“Chất đề kháng” để miễn dịch với các tệ nạn
Từ trước đến nay đã có rất nhiều câu chuyện buồn do ma túy đá gây ra. Thế nhưng, dường như nhiều người trẻ không coi đó là bài học đáng nhớ mà vẫn bất chấp “hơn thua” với kẻ “tội phạm tiềm ẩn” này. Nhiều người cho rằng, phải chăng chế tài và các biện pháp quản lý chưa đủ mạnh để làm gương cho một số người. PV đã có cuộc trò chuyện với TS. xã hội học Thân Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Tư vấn Phát triển Tri thức về vấn đề này.
Hiện nay xuất hiện càng nhiều các đối tượng ngáo đá, sử dụng chất kích thích khiến người dân lo lắng, bất an. Vậy theo anh nguyên nhân từ đâu?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng người ngáo đá xuất hiện nhiều hơn trong những năm gần đây nhưng theo tôi có những nguyên nhân chính như việc quản lý chất ma túy, ma túy tổng hợp và các chất kích thích nguy hiểm khác của chúng ta vẫn còn những kẽ hở.
Việc quản lý người nghiệm ma túy, người sử dụng ma túy tổng hợp trong gia đình và cộng đồng xã hội còn lỏng lẻo, chưa được quan tâm thậm chí bỏ ngỏ. Điều này dẫn đến những hệ lụy khôn lường, những vụ thảm án liên quan đến ngáo đá thường xuyên xảy ra.
Điều đặc biệt hơn chính là giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên còn yếu. Giáo dục chưa có tác động mạnh mẽ trong việc xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh, xây dựng nhân cách cao đẹp ở học sinh, sinh viên giúp họ có đủ “chất đề kháng” để miễn dịch với các trào lưu xấu, các tệ nạn xã hội trong đó có sử dụng ma túy, ma túy đá.
Ngáo đá gây tang thương cho gia đình và xã hội.
Các đối tượng ngáo đá hay sử dụng chất kích thích đang là tội phạm tiềm ẩn?
Người sử dụng ma túy đá, bị “ngáo đá” phê thuốc thường mất kiểm soát hành vi, ảo giác, mất nhận thức tạm thời, suy nhược lí trí, ám ảnh bị giết hại… Đây là tình trạng nguy hiểm, không chỉ tới tính mạng người sử dụng ma túy đá mà còn gây nguy hại cho những người thân trong gia đình, cộng đồng xã hội. Vì vậy, người nghiện, người hay sử dụng ma túy “đá”, chất kích thích có thể xem là mầm mống tội phạm hay tội phạm tiềm ẩn cho gia đình nói riêng và cộng đồng xã hội nói chung.
Cần phòng bệnh hơn chữa bệnh
Khi các đối tượng ngáo đá gây ra thảm án kinh hoàng thì chúng ta mới vỡ lẽ một điều “trước đó chưa xử lý mạnh tay”, vậy theo anh, khi phát hiện những đối tượng ngáo đá các cơ quan quản lý cần có biện pháp như thế nào?
Theo tôi, người ngáo đã là những người đang bị tổn thương nặng về tâm thần, không thể kiểm soát được bản thân, dễ gây nguy hiểm cho chính mình và cộng đồng nên không thể ở ngoài cộng đồng, phải đưa vào trung tâm cai nghiện ma túy. Vì vậy, khi phát hiện các trường hợp bị “ngáo đá”, người dân và cơ quan quản lý cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để có biện pháp xử lý kịp thời, sau đó đưa họ đi trai cai nghiện.
Trong thực tiễn đang tồn tại những mâu thuẫn đó là người nghiện ma túy không bị coi là tội phạm mà chỉ bị coi là một trạng thái tâm thần đặc biệt. Đó là một quan điểm phù hợp với các công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Tuy nhiên, tình trạng gia tăng người nghiện cũng như việc mất khả năng kiểm soát của những người “tâm thần đặc biệt” này cho thấy đã đến lúc cần phải có một thái độ cứng rắn hơn. Khi không bị coi là tội phạm, việc sử dụng chất ma túy chỉ bị phạt hành chính, khả năng tiếp cận ma túy của thanh thiếu niên sẽ có chiều hướng gia tăng.
Khi không bị coi là tội phạm, sự giám sát, quản lý người nghiện tại gia đình, cộng đồng sẽ thiếu chặt chẽ, và gần như bị thả nổi. Chính điều này dẫn đến hậu quả là nhiều vụ thảm án liên tục xảy ra trong những năm gần đây có liên quan đến ma túy đá.
Vì vậy, cơ quan chức năng cần nghiên cứu để đưa ra những quy phạm pháp luật phù hợp hơn với thực tiễn hiện nay. Cần xem những người nghiệm ma túy, ma túy đá là những người cần cách ly với môi trường cộng đồng xã hội, cần được cai nghiện. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần áp dụng các biện pháp quản chế đặc biệt đối với nhóm đối tượng này. Bởi, không thể vì những quan điểm nhân văn đối với những họ mà tước bỏ sự an toàn của cộng đồng xã hội.
TS. xã hội học Thân Trung Dũng.
Khi người nghiện sống trong gia đình thì sẽ gây hậu quả khôn lường, vậy để bảo vệ bản thân trước sự gia tăng cái ác, mỗi thành viên trong gia đình cần phải làm gì?
Để ngăn ngừa hiểm họa do ma túy đá gây ra, mỗi gia đình cần nhận biết được các dấu hiệu của người nghiện ma túy đá và người bị “ngáo đá” sau đó cần phải phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, đưa bệnh nhân đi điều trị. Đối với những trường hợp xác định nghiện ma túy đá, các gia đình nên đưa con em mình đi cai nghiện.
Đối với các gia đình có người thân đang sử dụng ma túy đã, nên chủ động báo cho cơ quan chức năng để có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, như: đăng ký hình thức cai nghiện phù hợp, ngăn chặn những hành vi xâm hại đến sức khỏe, tính mạng người xung quanh… Nếu phát hiện người thân trong gia đình bị “ngáo đá” thì cần báo ngay cho công an nơi gần nhất. Nếu nhận thấy đối tượng có hành vi hung hãn hoặc có cầm hung khí thì phải sơ tán người thân, nhất là người già, phụ nữ, trẻ em đến nơi an toàn, chờ lực lượng chức năng trợ giúp, kịp thời ngăn chặn hành vi gây nguy hiểm của đối tượng.
Người Việt ta thường nói: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” vậy nên, để bảo vệ bản thân trước sự gia tăng cái ác, các bậc phụ huynh cần dạy cho con mình khả năng tự vệ, miễn dịch trước những cám dỗ, tệ nạn xã hội cũng như khả năng giúp đỡ và sẻ chia với người khác, tạo nên sức mạnh đoàn kết trong cộng đồng.
Mỗi bạn trẻ hãy rèn cho mình một lối sống lành mạnh, một nhân cách đúng đắn, không xa đà vào những trào lưu xấu, những tệ nạn xã hội đặc biệt là sử dụng ma túy đá. Gia đình phối hợp cùng với chính quyền địa phương và nhà trường đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao sự nhận thức về tác hại do ma túy đá gây ra để mọi người, đặc biệt là giới trẻ không sử dụng ma túy dù chỉ một lần.
Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!
