Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số

Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số

ctv ban 2

ctv ban 2

Thứ 2, 15/08/2022 08:43

Là một quốc gia với 54 dân tộc, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam về quyền của người DTTS để đáp ứng yêu cầu xây dựng NNPQ XHCN trong thời đại mới.

Hiến pháp 2013 đã khẳng định: Nhà nước cộng hoà XHCN Việt Nam là NNPQ XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Vì vậy việc bảo đảm quyền của con người, của công dân là mục tiêu, cũng là động lực để xây dựng NNPQ XHCN Việt Nam. Là một quốc gia với 54 dân tộc, trong đó có 53 dân tộc thiểu số, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam về quyền của người dân tộc thiểu số để đáp ứng yêu cầu xây dựng NNPQ XHCN trong thời đại mới.

Thời gian qua, Việt Nam đã quan tâm hoàn thiện hệ thống pháp luật, bảo đảm cơ sở pháp lý ngày càng toàn diện hơn cho việc bảo vệ và thúc đẩy, phát triển các quyền con người, quyền công dân nói chung, quyền của đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng. Tính đến tháng 11/2020, chỉ tính các VBQPPL do các cơ quan Trung ương ban hành có 324 VBQPPL liên quan đến vùng dân tộc thiểu số đang có hiệu lực. Bên cạnh đó, pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số ở Việt Nam đã ghi nhận các chính sách dân tộc, công tác dân tộc, khẳng định quyền và nghĩa vụ cơ bản của con người, công dân là người dân tộc thiểu sốvề dân sự, chính trị, văn hoá, kinh tế, xã hội.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có VBQPPL có hiệu lực pháp lý ở tầm một đạo luật để điều chỉnh một cách tổng thể, toàn diện về quyền của người dân tộc thiểu số, đáp ứng yêu cầu phát triển thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Các QPPL về bảo đảm quyền của người dân tộc thiểu số vẫn nằm rải rác, tản mạn trong 324 văn bản pháp luật; trong đó 234/324 văn bản (72,22%) là các văn bản dưới luật như Nghị quyết, Nghị định, Thông tư, Quyết định… Thêm vào đó, nhiều quyền của người dân tộc thiểu số chưa được ghi nhận hoặc chưa được quy định cụ thể trong các VBQPPL.

Xây dựng Nhà nước Pháp quyền XHCN - Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số

Cần xây dựng một luật chuyên biệt về người dân tộc thiểu số.

Theo Báo cáo kết quả rà soát chính sách, pháp luật liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Uỷ ban Dân tộc cho thấy còn 19 nội dung, chính sách chưa được ghi nhận. Việc thiếu vắng các quy định pháp luật cần thiết có thể dẫn đến “lỗ hổng pháp luật”, không đảm bảo quyền của người dân tộc thiểu số và có thể tạo ra sự thiếu công bằng, tư tưởng mặc cảm, so bì giữa các dân tộc. Đi sâu nghiên cứu các nội dung, chính sách pháp luật bảo đảm quyền của người dân tộc thiểu số cho thấy vẫn còn tồn tại những mâu thuẫn, chồng chéo.

Ngoài ra, một số quy định của pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số chưa sát thực tế. Kết quả rà soát chính sách, pháp luật liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong Báo cáo số 1533/BC-UBDT được thực hiện bởi Uỷ ban Dân tộc đã chỉ ra cụ thể 19 văn bản pháp luật, bao gồm 06 Nghị định, 06 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 07 Thông tư và Thông tư liên tịch có nội dung không còn phù hợp với thực tiễn. Những quy định thiếu tính khả thi này đương nhiên không thể đi vào cuộc sống, gây lãng phí ngân sách, bức xúc dư luận và quan trọng hơn là không bảo đảm được quyền của người dân tộc thiểu số.

Vì vậy, để hoàn thiện hơn nữa pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số ở Việt Nam, tác giả kiến nghị cần thực hiện một số giải pháp sau:

Trước hết, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về quyền của đồng bào dân tộc thiểu số theo những hướng sau:

Một là, pháp luật bảo đảm quyền của đồng bào dân tộc thiểu số cần đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, cụ thể: chính sách, pháp luật phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân tộc thiểu số phải đi đôi với bảo đảm công bằng xã hội, người dân được tiếp cận với dịch vụ cơ bản, đồng thời không được phương hại đến môi trường, bảo vệ môi trường sinh thái, tài nguyên thiên nhiên.

