Hàn the là chất bị Bộ Y tế cấm sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm với bất kỳ hàm lượng hay cách thức nào do những độc tính của nó đối với sức khỏe con người.
Chia sẻ trên Tuổi Trẻ Online, bác sĩ Nguyễn Thành Úc cho biết, hàn the có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn là nhờ khả năng tác động lên các liên kết peptit trong protein của vi khuẩn, làm biến đổi cấu trúc của protein và màng tế bào của vi khuẩn, khiến cho vi khuẩn suy yếu và chết. Vi khuẩn chết, không phát triển nên thịt chậm bị hư hỏng, chậm ôi thiu.
Cơ quan chức năng làm test nhanh phát hiện hàn the tại một cơ sở sản xuất giò chả. Ảnh: Đoàn Cường/Tuổi Trẻ Online.
Hàn the giúp tăng độ kết dính giữa các thành phần trong thực phẩm, nhất là chất đạm, tạo ra cấu trúc chắc chắn hơn, khiến cho thực phẩm trở nên dai giòn, khó bị vỡ vụn, bảo quản được lâu. Tuy nhiên khi ăn thực phẩm chứa hàn the lại gây ra nhiều tác hại nguy hiểm:
1. Gây hại đường tiêu hóa: Hóa chất này tác động trực tiếp lên niêm mạc đường ruột, dạ dày, gây viêm loét dạ dày, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, và trong một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mất nước nặng, nếu không điều trị kịp thời thì nguy hiểm đến tính mạng.
2. Gây hại cho hệ thần kinh: Hàn the kích thích hệ thần kinh trung ương, gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, thậm chí trầm cảm. Ở trẻ em, hàn the có thể gây ra các rối loạn hành vi.
3. Gây tổn thương gan, thận: Gan là cơ quan chuyển hóa chính của cơ thể. Khi tiếp xúc với hàn the, gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa và đào thải chất độc này, lâu ngày gan bị suy, gây triệu chứng vàng da vàng mắt, thậm chí xơ gan.
Thận là cơ quan lọc máu, khi hàn the tích tụ quá nhiều, thận phải làm việc quá sức để lọc và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể trong thời gian dài sẽ gây áp lực lên thận, gây tổn thương cầu thận, ống thận dẫn đến suy thận.
4. Ảnh hưởng khả năng sinh sản: Cơ thể tích lũy hàn the lâu ngày có thể gây rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Hàn the làm giảm số lượng tinh trùng và ham muốn tình dục ở nam.
Theo nghiên cứu các nhà khoa học phát hiện ra rằng chuột được cho ăn hàn the một thời gian sẽ bị teo tinh hoàn ở chuột đực và teo cơ quan sinh sản ở chuột cái. Ở động vật thí nghiệm mang thai, hàn the trong máu ở mức độ cao sẽ vượt qua hàng rào nhau thai, gây hại cho sự phát triển của thai nhi và gây ra tình trạng nhẹ cân khi sinh, dị tật bào thai.
Đáng chú ý, thông tin trên Sức khỏe & Đời sống, hàn the với liều lượng từ 5 gam trở lên đã gây ngộ độc cấp tính, có thể dẫn đến tử vong. Dùng với liều lượng thấp có thể gây ngộ độc mạn tính, ảnh hưởng đến gan, thận, gây biếng ăn và suy nhược cơ thể.
Trẻ em ăn phải thực phẩm có lượng hàn the 1-2 gr/kg thể trọng sẽ bị tử vong sau 10-12 giờ. Ở thể trường diễn, trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển trí não.
"Việt Nam đã cấm sử dụng hàn the trong sản xuất, chế biến thực phẩm với bất kỳ hàm lượng hay cách thức nào. Nhưng trên thực tế, nhiều người kinh doanh vẫn bỏ hàn the như một chất phụ gia vào thực phẩm để món ăn dai ngon hơn", PGS.TS Trần Hồng Côn, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết.
Ảnh minh hoạ,
Theo PGS.TS Trần Hồng Côn, hàn the không ảnh hưởng màu sắc trong giò nên khó phân biệt bằng mắt thường. Cách để nhận biết giò chả chứa hàn the là dựa vào vị giác. Giò nguyên chất khi ăn sẽ có vị thơm ngọt, mềm mềm, không khô rắn. Còn khi cắn miếng giò mà thấy khô cứng, dai, mịn bất thường thì khả năng đó là giò có hàn the.
Trong khi đó, chia sẻ với Hà Nội mới, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ sinh học và thực phẩm, cho rằng cách để phát hiện hàn the tốt nhất là dùng nghệ vì hàn the có tính axit, còn nghệ là một hoạt chất nhạy cảm với axit. Tự chế sản phẩm thử hàn the trong giò, chả bằng cách dùng loại giấy thử ngâm nước nghệ tươi rồi phơi khô, ấn vào bề mặt của giò, chả. Sau 1 phút, nếu thấy giấy chuyển đổi màu sắc từ vàng sang đỏ thì có nghĩa là giò, chả đó có chứa hàn the.
Tốt nhất, để mua được giò, chả an toàn, người tiêu dùng cần tới những cơ sở làm giò sạch, có uy tín, được công bố không có hàn the.
Minh Hoa (t/h)
