"Bác sĩ, tôi còn có thể đứng dậy được không?" - Đó là câu nói của người đàn ông họ Tề (53 tuổi) hỏi bác sĩ điều trị sau khi ông nhận kết quả xét nghiệm tại Khoa Chấn thương chỉnh hình của Bệnh viện Y học Cổ truyền và Tây y kết hợp tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc).
4 tháng trước, ông Tề bắt đầu cảm thấy đau âm ỉ ở vùng ngực và lưng, nhưng nghĩ rằng đó chỉ là đau cơ lưng thông thường nên không để ý.
Một tuần trước, vào buổi sáng khi thức dậy, ông đột nhiên phát hiện đôi chân mất hết cảm giác, vùng thắt lưng đau dữ dội và hoàn toàn không thể đứng dậy được.
Dù ông đã đến khám ở nhiều bệnh viện nhưng vẫn không tìm ra nguyên nhân chính xác.
Ảnh minh hoạ.
Sau khi chuyển đến Bệnh viện Y học Cổ truyền và Tây y kết hợp tỉnh Chiết Giang, đội ngũ bác sĩ Khoa Chấn thương chỉnh hình đã dựa vào đặc điểm hình ảnh học và tiến hành sinh thiết chọc dò đốt sống ngực, nhanh chóng xác định ông mắc bệnh lao cột sống vùng ngực.
Các xét nghiệm chuyên sâu cho thấy, bệnh lao đã phá hủy thân đốt sống, chèn ép tủy sống, dẫn đến tình trạng liệt cấp tính.
Trước tình trạng của ông Tề vừa bị phá hủy cấu trúc cột sống, vừa nhiễm trùng, nhóm của bác sĩ Trịnh Kỳ - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình - đã thực hiện ca phẫu thuật giúp bệnh nhân kiểm soát nhiễm trùng và phục hồi chức năng thần kinh.
Vào ngày thứ 6 sau phẫu thuật, chân ông Tề bắt đầu có phản ứng co rút tự chủ. Sức cơ hai chân đã hồi phục từ mức 0 (hoàn toàn mất vận động) lên mức 2 (có thể di chuyển chân trên mặt giường). Đến ngày thứ 10, sức cơ tiếp tục tăng lên mức 3 (có thể nâng chân khỏi mặt giường 2-3cm). Hiện tại, chức năng vận động của ông đang tiếp tục được cải thiện.
"Chẩn đoán sớm và can thiệp phẫu thuật sớm có ý nghĩa rất quan trọng đối với tiên lượng của bệnh nhân lao cột sống. Nếu chức năng thần kinh dần hồi phục và kết hợp dùng dụng cụ hỗ trợ, ông Tề hoàn toàn có khả năng đi lại được", bác sĩ Trịnh nhấn mạnh.
Bác sĩ Trịnh cảnh báo, bệnh lao cột sống giai đoạn đầu dễ bị nhầm với đau cơ lưng hoặc thoát vị đĩa đệm. Nếu đau lưng kéo dài trên 1 tháng, kèm theo sốt nhẹ vào buổi chiều, đổ mồ hôi trộm, sụt cân, tê bì hoặc yếu chi ngày càng nặng, cần kiểm tra sớm để phát hiện nhiễm lao. Nếu điều trị muộn, bệnh có thể gây liệt vĩnh viễn hoặc thậm chí lây lan toàn thân, nguy hiểm đến tính mạng.
Thông tin trên Sức khoẻ & Đời sống, lao cột sống lả tình trạng nhiễm khuẩn ở đĩa đệm và đốt sống do vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis gây nên.
Bệnh lao cột sống được gọi là bệnh thứ phát. Ban đầu một người có thể bị nhiễm lao do vi khuẩn lao trong môi trường hay lây từ người bệnh. Vi khuẩn lao xâm nhập vào đường hô hấp và phổi sau đó gây bệnh lao. Tiếp đến vi khuẩn lao từ phổi hoặc hệ tiêu hóa sẽ theo đường máu, bạch huyết và khu trú tại một bộ phận nào đó của hệ xương khớp. Chúng sẽ sinh sản và phát triển sau đó hình thành một vùng hoại tử bên ngoài có các tế bào khổng lồ, biểu mô và tế bào đơn nhân.
Vi khuẩn lao thường tấn công ở các xương khớp chịu trọng lực lớn của cơ thể như: cột sống, khớp gối, khớp háng… Khi lao tấn công vào cột sống thì được gọi là lao cột sống.
Ban đầu khi mắc bệnh lao xương khớp nói chung và lao cột sống nói riêng, người bệnh thường không có biểu hiện gì rõ rệt do vậy rất ít trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.
-Người bệnh có thể có lao sơ nhiễm trước đó, hoặc lao phổi.
-Người bệnh có thể có các triệu chứng nhiễm trùng nhiễm độc mạn tính của bệnh lao như triệu chứng sốt nhẹ về chiều và tối, sốt dai dẳng, người mệt mỏi, xanh xao, biếng ăn, sụt cân, hay bị đổ mồ hôi trộm.
Ảnh minh hoạ
-Sưng, đau mỏi và hạn chế về vận động vùng cột sống do bị tổn thương.
-Người bệnh gặp khó khăn khi vận động và thấy đau nhẹ các khớp, xương. Lao xương cột sống sẽ gây ra tình trạng khó cúi/ngửa người.
-Áp xe lạnh: bên trong ổ áp xe có mủ, tổ chức hoại tử bã đậu… Nếu khám lâm sàng có thể thấy là một khối bùng nhùng và nằm cạnh khớp, khi vỡ ra để lại lỗ dò.
-Ở giai đoạn muộn có thể gặp một số biểu hiện khác như: cứng vận động khớp, teo cơ, gù/vẹo/gấp khúc cột sống nếu bị lao cột sống.
Với bệnh nhân lao cột sống, phần xương cột sống bị vi khuẩn tấn công sẽ có biểu hiện sưng to nhưng không nóng, đỏ giống các bệnh lý viêm khớp cấp tính.
Để phòng ngừa bệnh lao cột sống, mỗi người cần duy trì lối sống khoa học bằng cách:
-Có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
-Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá…
-Hạn chế tiếp xúc với những người mắc bệnh lao nói chung. Nếu có tiếp xúc cần tuân thủ đúng quy trình bảo hộ như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, vệ sinh tay sạch sẽ khi tiếp xúc với chất dịch của người bệnh…
-Nếu có tiếp xúc với những người bị bệnh lao cần phải tầm soát lao phổi bằng định kỳ.
-Người bệnh đã được chẩn đoán lao nói chung và lao cột sống nói riêng cần tuân thủ phác đồ điều trị để tránh tình trạng kháng thuốc hoặc tái phát bệnh, ở nơi thoáng mát đủ ánh sáng, đeo khẩu trang thường xuyên, giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người khác…
-Nếu tiếp xúc với người bị bệnh lao mọi người cần tầm soát sớm hoặc khám sức khỏe định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ để phát hiện sớm, điều trị lao tiềm ẩn nếu có để tránh chuyển thành bệnh lao.
Minh Hoa (t/h theo VietNamNet, Sức khoẻ & Đời sống)
