Đây được xem là chìa khóa để địa phương phát triển bền vững trở thành một trong những trung tâm du lịch của vùng Bắc Trung Bộ, hướng tới điểm đến hấp dẫn trong nước và khu vực.
Giàu tiềm năng để phát triển
Nghệ An được ví như "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình đa dạng, có biển đảo, đồng bằng, trung du và miền núi; là điều kiện và cơ hội để phát triển ngành du lịch khởi sắc. Tài nguyên du lịch thiên nhiên của Nghệ An rất đa dạng, phong phú với bờ biển dài (82km), nhiều bãi biển đẹp và hấp dẫn du khách như Cửa Lò, Bãi Lữ, Quỳnh Phương, Diễn Thành, Cửa Hiền,... có nguồn nước sạch, sóng không lớn, độ sâu thoải, độ mặn thích hợp, ở vị trí thuận lợi về giao thông; nhiều hang động, thác nước thu hút khách du lịch như Hang Bua, Thẩm Ồm, Thẩm Chàng (huyện Quỳ Châu cũ), thác Khe Kèm (huyện Con Cuông cũ), thác Sao Va, thác Bảy tầng (huyện Quế Phong cũ), đỉnh Puxailaileng, cổng trời Mường Lống (huyện Kỳ Sơn cũ), đảo chè Thanh Chương...
Dự án khu vui chơi giải trí Cửa Hội (do Công ty Cổ phần Vinpearl làm chủ đầu tư) thu hút được nhiều khác du lịch.
Nghệ An còn là vùng đất có lịch sử văn hóa lâu đời và truyền thống đấu tranh cách mạng với trên 2.000 di tích lịch sử danh thắng; trong đó có 147 di tích được xếp hạng cấp quốc gia. Đặc biệt có 4 di tích được công nhận cấp quốc gia đặc biệt (Khu di tích lịch sử văn hóa Kim Liên, Khu lưu niệm Phan Bội Châu, Di tích cột mốc Km số 0 đường Hồ Chí Minh, Di tích Đình Hoành Sơn).
Bên cạnh đó, Nghệ An có 29 lễ hội truyền thống, trong đó có 7 lễ hội được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, đặc biệt dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO công nhận năm 2014.
Trong hai năm 2024 – 2025 đã trở thành khoảng thời gian đặc biệt đối với du lịch Nghệ An. Năm 2024, Nghệ An đã đón tới 9,45 triệu lượt khách, mang về tổng thu hơn 28.500 tỷ đồng con số ấn tượng trong nhiều năm trở lại đây.
Từ đầu năm 2025 đến nay, ngành chức năng tỉnh và các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch Nghệ An đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đưa ngành "công nghiệp không khói" thực sự chuyển mình, bứt phá tạo thêm nhiều điểm nhấn hấp dẫn đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, nghỉ dưỡng.
Tuyến đường Bình Minh cơ bản hoàn thiện, tạo ra những đột phá về không gian đô thị, gây thiện cảm với du khách thập phương về với Cửa Lò.
Về cơ sở hạ tầng, những công trình giao thông chiến lược cũng kịp thời hoàn thành, nổi bật nhất là Đại lộ Vinh – Cửa Lò, rút ngắn thời gian từ trung tâm thành phố xuống biển chỉ còn chưa đầy 20 phút. Tuyến đường không chỉ mở lối cho du khách đến nhanh hơn với biển, mà còn mở ra không gian phát triển mới cho đô thị ven biển và cả thành phố trung tâm.
Chỉ riêng nửa đầu năm 2025, lượng khách du lịch đến Nghệ An đã cán mốc 6,2 triệu lượt, tăng tới 113% so với cùng kỳ. Đằng sau những con số ấy là cả một bức tranh du lịch ngày càng đa sắc màu: nghỉ dưỡng biển kết hợp ẩm thực đặc sản, hành trình tâm linh gắn với di sản, trải nghiệm du lịch sinh thái cộng đồng nơi núi rừng miền Tây, cho đến các loại hình MICE hiện đại và thể thao biển sôi động.
