Chiều 16/10, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 50, UBTVQH cho ý kiến về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).
Mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện 1 thủ tục hành chính
Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã được sắp xếp, bố cục lại bao gồm 8 chương và 97 điều trên tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, chỉ quy định những vấn đề khung mang tính nguyên tắc và những nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội.
Một điểm thu hút quan tâm trong dự thảo luật là cắt giảm, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Đáng chú ý, dự thảo luật đã mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng, đơn giản hóa thủ tục.
Nguyên tắc thực hiện là từ giai đoạn chuẩn bị đến thời điểm khởi công xây dựng, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng chỉ kiểm soát một lần đối với mỗi dự án, công trình xây dựng (mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện 1 thủ tục hành chính).
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng (công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng).
Đối với các công trình còn lại, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng được đơn giản hoá tối đa theo hướng: tất cả các đối tượng công trình này đủ điều kiện để thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình; nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình, cơ quan cấp phép chỉ thực hiện kiểm tra kết quả thực hiện của tư vấn…
Việc đơn giản hoá sẽ giúp giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 ngày). Các nội dung cụ thể sẽ được quy định tại Nghị định.
Ngoài ra, dự thảo luật giảm bớt một số điều kiện cụ thể trong quá trình triển khai thi công (có bản vẽ thiết kế thi công, biện pháp thi công); rà soát, cắt giảm đối tượng phải thực hiện thủ tục kiểm tra công tác nghiệm thu.
Phân định rõ nội dung kiểm tra của cơ quan chuyên môn về xây dựng và trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát.
Rõ trách nhiệm để người dân, doanh nghiệp giám sát
Thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho biết, Thường trực Uỷ ban đánh giá hồ sơ dự án luật cơ bản đáp ứng yêu cầu theo trình tự thủ tục rút gọn.
Về giấy phép xây dựng, ông Khải cho biết, có ý kiến cho rằng, giấy phép không phải "rào cản" mà là công cụ bảo vệ quyền lợi và trật tự xã hội, vấn đề nằm ở chất lượng và quy trình cấp phép. Do đó, cần đơn giản hóa quy trình, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn xử lý và công khai thông tin để người dân, doanh nghiệp giám sát.
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải (Ảnh: Media Quốc hội).
Bên cạnh đó, tuy việc miễn giấy phép xây dựng giúp giảm thủ tục nhưng cần hoàn thiện quy định pháp lý trong Luật Xây dựng hoặc Luật Đất đai để bảo đảm quyền sở hữu tài sản trên đất.
Ngoài ra, cần bổ sung cơ chế xử lý vi phạm đối với công trình đã được cấp phép nhưng thi công sai thiết kế, thay đổi công năng hoặc vi phạm quy định, bảo đảm thống nhất và rõ trách nhiệm giữa các bên liên quan.
Về quy định xây dựng công trình, theo ông Khải, có ý kiến cho rằng, theo thông lệ quốc tế, Luật Xây dựng chỉ nên quy định ba chủ thể chính: chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế/tư vấn tổng thể và nhà thầu thi công.
Do đó, cần giảm bớt số lượng loại hình nhà thầu, tổ chức tư vấn trong dự thảo, lược bỏ quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ, chỉ giữ nguyên tắc chung và giao cho hợp đồng quy định cụ thể để bảo đảm linh hoạt, phù hợp thực tiễn.
Về quản lý chất lượng, nghiệm thu, bàn giao công trình xây dựng, có một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định nguyên tắc trong quản lý chất lượng công trình theo hướng "làm tốt ngay từ đầu", chuyển trọng tâm từ kiểm tra - phát hiện sang phòng ngừa - kiểm soát chất lượng trong suốt quá trình khảo sát, thiết kế, thi công và bảo trì.
Đồng thời, cần quy định rõ "người gây lỗi phải bồi thường", chỉ xử lý hình sự với hành vi cố ý, gian dối để phân định vi phạm kỹ thuật và hình sự.
"Cách tiếp cận này giúp nâng cao trách nhiệm nghề nghiệp, bảo đảm chất lượng, an toàn và minh bạch trong đầu tư xây dựng", ông Khải nói.