Hai là, pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số cần đề cao tinh thần sáng tạo, chủ động vươn lên, tham gia các hoạt động phát triển cộng đồng, khắc phục khó khăn về điều kiện tự nhiên – kinh tể, xã hội của họ nhằm khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại, chưa có ý thức tự vươn lên, không muốn thoát nghèo để được nhận tiền trợ cấp… vẫn còn tồn tại trong cộng đồng dân tộc thiểu số ở nước ta.

Ba là, hoàn thiện pháp luật về quyền của đồng bào dân tộc thiểu số ở Việt Nam tiệm cận hơn với các công ước quốc tế về quyền của người dân tộc thiểu số nói riêng, quyền con người nói chung.

Đặc biệt, cần xây dựng một luật chuyên biệt về người dân tộc thiểu số

Hiện nay trong hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có một văn bản quy phạm dưới góc độ là một đạo luật điều chỉnh các vấn đề liên quan đến quyền của người dân tộc thiểu số. Các quy định về quyền và các biện pháp bảo đảm quyền của đối tượng này được quy định riêng lẻ trong các pháp luật chuyên ngành và chủ yếu ở trong các văn bản dưới luật. Tuy nhiên, thực tế, nhiều quy định pháp luật về bảo đảm quyền có khả năng triển khai thực thi trên thực tế thấp khiến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng tiêu cực.

Xây dựng Nhà nước Pháp quyền XHCN - Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về quyền của người dân tộc thiểu số (Hình 2).

Cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về quyền của đồng bào dân tộc thiểu số.

Hiện nay bối cảnh kinh tế xã hội thay đổi nhanh chóng, xuất hiện rất nhiều vấn đề trên mọi mặt của đời sống xã hội mới tác động tiêu cực đến cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều quy định của pháp luật hiện tại bị chồng chéo, trách nhiệm phối hợp bảo đảm quyền của người dân tộc thiểu số của các bộ, ngành, địa phương chưa được quy định cụ thể đặt ra yêu cầu phải có một văn bản thống nhất. Hơn nữa, dưới góc độ là một đối tượng quan trọng trong chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, đồng thời, là một trong những đối tượng yếu thế nhất, việc xây dựng một đạo luật riêng biệt mang tính chất là những quy định mang tính bắt buộc chung, định hướng bảo đảm cho việc xây dựng, giải thích và áp dụng pháp luật đối với người dân tộc thiểu số là điều cần thiết. Đồng thời, đây cũng là sự tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế về bảo đảm quyền của dân tộc thiểu số theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Đạo luật này cần giải quyết được một số nội dung cơ bản bảo gồm: (1) Thống nhất nhận thức về người dân tộc thiểu số; (2) Quy định các quyền của người dân tộc thiểu số; (3) Trách nhiệm, các biện pháp bảo vệ, bảo đảm các quyền ấy của Nhà nước, các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cá nhân; (4) Quy định về nguồn lực và nguyên tắc sử dụng nguồn lực bảo đảm quyền của người dân tộc thiểu số… Đây sẽ là những khuôn khổ pháp lý quan trọng, là cơ sở cho việc thực hiện một cách thống nhất chính sách, pháp luật về bảo đảm quyền của người dân tộc thiểu số một cách ổn định và lâu dài.

Tài liệu tham khảo:

1. Chính phủ, Báo cáo số 249/BC-CP ngày 21 tháng 5 năm 2020 về Đềxuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

2. Hội đồng dân tộc, Báo cáo số 1368 /BC-HĐDT14, ngày 03/11/2020 về Kết quả giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về khoa học và công nghệ phục vụ phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2011 – 2020”.

3. Ủy ban dân tộc, Báo cáo số 1533/BC-UBDT ngày 11/11/2020 về kết quả rà soát chính sách pháp luật liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

4. Bảo Yến, Chính sách đối với vùng dân tộc thiểu số và miền núi cần xuất phát từ chính nhu cầu của đồng bào, Quochoi.vn, ngày tuỷ cập: 20/5/2020.

