Binh sĩ Israel thuộc Đơn vị Yahalom huấn luyện chiến đấu trong đường hầm. Ảnh: IDF
"Dọn dẹp" hệ thống đường hầm khổng lồ của Hamas là một nhiệm vụ của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) trong bối cảnh cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza đang diễn ra. Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này, IDF có một lực lượng biệt kích tinh nhuệ, được huấn luyện chiến đấu và xử lý các hầm ngầm, có tên là Đơn vị Yahalom.
Yahalom là một phần của Quân đoàn Kỹ thuật Chiến đấu, thuộc IDF, và được chia thành nhiều đại đội với chuyên môn khác nhau, chịu trách nhiệm tác chiến trong lòng đất, trinh sát kỹ thuật, xử lý vật liệu nổ và vũ khí bất thường.
Yahalom được thành lập năm 1995 và tăng gấp đôi quy mô sau Chiến tranh Gaza năm 2014 để đối phó với các mối đe dọa ngày càng tăng từ hệ thống đường hầm của Hamas.
"Vai trò của Đơn vị Yahalom bao gồm các nhiệm vụ phá hủy đặc biệt, cho nổ cơ sở hạ tầng của đối phương, xử lý chất nổ, chuẩn bị các thiết bị nổ và bom, vô hiệu hóa thiết bị nổ của đối phương, rà phá các bãi mìn phức tạp, đồng thời định vị và phá hủy các đường hầm của Hamas", IDF tuyên bố năm 2021. "Đôi khi, Yahalom sử dụng robot và nhiều thiết bị điều khiển từ xa để giảm nguy cơ thương vong cho các thành viên".
Yahalom Foundation, tổ chức gồm cựu binh sĩ thuộc Đơn vị Yahalom, cho biết, việc tuyển mộ quân cho Yahalom rất nghiêm ngặt. Ngoài việc phải có hồ sơ y tế, người ứng tuyển phải có các buổi "thử việc" kéo dài 4 ngày. Khi được nhận, ứng viên sẽ tham gia vào chương trình đào tạo "dài và gian khổ" trong 16 tháng, bao gồm phát triển thể chất, huấn luyện kỹ thuật chiến đấu, huấn luyện chống khủng bố, đào tạo võ thuật Israel, đồng thời phát triển các kỹ năng như nhảy dù hay đẩy lùi các cuộc tấn công của đối phương.
Yahalom, chủ yếu hoạt động bí mật, đã được triển khai tới Dải Gaza kể từ khi Israel phát động cuộc tấn công trên bộ vào khu vực này tuần trước. Hôm 3/11, IDF tuyên bố, các binh sĩ Yahalom đã phối hợp với các đơn vị khác để phá hủy một số đường hầm của Hamas khi thực hiện "các chiến dịch đặc biệt" ở Gaza.
"Binh sĩ Yahalom phát hiện các đường hầm, gài thuốc nổ vào đó rồi kích nổ", IDF tuyên bố và đăng kèm video quay cảnh các binh sĩ Israel kiểm tra một đường hầm mà họ phát hiện gần Beit Hanoun, thành phố ở phía đông bắc Dải Gaza. IDF cũng đăng video nhìn từ trên cao cho thấy cầu lửa từ các vụ nổ đường hầm.
Thách thức của Đơn vị Yahalom
Theo trang The Daily Beast, thách thức mà Đơn vị Yahalom phải đối mặt giống như việc phải mò mẫm dò tìm mục tiêu trong bóng tối. Hamas có thể sử dụng các đường hầm để bất ngờ tấn công quân đội Israel, trong khi công nghệ hiện đại của Israel không hiệu quả khi tác chiến dưới mặt đất.
John Spencer, cựu lính bộ binh Mỹ và là người được IDF cho phép tham quan khóa huấn luyện của Yahalom ở Israel, cho rằng, Hamas có thể tận dụng các đường hầm để trốn khỏi sự truy đuổi của quân đội Israel.
"Hoạt động dưới mặt đất là cách hiệu quả để che giấu hành động, thực lực cũng như bảo đảm quân số, đồng thời dễ dàng sử dụng lối đánh du kích để tấn công bất ngờ rồi rút lui, bảo toàn lực lượng", Spencer nói. "Đó là chiến lược chính của Hamas".
