Xoay sở lấp “khoảng trống” thiếu giáo viên
Tại Nghệ An, năm học 2023 – 2024, dự kiến sẽ thiếu khoảng 6.500 giáo viên, trong đó nhiều nhất là bậc mầm non, tiếp đó là bậc tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông và đội ngũ nhân viên trường học. Trong đó, Tp. Vinh, Nam Đàn, Thanh Chương, Yên Thành, Quỳnh Lưu... là những địa phương thiếu giáo viên nhiều nhất.
Cô trò Trường mầm non Hưng Dũng, Tp. Vinh.
Đơn cử: Tp. Vinh năm học 2022 – 2023 thiếu 227 giáo viên ở cả 3 cấp học, trong đó nhiều nhất là giáo viên ở bậc mầm non. Năm học 2023 - 2024, tình trạng thiếu giáo viên vẫn tiếp tục diễn ra, bậc THCS cần khoảng 1.003 giáo viên nhưng biên chế hiện chỉ có 884 giáo viên.
Thầy Nguyễn Minh Khoa, Hiệu trưởng Trường THCS Trung Đô, Tp. Vinh cho biết, từ quy mô trường học có 24 lớp, năm nay tăng lên 28 lớp. Tăng học sinh, tăng lớp, năm học này nhà trường vẫn có thể đảm bảo đủ phòng học cho học sinh học 1 ca khi chuyển các phòng học chung như phòng ngoại ngữ, phòng máy chiếu sang phòng học. Nhưng vấn đề “đau đầu” nhất của trường này là hiện đang thiếu quá nhiều giáo viên.
“Hiện trường đang thiếu 7 giáo viên các môn: thể dục, hóa học, vật lý, sinh học, tin học, toán... Đây là điều khó khăn cho nhà trường trong việc bố trí giáo viên cho năm học này. Trong lúc chờ đợi được bổ sung biên chế, nhà trường buộc phải trích một phần học phí để hợp đồng giáo viên”, thầy Khoa nói.
Tại huyện Thanh Chương, căn cứ quy định của ngành giáo dục, toàn huyện thiếu 437 giáo viên tiểu học và mầm non; thiếu 109 người so với định biên tỉnh giao. Trong khi đó bậc THCS lại đang thừa 141 giáo viên nhưng lại thiếu giáo viên các môn như: Tiếng Anh, Tin học, Hóa học.
Ông Trần Xuân Hà, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Thanh Chương cho biết: “Năm nay chúng tôi dự kiến bố trí giáo viên THCS đến dạy tại các trường tiểu học theo hình thức biệt phái không quá 1 năm, bố trí giáo viên tiếng Anh dạy liên trường cho các trường tiểu học, bố trí dạy liên trường đối với các môn còn thiếu giáo viên như Tin học, Hóa học, cấp kinh phí thiếu giáo viên cho cấp tiểu học và bậc mầm non để giáo viên dạy bù giờ”.
Tình trạng thiếu giáo viên chủ yếu ở bậc mầm non.
Theo Sở GD&ĐT Nghệ An, trong năm học qua, mặc dù các địa phương đã triển khai công tác tuyển dụng giáo viên theo chỉ tiêu biên chế được giao nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu giảng dạy trong các cơ sở giáo dục. Tỷ lệ giáo viên/lớp ở các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập ở Nghệ An (chỉ tính giáo viên trong biên chế) còn thấp hơn so với quy định.
Tình trạng thừa, thiếu giáo viên còn diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn học mới (các môn tiếng Anh, tin học, âm nhạc, mỹ thuật) nhưng chậm được khắc phục. Trong khi đó, chỉ tiêu phân bổ giáo viên cho các địa phương đa số thấp hơn so với nhu cầu thực tế.
“Làn sóng” giáo viên xin nghỉ việc
Sở GD&ĐT Nghệ An nhận định, nguyên nhân chính dẫn đến việc số giáo viên mầm non vẫn thiếu nhiều so với năm học trước là do số trẻ đến trường năm học 2022 - 2023 tăng thêm.
