Nga bắt đầu tập trung tấn công vào khu vực Donbass ở miền Đông Ukraine kể từ khi quân đội của Moscow rút lui khỏi khu vực xung quanh thủ đô Kyiv và phía Bắc hồi cuối tháng 3 và đầu tháng 4.
Sau khi giành được thành phố cảng chiến lược Mariupol vào tuần trước sau cuộc bao vây kéo dài 3 tháng, các lực lượng Nga hiện đã kiểm soát một vùng rộng lớn không bị gián đoạn ở miền Đông và Nam Ukraine, có thêm quân để tham gia trận địa chính ở Donbass.
Moscow đang cố gắng bao vây các lực lượng Ukraine và giành quyền kiểm soát hoàn toàn các tỉnh Luhansk và Donetsk (gọi chung là Donbass), nơi các lực lượng ly khai thân Nga đang hoạt động.
Ukraine hôm 23/5 cho biết, các lực lượng Nga đã cố gắng tấn công Severodonetsk nhưng không thành công và đã rút lui. Thành phố này nằm ở cực Đông của một khu vực do Ukraine kiểm soát ở Donbass và được coi là một trong những “thành trì” cuối cùng ở Luhansk vẫn nằm ngoài vòng kiềm tỏa của Nga.
Thống đốc Luhansk Serhiy Haidai cho biết, Nga đang "xóa sổ Severodonetsk khỏi mặt đất" và cố gắng tiến lên từ 3 hướng: tràn qua Severodonetsk, cắt đứt một tuyến đường cao tốc ở phía Nam và băng qua sông để tiến xa hơn về phía Tây.
Một quả súng cối phát nổ bên cạnh con đường dẫn đến thành phố Lysychansk thuộc tỉnh Lugansk, vùng Donbass, miền Đông Ukraine, ngày 23/5/2022. Ảnh: The Guardian
Ukraine không có lựa chọn nào khác ngoài chiến đấu và chiến thắng
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã lên tiếng cảnh báo về những tuần xung đột khó khăn ở phía trước.
Trong bài phát biểu video vào đêm muộn hôm 23/5, một ngày trước khi xung đột Nga - Ukraine tròn 3 tháng, ông Zelenskyy lưu ý rằng kể từ ngày 24/2, Quân đội Nga đã thực hiện 1.474 cuộc tấn công tên lửa vào Ukraine, sử dụng 2.275 quả tên lửa thuộc nhiều loại.
Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết đại đa số đều tấn công các mục tiêu dân sự, đồng thời thông tin thêm về vụ tấn công tên lửa khiến 87 người chết ở thị trấn Desna, cách thủ đô Kyiv 55 km về phía Bắc.
“Quả thực chưa có một cuộc chiến nào như vậy xảy ra trên lục địa châu Âu trong suốt 77 năm qua”, ông Zelenskyy nói, cho biết thêm rằng tình hình quân sự khó khăn nhất hiện nay là ở Donbass, với các điểm nóng là các địa điểm ở Lugansk như Bakhmut, Popasna và Severodonetsk nơi quân địch “đang cố gắng tiêu diệt mọi sự sống”.
Tổng thống Zelenskyy cáo buộc Nga đang tiến hành "cuộc chiến tổng lực" đối với Ukraine, nhằm gây ra nhiều thương vong và phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng nhất có thể.
Ông cho rằng người Nga đang cố chứng tỏ rằng họ sẽ không từ bỏ việc đánh chiếm các khu vực Ukraine đang kiểm soát.
"Ukraine không có lựa chọn nào khác ngoài chiến đấu. Chiến đấu và chiến thắng. Giải phóng lãnh thổ và dân tộc", ông Zelenskyy tuyên bố.
Tuy nhiên, ông không loại trừ biện pháp ngoại giao vì, như ông nói với truyền hình Ukraine tuần trước, mọi thứ chỉ có thể kết thúc dứt điểm “tại bàn đàm phán”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy phát biểu trực tuyến tại Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2022 tại Davos, Thụy Sĩ. Ảnh Eurasia Review
Trong bài phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos (Thụy Sĩ) hôm 23/5, Tổng thống Ukraine Zelenskyy khẳng định kiên quyết sẽ không gặp ai khác ở Liên bang Nga ngoài người đồng cấp Vladimir Putin để đàm phán về vấn đề duy nhất: chấm dứt cuộc xung đột hiện tại.
"Tổng thống Liên bang Nga quyết định tất cả", ông Zelenskyy nói thông qua một phiên dịch viên. "Nếu muốn kết thúc cuộc chiến này mà không có ông ấy, thì quyết định đó không thể được thực hiện".
Hai phái đoàn Nga và Ukraine đã tổ chức một số vòng đàm phán cấp chuyên gia và cấp Bộ trưởng Ngoại giao kể từ khi các lực lượng Nga tràn vào Ukraine hồi cuối tháng 2, nhưng không thu được kết quả đáng kể nào. Và hiện cả 2 bên đều nói rằng các cuộc đàm phán đã bị đình trệ.
Ông Zelenskyy cũng cho biết, việc thu xếp bất kỳ cuộc đàm phán nào với Nga đang trở nên khó khăn hơn sau khi có những gì mà ông gọi là bằng chứng về các hành động tàn bạo của quân Nga đối với dân thường trong thời gian họ hiện diện ở các khu vực của Ukraine.