Giải pháp hướng đến du lịch bốn mùa bền vững
Mặc dù có sự chuyển mình tích cực nhưng du lịch Nghệ An trong ánh mắt của nhiều người mới chỉ là điểm dừng chân, chưa giữ được du khách ở lại lâu hơn, bền vững hơn. Cụ thể, du lịch Nghệ An chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 7, trong khi các tháng còn lại gần như "ngủ đông". Tình trạng mùa vụ rõ rệt khiến cơ sở hạ tầng không được khai thác hiệu quả, gây lãng phí lớn.
Hàng năm quê Bác Hồ ở xã Kim Liên, tỉnh Nghệ An đón hàng vạn khách
Nhiều chuyên gia đánh giá du lịch Nghệ An vẫn chưa khai thác trọn vẹn "mỏ vàng" tâm linh, khi hệ thống di tích, đền chùa, lễ hội phong phú nhưng thiếu một chiến lược tổng thể dài hơi. Một số dự án trọng điểm như khu nghỉ dưỡng chậm tiến độ, khiến sức hút với các nhà đầu tư tầm cỡ bị hạn chế. Lượng khách quốc tế đến Nghệ An vẫn còn khiêm tốn, bị cản trở bởi thủ tục thị thực, đường bay hạn chế và chính sách chưa đủ linh hoạt.
Nguồn nhân lực là điểm thiếu du lịch xứ Nghệ. Sự thiếu hụt hướng dẫn viên quốc tế, nhân sự chất lượng cao khiến nhiều doanh nghiệp khó giữ vững chất lượng dịch vụ, đặc biệt vào mùa thấp điểm.
Để khắc phục tình trạng này, Nghệ An đang từng bước xây dựng chiến lược phát triển du lịch bốn mùa. Bà Trần Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nghệ An cho biết, du lịch chỉ có thể trở thành ngành kinh tế mũi nhọn khi phát triển theo chiều sâu, với văn hóa làm điểm nhấn khác biệt và sinh thái là nền tảng bền vững. Để khắc phục tình trạng mùa vụ, Nghệ An hướng tới thu hút đầu tư xây dựng các trung tâm hội nghị, trường đại học, cơ sở y tế và điều dưỡng chất lượng cao; đồng thời khuyến khích tổ chức hội nghị, hội thảo và các hoạt động nghỉ dưỡng mùa đông tại những đô thị biển nhằm khai thác tối đa cơ sở hạ tầng quanh năm.
Đông đảo người dân tham dự Lễ hội Hang Bua năm 2024.
Cùng với việc nâng cao hạ tầng, Nghệ An đang chú trọng đa dạng hóa sản phẩm du lịch. Ngoài tắm biển truyền thống, nhiều loại hình mới như du lịch văn hóa, tâm linh, ẩm thực, nghỉ dưỡng, thể thao biển và MICE đang được khai thác, tạo thêm lựa chọn cho du khách. Các lễ hội âm nhạc, sự kiện thể thao, hội chợ ẩm thực nếu được tổ chức đều đặn quanh năm sẽ duy trì không khí sôi động, đồng thời làm mới hình ảnh biển Nghệ An.
Để giữ chân du khách lâu hơn, thời gian tới, tỉnh phát triển thêm nhiều sản phẩm về đêm như phố đi bộ, chợ hải sản, không gian nghệ thuật và các khu giải trí hiện đại. Hệ thống lưu trú chất lượng cao cùng dịch vụ chuyên nghiệp cũng là yếu tố quyết định trong việc tạo dựng hình ảnh thân thiện, hấp dẫn. Đi đôi với đó, công tác quảng bá và truyền thông cần được triển khai bài bản, hướng tới xây dựng thương hiệu du lịch 4 mùa.
"Với định hướng chiến lược rõ ràng, sự đồng thuận của nhân dân và quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, du lịch biển Nghệ An hoàn toàn có thể vượt qua ‘giấc ngủ đông’ kéo dài, khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch quốc gia, đóng góp quan trọng cho sự phát triển bền vững của tỉnh", bà Hạnh cho biết thêm.
Hà Hằng
