Thời gian gần đây, nhiều bệnh lý bắt nguồn từ thói quen ăn uống không hợp lý, đặc biệt là mỡ máu cao và huyết áp cao, thường gặp ở người trung niên và cao tuổi.
Nhiều người cao tuổi cho rằng ăn thịt không tốt cho sức khỏe nên chuyển sang chế độ ăn chay, nhưng ít ai biết rằng một số món chay có thể gây hại cho mạch máu còn hơn cả thịt mỡ.
Điển hình là trường hợp ông Hoàng, 58 tuổi, ở Trung Quốc. Ba năm trước, ông được chẩn đoán mắc bệnh mỡ máu cao và để kiểm soát tình trạng này, ông đã chuyển sang ăn chay. Gần đây, ông bị nhồi máu não và không qua khỏi, theo thông tin từ Sohu.
Khám phá tiền sử bệnh cho thấy chế độ ăn hằng ngày của ông Hoàng không thực sự lành mạnh, thường xuyên sử dụng các món ăn nhiều dầu mỡ như:
Ăn quá nhiều cà tím kho tộ: Cà tím có nhiều chất dinh dưỡng, nhưng khi chế biến thường ngấm dầu rất nhiều. Khi đó, hàm lượng chất béo trong món ăn cũng vượt tiêu chuẩn. Ăn cà tím kho tộ mỗi ngày sẽ khiến máu đặc hơn bình thường, mạch máu dễ bị tắc nghẽn.
Thường xuyên ăn đậu phụ kho: Một trong những món ăn yêu thích của ông Hoàng là đậu phụ kho. Đậu phụ là một loại đạm thực vật rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên, cũng giống như cà tím, khi chế biến sẽ dễ bị ngấm dầu mỡ, làm tăng hàm lượng triglycerid trong cơ thể, gây ra tắc nghẽn mạch máu.
Ớt xanh da hổ chế biến quá nhiều dầu mỡ: Ớt xanh da hổ cũng rất được ông Hoàng ưa chuộng, tuy là loại thực phẩm ăn chay nhưng trong quá trình chế biến cũng nhiều dầu mỡ. Nếu ăn quá nhiều, lipid máu trong cơ thể sẽ tăng vọt nhanh chóng, độ nhớt của máu cũng tăng lên, tạo gánh nặng lớn cho mạch máu.
Đậu que xào quá nhiều dầu: Đậu que xào cần rất nhiều dầu để chế biến, bên cạnh đó đậu sẽ dễ bị cháy bên ngoài, sống bên trong khi chế biến ở nhiệt độ cao, không tốt cho sức khoẻ.
Ảnh minh họa.
Cách ăn chay đúng cách tốt cho sức khỏe
Hiện nay, ăn chay không còn chỉ giới hạn trong tôn giáo, mà còn được sử dụng như một liệu pháp chữa bệnh bằng ăn uống. Số người ăn chay vẫn chiếm một tỷ lệ nhỏ trong dân số, nhưng số lượng của họ đã tăng lên đáng kể trong vài năm qua.
Ăn chay hay còn gọi là Vegetarian là một thuật ngữ chung cho một chế độ ăn kiêng không tiêu thụ thịt và các sản phẩm liên quan đến hoạt động giết mổ động vật.
- Ăn chay kỳ: là chế độ ăn thực vật theo một số ngày cố định trong tuần hoặc trong tháng. Những ngày còn lại vẫn có thể ăn thêm động vật.
- Ăn chay trường: là chế độ ăn không bao giờ sử dụng các sản phẩm thịt từ động vật. Hoàn toàn chỉ sử dụng thức ăn có nguồn gốc từ thực vật.
- Ăn thuần chay (còn gọi là Vegan): là chế độ nghiêm khắc nhất của việc ăn chay. Chế độ ăn thuần chay loại bỏ tất cả các sản phẩm từ động vật, bao gồm cả sữa, mật ong, trứng... hoặc thực phẩm có chất phụ gia có nguồn gốc động vật chẳng hạn như gelatin hoặc váng sữa.
Ngoài ra, những người theo chế độ ăn thuần chay cũng không sử dụng bất kỳ sản phẩm nào được thử nghiệm trên động vật, hoặc sử dụng các trang phục có nguồn gốc từ động vật (như giày da, áo da, áo lông thú, lông vũ).
Theo chuyên gia, xét về bản chất thì phương thức ăn chay khá tốt, nó chỉ trở nên tiêu cực khi chúng ta thực hành ăn chay không đúng cách.
Để đảm bảo cơ thể vẫn được cung cấp đủ chất để duy trì hoạt động và khỏe mạnh, bạn cần lưu ý cung cấp đủ 5 nhóm thực phẩm sau đây cho dù bạn áp dụng chế độ ăn chay nào.
Bổ sung thực phẩm chứa protein: Protein (chất đạm) là chất dinh dưỡng cực kỳ cần thiết để cung cấp năng lượng và duy trì các hoạt động của cơ thể. Protein thường có trong thịt và các loại hải sản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn ăn chay, bạn có thể tăng cường protein từ các loại đậu, hạt khô.
Cần bổ sung nhóm thực phẩm giàu canxi: Canxi không chỉ giúp xương khớp chắc khỏe mà còn tham gia vào nhiều chức năng của cơ thể, do đó, dù là người đang ăn chay cũng không được thiếu canxi trong mỗi bữa ăn. Bạn có thể bổ sung canxi bằng sữa đậu nành, nước cam hoặc các loại rau có màu xanh đậm.
Nên ăn thực phẩm có nhiều chất sắt: Thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng đau đầu, mệt mỏi,... Do đó, người ăn chay cần ăn nhiều các thực phẩm giàu sắt từ các loại hạt đậu, ngũ cốc,...
Bổ sung nhóm thực phẩm bổ sung kẽm: Kẽm rất cần cho cơ thể trong quá trình trao đổi chất và tăng cường miễn dịch. Bạn có thể tăng cường lượng kẽm cho cơ thể từ các loại đậu và hạt khô để tạo được hệ miễn dịch tốt hơn.
Mặc dù ăn chay không phải là chế độ ăn lành mạnh nhất, nhưng nếu chúng ta vẫn muốn lựa chọn ăn chay cần lưu ý những điều sau:
- Ăn đa dạng thực phẩm từ 15-20 loại khác nhau, nếu từ 20-30 loại thì rất tốt, chọn nhiều loại rau, củ trong 1 bữa ăn.
- Nếu có ăn trứng, uống sữa được thì sẽ cân bằng protein tốt hơn cho cơ thể.
- Sử dụng các phương pháp chế biến như hấp, luộc, trộn thay vì chiên, xào, nướng, giảm nguy cơ thừa cân, béo phì và các bệnh lý liên quan.
- Nếu cần thiết nên bổ sung một số vi chất đặc biệt là B12, canxi, kẽm, sắt, magie,… với sự tham vấn của chuyên gia dinh dưỡng.
Minh Hoa (t/h)