Năm học 2023 - 2024 dự báo tăng 26.000 học sinh ở các cấp học. Trong đó dự kiến số học sinh trung học cơ sở năm học 2023-2024 khoảng 232.782 em, tăng so với năm học trước khoảng 26.081 em. Trong khi đó, học sinh bậc trung học phổ thông chỉ tăng nhẹ và học sinh bậc tiểu học không tăng nhiều so với các năm học trước.
Một nguyên nhân khác dẫn tới tình trạng thiếu giáo viên trầm trọng hơn được chỉ ra là do chương trình giáo dục phổ thông 2018 quy định bậc tiểu học tổ chức học 2 buổi/ngày; thêm một số môn học mới, bắt buộc, thêm tiết học giáo dục địa phương, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp...
Tiết âm nhạc tại Trường Tiểu học Nguyễn Trãi, Tp. Vinh.
Thiếu giáo viên như vậy nhưng “làn sóng” thầy cô giáo nghỉ việc đang có chiều hướng gia tăng. Tính riêng khu vực Tp. Vinh, năm học vừa qua địa bàn có 21 giáo viên xin nghỉ việc hoặc xin về hưu trước tuổi; 6 tháng đầu năm 2023 có 5 giáo viên xin nghỉ việc.
Bà Hoàng Phương Thảo, Trưởng phòng GD&ĐT Tp. Vinh cho biết: “Nghỉ việc nhiều nhất vẫn là giáo viên mầm non. Trong đó nhiều cô đã vào biên chế vẫn xin nghỉ. Nguyên nhân chính vẫn là do áp lực công việc cao, trong khi thu nhập lại thấp”.
Để giải quyết trước mắt, các trường cũng chỉ có thể trích tiền hợp đồng thỉnh giảng, hoặc kêu gọi giáo viên dạy thêm giờ. Nếu trường thiếu ít giáo viên có thể liên kết 2 trường ký hợp đồng thỉnh giảng với 1 giáo viên.
Bên cạnh đó, một số địa phương còn bị động về nguồn tuyển dụng; chưa có chính sách đột phá thu hút giáo viên đến công tác ở những địa bàn khó khăn hơn; còn nhiều bất cập trong việc bố trí giáo viên tiếng Anh, tin học và công nghệ dạy liên trường, liên cấp...
Sở GD&ĐT Nghệ An tổ chức hội nghị đánh giá 3 năm triển khai thực hiện chương trình GDPT 2018 cấp tiểu học.
Năm 2022, tỉnh Nghệ An được trung ương bố trí 2.820 biên chế giáo dục và đào tạo/27.000 biên chế của toàn quốc. Sau đó, UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định bổ sung chỉ tiêu trên kèm phân bổ chi tiết về cho Sở Giáo dục và Đào tạo và các huyện, thành, thị. Cụ thể, bậc mầm non là 2.164 biên chế, tiểu học là 498, trung học cơ sở là 142 và trung học phổ thông là 16.
Năm học mới này, dù thiếu 6.500 biên chế, tuy nhiên theo Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An số biên chế được bổ sung trong năm học này chỉ có 3.013 biên chế. Đến nay các cơ quan, đơn vị mới chỉ tuyển dụng được 812 người, còn 2.075 chỉ tiêu đang được tiến hành quy trình tuyển dụng.
Tuy nhiên, đến tháng 7/2023, nhiều địa phương vẫn chưa thực hiện, thậm chí có huyện chưa ra thông báo tuyển dụng. Cụ thể như huyện Yên Thành được UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch tuyển dụng 392 người, nhưng đến nay vẫn chưa tuyển được một người nào vào biên chế; Tiếp theo là huyện Quỳnh Lưu, được UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch tuyển dụng 435 người, nhưng đến nay mới chỉ tuyển được 86 người, còn 318 người chưa tuyển dụng xong; Huyện Nghi Lộc được phê duyệt tuyển dụng 186 người nhưng mới chỉ tuyển dụng được 30 người…