5. Nguyễn Quốc Sửu, Ngọc Văn Nhân, Hoàng Đình Khuê, Những vấn đề cơ bản, cấp bách trong xây dựng pháp luật về dân tộc thiểu số và miền núi nước ta hiện nay, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2021.

ThS. Nguyễn Việt Hà

Khoa Nhà nước- Pháp luật, Học viện Chính trị khu vực I

Cảm ơn bạn đã quan tâm đến nội dung trên. Hãy tặng sao để tiếp thêm động lực cho tác giả có những bài viết hay hơn nữa.
Đã tặng: 0 star
Tặng sao cho tác giả
Hữu ích
5 star
Hấp dẫn
10 star
Đặc sắc
15 star
Tuyệt vời
20 star
Chủ tịch nước làm việc với Ban Nội chính Trung ương về Đề án Nhà nước pháp quyền

Chủ tịch nước làm việc với Ban Nội chính Trung ương về Đề án Nhà nước pháp quyền

Thứ 6, 22/07/2022 | 15:56

Chiều 21/7, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với Ban Nội chính Trung ương về Đề án Nhà nước pháp quyền.

[E] Vai trò của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong đời sống chính trị, xã hội hiện nay

[E] Vai trò của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong đời sống chính trị, xã hội hiện nay

Thứ 3, 09/08/2022 | 06:06

Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân là quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước ta.

CÙNG TÁC GIẢ

Việt Nam - Australia hợp tác đào tạo, nghiên cứu vì mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Việt Nam - Australia hợp tác đào tạo, nghiên cứu vì mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Thứ 4, 13/08/2025 | 16:15

Theo GS.TS Nguyễn Thành Hiếu, Việt Nam và Australia đang bước vào giai đoạn mang tính quyết định của quá trình chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Cảnh báo thủ đoạn "bắt cóc online" nhắm vào học sinh, sinh viên

Cảnh báo thủ đoạn "bắt cóc online" nhắm vào học sinh, sinh viên

Thứ 3, 12/08/2025 | 20:20

Bộ GD&ĐT vừa phát đi cảnh báo khẩn về thủ đoạn tội phạm lợi dụng không gian mạng để lừa đảo học sinh, sinh viên dưới hình thức "bắt cóc online".

Mua sách giáo khoa: Phụ huynh lựa chọn nơi uy tín tránh hàng giả

Mua sách giáo khoa: Phụ huynh lựa chọn nơi uy tín tránh hàng giả

Chủ nhật, 10/08/2025 | 09:49

Thay vì lựa chọn mua sắm trực tuyến, nhiều cha mẹ quyết định mua sách giáo khoa tại những cửa hàng phân phối chính hãng, tránh mua phải sách giả, sách lậu.

Quyết liệt chống sách giả, sách lậu: Bảo vệ tri thức là bảo vệ tương lai

Quyết liệt chống sách giả, sách lậu: Bảo vệ tri thức là bảo vệ tương lai

Thứ 7, 09/08/2025 | 10:48

Sách giáo khoa giả đang âm thầm len lỏi trên thị trường, đe dọa trực tiếp chất lượng giáo dục. Mặc dù vậy, các nhà xuất bản gặp không ít khó khăn đề đẩy lùi vấn nạn này.

Áp dụng quy định mới với giáo viên dạy học bằng tiếng nước ngoài

Áp dụng quy định mới với giáo viên dạy học bằng tiếng nước ngoài

Thứ 6, 08/08/2025 | 20:44

Từ 25/9, giáo viên dạy học bằng tiếng nước ngoài phải đạt trình độ tối thiểu bậc 4 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam hoặc tương đương.

