó, tán lá khổng lồ của coco de mer hoạt động như mái che hứng nước mưa, dẫn dòng chảy dọc theo thân cây. Dòng nước này cuốn theo phấn hoa, hoa rụng, phân chim và chất hữu cơ xuống đất quanh gốc. Nhờ đó, lớp đất ở khu vực chỉ cách thân cây 20cm giàu dinh dưỡng hơn ít nhất 50% so với đất cách đó vài mét.
Không chỉ vậy, coco de mer còn được xem là một trong số ít loài thực vật có hành vi giống như "chăm sóc" cây con. Thông thường, nhiều loài tiến hóa để hạt phát tán xa, tránh cạnh tranh với cây mẹ. Nhưng hạt coco de mer không thể nổi trên mặt nước, chỉ rơi quanh gốc. Sau đó, cây non lại hưởng lợi khi mọc dưới bóng cây mẹ, nhờ tiếp cận lớp đất giàu dưỡng chất.
Đáng buồn là tổng cộng hiện nay chỉ còn khoảng 8.000 cây coco de mer trưởng thành trong tự nhiên. Số lượng ít ỏi khiến loài này được đưa vào danh sách các sinh vật cần được bảo tồn ở mức cao nhất.
Cũng vì sự quý hiếm và được nhiều người săn lùng, hạt coco de mer từng được rao bán từ 500 đến 2.000 bảng Anh, tức khoảng 17 đến hơn 71 triệu đồng mỗi hạt.
Minh Hoa (t/h)
