Theo thông báo của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) ngày thứ Sáu, Washington sẽ áp mức thuế nhập khẩu mới đối với cần cẩu container sản xuất tại Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 9/11. Đây là bước đi nằm trong chiến lược của Mỹ nhằm đáp trả việc Trung Quốc lạm dụng chính sách trợ cấp và cạnh tranh không công bằng để thống lĩnh ngành vận tải biển và đóng tàu toàn cầu.
Quyết định này được đưa ra ngay sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế 100% lên toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ ngày 1/11, nhằm phản ứng với việc Bắc Kinh áp đặt kiểm soát xuất khẩu khoáng sản đất hiếm – nhóm vật liệu quan trọng cho sản xuất chip và thiết bị công nghệ cao.
Cần cẩu ZPMC tại Cảng Long Beach.
Những mặt hàng nào bị ảnh hưởng và mức thuế cụ thể ra sao?
Theo USTR, ngoài cần cẩu container, Mỹ còn áp thuế 100% đối với khung gầm container (intermodal chassis) do Trung Quốc sản xuất, cũng có hiệu lực từ ngày 9/11. Trước đó, mặt hàng này đã chịu thuế chống trợ cấp 44,32% và thuế chống bán phá giá 188,05% từ năm 2019. Tổng cộng, thuế nhập khẩu đối với sản phẩm này có thể lên đến hơn 330%.
Với cần cẩu container từ tàu lên bờ (ship-to-shore cranes), Mỹ áp mức thuế 100%, trong khi cần cẩu di động bánh lốp (rubber-tired gantry cranes) chịu thuế 150%. Khi cộng thêm thuế gốc 25% và các phụ phí khác, tổng mức thuế có thể dao động từ 125% đến 270%, theo ước tính của hãng luật White & Case.
Hiện Trung Quốc chiếm tới 65–70% thị phần cần cẩu toàn cầu và tới 80% tại thị trường Mỹ, chủ yếu do tập đoàn ZPMC cung cấp. Mỗi chiếc cần cẩu có thể có giá 14–20 triệu USD, khiến mức thuế mới được xem là “đòn nặng” với các cảng Mỹ đang phụ thuộc vào nguồn hàng từ Trung Quốc.
Các biện pháp thuế mới nằm trong nỗ lực tái thiết ngành đóng tàu và sản xuất thiết bị cảng biển của Mỹ, vốn đã tụt hậu so với Trung Quốc trong nhiều năm qua. Hồi tháng 4, USTR từng đề xuất đánh thuế lên cần cẩu và tàu Trung Quốc, sau đó điều chỉnh chính sách vào tháng 6 sau khi lấy ý kiến công chúng.
Đáng chú ý, Trung Quốc cũng vừa đáp trả bằng việc áp phí cảng trừng phạt đối với tàu Mỹ, tương tự mức phí mà Washington đang áp dụng. Căng thẳng thương mại này diễn ra ngay trước cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và ông Trump tại hội nghị kinh tế toàn cầu ở Hàn Quốc dự kiến tổ chức trong tháng này – nơi cả hai bên được kỳ vọng sẽ thảo luận về các biện pháp hạ nhiệt căng thẳng.
Mỹ còn thay đổi gì trong chính sách thương mại hàng hải?
Ngoài thuế nhập khẩu, USTR cũng thông báo áp phí 46 USD/tấn đối với các tàu chở xe hơi được đóng ở nước ngoài khi cập cảng Mỹ. Mức này thay thế quy định cũ là 150 USD/xe. Đồng thời, Washington bỏ quy định cho phép tạm dừng cấp phép xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) nếu sử dụng tàu nước ngoài, và miễn trừ phí cho các tàu chở khí ethane và LPG theo hợp đồng dài hạn.
Một số khoản phí có thể được hoãn nộp đến ngày 10/12 để doanh nghiệp có thời gian thích ứng, trong khi USTR tiếp tục thu thập ý kiến công chúng đến ngày 12/11 trước khi hoàn thiện chính sách.
Kì Lân (Theo Finance)