Nga phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường trong “chiến dịch quân sự đặc biệt” của mình ở Ukraine nhằm làm suy giảm khả năng quân sự của nước láng giềng.
Trong bài phát biểu tại Davos, ông Zelenskyy cũng cho biết cuộc chiến đã gây thiệt hại lớn về người cho Ukraine, mặc dù quân Ukraine đã đạt được một số thành công, đặc biệt là gần Kharkiv – thành phố lớn thứ 2 của đất nước, nhưng "tình hình đẫm máu nhất vẫn là ở Donbass, nơi chúng tôi đang mất quá nhiều người".
Ông cho biết thêm rằng việc khôi phục bán đảo Crimea, nơi Nga sáp nhập năm 2014, sẽ gây ra hàng trăm nghìn thương vong.
Moscow: Không chắc muốn nối lại quan hệ với phương Tây
Bộ trưởng Ngoại giao Nga hôm 23/5 tuyên bố, Moscow sẽ xem xét các đề nghị về việc thiết lập lại quan hệ với phương Tây và cân nhắc xem liệu điều đó có cần thiết hay không, nhưng sẽ tập trung vào việc phát triển quan hệ với Trung Quốc.
"Nếu họ (phương Tây) muốn đưa ra một điều gì đó liên quan tới việc nối lại quan hệ, thì chúng tôi sẽ nghiêm túc xem xét liệu chúng tôi có cần điều này nữa hay không", ông Lavrov cho biết trong một bài phát biểu, theo bản ghi trên trang web của Bộ Ngoại giao Nga.
Ông Lavrov cũng cho biết mục tiêu của Moscow hiện nay là phát triển hơn nữa quan hệ với Trung Quốc: “Quan hệ kinh tế của Nga với Trung Quốc sẽ còn phát triển nhanh hơn”.
Chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine đã thúc đẩy các cường quốc phương Tây cố gắng cô lập Moscow - cả về kinh tế và ngoại giao - trên trường thế giới. Ảnh: Al Jazeera
Tướng cấp cao nói về khả năng Mỹ gửi quân sang Ukraine
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley cho biết, cuộc thảo luận “cấp thấp” đang được tiến hành về cách Mỹ có thể cần điều chỉnh việc huấn luyện các lực lượng Ukraine và liệu một số binh sĩ Mỹ có nên đóng tại Ukraine hay không.
Mỹ đã rút quân khỏi Ukraine trước khi xung đột vũ trang Nga-Ukraine bùng phát và không có kế hoạch gửi lực lượng tham chiến ở Ukraine.
Bình luận của Tướng Milley để ngỏ khả năng Quân đội Mỹ có thể quay trở lại để đảm bảo an ninh cho Đại sứ quán nước này tại Kyiv hoặc đảm nhận một vai trò phi chiến đấu khác.
Đã có những câu hỏi về việc liệu Washington có cử lực lượng an ninh Thủy quân Lục chiến trở lại để giúp bảo vệ Đại sứ quán Mỹ đã mở cửa trở lại ở Kyiv hay không, hay liệu có nên xem xét các lựa chọn khác hay không.
Khi được hỏi liệu các lực lượng đặc nhiệm của Mỹ có thể tiến vào Ukraine hay không, Tướng Milley đáp, “Bất kỳ động thái nào về tái triển khai các lực lượng Mỹ vào Ukraine đều cần phải chờ quyết định của Tổng thống”.
Một số diễn biến khác xoay quanh xung đột Nga-Ukraine ngày 23/5
Liên minh châu Âu (EU) có thể sẽ nhất trí về lệnh cấm vận đối với nhập khẩu dầu từ Nga "trong vòng vài ngày" và có thể yêu cầu giới hạn giá dầu toàn cầu, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cho biết hôm 235.
“Chúng ta sẽ đạt được bước đột phá trong vòng vài ngày tới”, ông Habeck nói với đài truyền hình ZDF của Đức, cảnh báo rằng lệnh cấm vận sẽ không tự động làm suy yếu Điện Kremlin.
Giá dầu toàn cầu tăng sau khi Mỹ công bố lệnh cấm vận đối với dầu Nga đã giúp Moscow kiếm thêm một khoản dù khối lượng dầu bán ra thấp hơn. Do đó, Ủy ban Châu Âu và Mỹ đang tìm cách đưa ra giới hạn giá dầu toàn cầu, Bộ trưởng Kinh tế Đức cho biết.
Các bể chứa dầu ở cảng Transneft-Kozmino gần thị trấn Nakhodka, Nga. Ảnh: CNBC
Starbucks - chuỗi nhà hàng cà phê đa quốc gia của Mỹ có trụ sở tại Seattle, Washington - sẽ rời khỏi thị trường Nga, chấm dứt gần 15 năm kinh doanh tại quốc gia này. Starbucks hiện có 130 cửa hàng ở Nga với gần 2.000 nhân viên.
Trước Starbucks, gã khổng lồ kinh doanh đồ ăn nhanh McDonalds cũng đang chuẩn bị rời khỏi thị trường Nga.
Minh Đức (Theo NDTV, Reuters, The Guardian, DW, Al Jazeera)