Xem thêm

CÙNG CHUYÊN MỤC

Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam thống nhất chỉnh sửa Điều lệ Hội

Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam thống nhất chỉnh sửa Điều lệ Hội

Thứ 6, 15/08/2025 | 12:51

Sáng 15/8, Ban Thường vụ Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị chuyên đề của Ban Chấp hành về sắp xếp tổ chức bộ máy, hoạt động của các cấp hội sau hợp nhất, sáp nhập và thực hiện tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Chủ tịch Hun Sen sẽ dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam

Chủ tịch Hun Sen sẽ dự Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam

Thứ 5, 14/08/2025 | 20:40

Chiều 14/8, theo đề nghị của phía Campuchia, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Hun Sen để trao đổi các biện pháp nhằm tăng cường quan hệ giữa hai Đảng, hai nước.

Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam tiếp quan chức Ủy ban Nhân quyền Australia

Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam tiếp quan chức Ủy ban Nhân quyền Australia

Thứ 5, 14/08/2025 | 20:30

Chiều 14/8, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc đã có buổi tiếp bà Joanna Mansfield - Trưởng Bộ phận Hợp tác quốc tế, Ủy ban Nhân quyền Australia (AHRC).

Hội Luật gia Thanh Hóa: Tiếp niềm tin, mở lối hoàn lương cho người lầm lỡ

Hội Luật gia Thanh Hóa: Tiếp niềm tin, mở lối hoàn lương cho người lầm lỡ

Thứ 5, 14/08/2025 | 10:00

Ngày 13/8, Hội Luật gia tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Trại tạm giam Công an tỉnh tổ chức phổ biến, tư vấn pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho các phạm nhân được xét đặc xá nhân dịp Quốc khánh 2/9/2025.

Hội Luật gia An Giang phát huy vai trò trong công tác hòa giải ở cơ sở

Hội Luật gia An Giang phát huy vai trò trong công tác hòa giải ở cơ sở

Thứ 5, 14/08/2025 | 08:19

Với mạng lưới hơn 1.300 tổ hòa giải và trên 10.000 hòa giải viên, trong đó hơn 1.200 là hội viên Hội Luật gia, công tác hòa giải ở cơ sở tỉnh An Giang ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần giữ vững ổn định xã hội, tăng cường khối đoàn kết cộng đồng.

Xem thêm

NỔI BẬT TRONG NGÀY

Người đàn ông bị chảy mủ dưới núm vú, bác sĩ phát hiện bí mật đáng sợ

Người đàn ông bị chảy mủ dưới núm vú, bác sĩ phát hiện bí mật đáng sợ

Thứ 6, 15/08/2025 | 13:13

Các bác sĩ vô cùng kinh ngạc khi phát hiện một người đàn ông đã sống với một lưỡi dao lớn găm trong ngực suốt 8 năm.

Mẹ và con trai tử vong sau khi đi ăn đám cưới trong làng

Mẹ và con trai tử vong sau khi đi ăn đám cưới trong làng

Thứ 5, 14/08/2025 | 13:00

Sau khi đi ăn đám cưới trong làng về, người phụ nữ liên tục đi tới đi lui trong nhà vệ sinh để nôn, còn con trai hầu như không thể cử động.

Gia đình cô dâu, chú rể cầm ghế lao vào ẩu đả dữ dội trong đám cưới

Gia đình cô dâu, chú rể cầm ghế lao vào ẩu đả dữ dội trong đám cưới

Thứ 6, 15/08/2025 | 03:00

Sau màn cãi vã, các thành viên bên phía cô dâu và chú rể lao vào tấn công nhau bằng ghế.

Mỹ đánh giá "rau tốt nhất thế giới" hóa ra là rau quen thuộc ở nước ta

Mỹ đánh giá "rau tốt nhất thế giới" hóa ra là rau quen thuộc ở nước ta

Thứ 5, 14/08/2025 | 14:00

Có một loại rau quen thuộc ở Việt Nam giàu dinh dưỡng được nhiều người yêu thích làm rau sống, rau trộn, nước ép rau.

Đi bơi trên biển, người dân vớt được thứ trị giá 39 tỷ đồng

Đi bơi trên biển, người dân vớt được thứ trị giá 39 tỷ đồng

Thứ 5, 14/08/2025 | 03:00

Phát hiện gói hàng nặng 50kg trôi nổi trên biển, người dân đã kéo vào bờ và lập tức báo cảnh sát khi biết đó là gì.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.