Chia sẻ tại tọa đàm "Xây dựng văn hóa thưởng thức có trách nhiệm từ cách tiếp cận toàn xã hội" sáng 26/9, TS Trần Hữu Minh cho rằng, sử dụng rượu bia là một nét văn hóa của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Song, lạm dụng rượu bia, đặc biệt khi tham gia giao thông đã và đang gây nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Theo số liệu thống kê, dù Việt Nam đã hoàn thiện những quy định pháp luật chặt chẽ, song tình trạng vi phạm nồng độ cồn khi lái xe vẫn xảy ra, dẫn đến các vụ tai nạn giao thông đau lòng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
TS Trần Hữu Minh cho rằng, văn hóa thưởng thức rượu bia có trách nhiệm không chỉ đơn thuần là việc tuân thủ luật lệ, mà còn là sự tự giác, ý thức cao của mỗi cá nhân trong việc kiểm soát hành vi.
Tọa đàm về xây dựng văn hóa thưởng thức có trách nhiệm. ẢNH: M.H/Báo Thanh Niên.
"Một người có văn hóa thưởng thức có trách nhiệm sẽ hiểu rằng việc uống rượu bia chỉ để tận hưởng niềm vui, chứ không bao giờ để nó trở thành mối đe dọa cho chính mình và những người xung quanh", ông nhấn mạnh.
Để xây dựng văn hóa này không thể chỉ dựa vào nỗ lực cá nhân hay một tổ chức, mà mang tính chất toàn xã hội. Trong đó, Nhà nước tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường tuyên truyền và xử lý nghiêm các vi phạm. Chú trọng việc giảm phụ thuộc phương tiện cá nhân, tăng sử dụng vận tải công cộng. Đây là giải pháp rất quan trọng nhưng lâu nay chưa được đề cập đầy đủ.
Về phía doanh nghiệp sản xuất và phân phối rượu bia cần tiếp tục phát huy trách nhiệm hơn trong việc truyền thông về tác hại của việc lạm dụng đồ uống này, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm. Và quan trọng hơn cả, mỗi cá nhân cần tự ý thức, làm gương và nhắc nhở người thân, bạn bè về việc "đã uống rượu bia thì không lái xe".
"Một số người vẫn nghĩ khi tôi uống một tí, 1 chén, 2 chén thì vẫn ổn khi lái xe nhưng không phải. Các thử nghiệm cho thấy nồng độ cồn lên đến 50 mg/100 ml máu thì khả năng vận động và xử lý khi tham gia giao thông rất kém", ông Minh nói.
Đại diện Ủy ban ATGT quốc gia cũng cho rằng, ngoài giải pháp về xử lý hành chính cần tạo ra môi trường thuận lợi hơn, tăng cường phương tiện công cộng như nhiều nước đã thực hiện.
Ông Minh đề xuất với khu vực nhiều nhà hàng lớn có thể bố trí các tuyến xe buýt hay phương tiện công cộng để người đã uống rượu bia có sự lựa chọn tốt hơn. "Phần lớn người dân không muốn vi phạm giao thông, nhưng không còn lựa chọn nào khác ngoài phương tiện cá nhân. Nếu cung cấp phương tiện công cộng tốt thì sự tuân thủ quy định sẽ tăng lên", TS Trần Hữu Minh nói và cho rằng việc tuyên truyền vô cùng quan trọng từ kinh nghiệm thành công của Nhật Bản, Hàn Quốc đã giảm được tỷ lệ tai nạn do sử dụng rượu, bia.
Cùng cách nhìn này, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luât, Viện Nhà nước và pháp luật, khuyến nghị về phía ngành giao thông cần phát triển hệ thống giao thông công cộng. Việc giảm bớt 1 chiếc xe máy, ô tô cá nhân trên đường cũng sẽ giảm bớt một người say tự lái xe.
Còn theo bà Nguyễn Quý Linh, Giám đốc điều hành CLB Xe hơi Việt Nam (AAV), chiến dịch của việc nói "Không" thực sự tạo ảnh hưởng sâu rộng, trao quyền cho người trẻ, trở thành người lan tỏa thông điệp an toàn giao thông.
Ông Olivier Fages, Tổng Giám đốc Pernod Ricard Việt Nam và Campuchia, khẳng định: "Khi kết hợp chuyên môn ngành, tinh thần đổi mới và hiểu biết thực tiễn về bối cảnh địa phương, chúng ta có thể tạo ra một thông điệp thống nhất, có sức lan tỏa mạnh mẽ và thúc đẩy thay đổi hành vi một cách thực chất".
Cùng với chiến dịch Sức mạnh của việc nói Không, APISWA đã ra mắt cổng thông tin Responsible Drinking APAC, cung cấp kiến thức khoa học và các mẹo thưởng thức chừng mực. Đây là nền tảng giúp người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rõ hơn về tác động của đồ uống có cồn, từ đó đưa ra lựa chọn sáng suốt.
Theo ông Ngô Vĩnh Bạch Dương, trách nhiệm cần được hiểu rộng hơn, bao gồm mối quan hệ với bản thân, gia đình và xã hội. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành, tạo ra tư duy xã hội, nơi mỗi người đều được trao quyền và đều có vai trò đóng góp.
Khi văn hóa uống có trách nhiệm được định hình, không chỉ giảm thiểu những hệ lụy từ việc lạm dụng đồ uống có cồn mà còn góp phần xây dựng một môi trường an toàn, lành mạnh hơn. Với sự tham gia tích cực của giới trẻ, kết hợp cùng nỗ lực từ Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, mục tiêu này hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.
M.H (t/h theo Thanh Niên, Znews)