"Thách thức chính của tác trong lòng đất là đối thủ không để lại bất cứ dấu vết nào trên mặt đất", đại tá Yaron Beit-On, người từng chỉ huy Đơn vị Yahalom năm 2016, nói. "Việc thu thập thông tin tình báo khi đối thủ ẩn náu dưới hầm là rất khó khăn và phức tạp".
"Đó không phải là nhiệm vụ đơn giản mà binh sĩ IDF có thể luyện tập mà thực hiện được. Mỗi đường hầm là một thách thức riêng và tiềm ẩn đầy bất ngờ", trung úy Hezi nói năm 2016.
"Không có đường hầm nào giống hệt nhau. Người đầu tiên xuống hầm phải biết cách ứng biến", Hezi nói. "Đây chính xác là những gì chúng tôi huấn luyện để sẵn sàng cho mọi tình huống gặp dưới hầm, dù đó là các tay súng hay thuốc nổ. Khi vào bên trong các đường hầm, binh sĩ sẽ hiểu mối đe dọa họ phải đối mặt lớn đến mức nào".
Những năm gần đây, IDF đã nỗ lực để các binh sĩ Yahalom không gặp nguy hiểm, ví dụ như sử dụng robot.
Ngoài các thiết bị giúp làm việc và chiến đấu trong những mê cung đường hầm, binh sĩ Yahalom còn cần các thiết bị giúp họ thở và nhìn rõ trong bóng tối.
Trung tướng Mark Schwartz, từng là điều phối viên an ninh Mỹ cho Israel và chính quyền Palestine (2019-2021), cảnh báo rằng, các binh sĩ Yahalom cũng cần chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các cuộc tấn công bằng khí gas.
Áp lực được cho là đang đè nặng lên vai của Đơn vị Yahalom. Ảnh minh họa: Getty
Theo The Daily Beast, Israel tuyên bố rằng mục tiêu chính của nước này là loại bỏ Hamas. Nếu đúng như vậy, áp lực đè trên vai Đơn vị Yahalom là lớn chưa từng có.
Israel đã nỗ lực phá hủy các hệ thống đường hầm của Hamas trong các chiến dịch trước đó, trong các năm 2008 và 2014. Sau đó, các binh sĩ Israel đã xác định vị trí, lập bản đồ và cho nổ các đường hầm này.
Nhưng hàng trăm đường hầm vẫn tồn tại. Và Hamas đã có đủ thời gian để mở rộng quy mô của hệ thống đường hầm này.
Nhiệm vụ lần này của Đơn vị Yahalom là khó khăn hơn vì hơn 200 con tin được cho là bị giam giữ ở hệ thống đường hầm của Hamas. Việc phá hủy các đường hầm trước khi giải cứu hoặc xác định được vị trí của các con tin sẽ gây nguy hiểm cho các con tin.
Theo John Spencer, cựu lính bộ binh Mỹ, ngay cả khi binh sĩ Israel được huấn luyện bài bản để đối phó các đường hầm, họ vẫn có nguy cơ gặp nguy hiểm vì quy mô của chiến dịch phá hủy hệ thống đường hầm.
Ông Spencer cảnh báo rằng, trong khi Israel nỗ lực tìm hiểu hệ thống đường hầm từ các tài liệu cũ, cảnh quan trong lòng đất có thể đã thay đổi những năm gần đây. Điều đó có thể khiến các binh sĩ IDF bị bất ngờ.
"Tôi cho rằng hệ thống đường hầm mới có thể đã dài hơn trước rất nhiều. Hamas sẽ còn phát triển và các mạng lưới đường hầm của lực lượng này cũng vậy", ông Spencer nói.
Và dù đã được huấn luyện nhiều năm, các binh sĩ Yahalom vẫn có thể bị kiệt sức trong thời gian sắp tới khi cuộc đấu ở môi trường đô thị kéo dài, đặc biệt là với quy mô chiến dịch trước mắt, cựu binh Mỹ cảnh báo.
Nguyễn Thái - BI, The Daily Beast
