Từng là căn bệnh gắn liền với người cao tuổi, đột quỵ giờ đây đang "tấn công" ngày càng nhiều người trong độ tuổi thanh niên và trung niên.
Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), số ca đột quỵ ở nhóm tuổi từ 18–44 đã tăng tới 14,6% chỉ trong vòng 2 năm (2020–2022). Điều này đang khiến các chuyên gia y tế đau đầu, đặc biệt khi ngày càng nhiều người trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, không có tiền sử bệnh nền, vẫn bị đột quỵ một cách bất ngờ
Tiến sĩ Mohammad Anadani, chuyên gia nội mạch thần kinh tại Viện Khoa học thần kinh Endeavor Health (Mỹ) chia sẻ, gần đây ông đã điều trị cho bệnh nhân trẻ tuổi bị đột quỵ là Ann Fulk. Bệnh nhân không có yếu tố nguy cơ rõ ràng, sức khỏe trước đó được đánh giá là ổn định.
Ann Fulk bị đột quỵ vào tháng 4/2024.
Ann Fulk, hiện 24 tuổi, chia sẻ với NY Post về khoảnh khắc phát hiện mình bị đột quỵ.
Tháng 4 năm ngoái, khi đang là sinh viên cao học tại Đại học Loyola ở Chicago, Mỹ, cô trở về nhà cùng hai người bạn sau buổi chơi bóng rổ. Biểu hiện của đột quỵ bắt đầu lúc Fulk cho đồ vào máy giặt. Một người bạn nghĩ Fulk bị mệt vì đói nên đã đưa cho cô thanh granola. Nhưng lúc này, Fulk nhận thấy "mình không thể nhai ở phần bên trái miệng".
Từng bị tai nạn ô tô nghiêm trọng vào năm 2022 và trải qua phẫu thuật nhiều lần, Fulk ngần ngại không muốn đến bệnh viện, cho đến khi người bạn kiên quyết gọi cấp cứu. Lúc này, Fulk đã bị liệt nửa người bên trái và hoàn toàn không thể cử động.
Sau khi gia đình có mặt tại bệnh viện, một bác sĩ thông báo rằng Fulk thực sự bị đột quỵ. "Các bác sĩ đã phát hiện ra một cục máu đông ở nửa bên phải não tôi", cô nói với tờ NY Post .
Fulk được lựa chọn giữa phẫu thuật não với nguy cơ tử vong, hoặc chờ cơ thể tự xử lý, với nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn. Cuối cùng cô quyết định phẫu thuật và ca mổ thành công.
Đáng nói, trước khi bị đột quỵ, Fulk không hút thuốc, thường xuyên tập thể dục, ăn uống lành mạnh và chỉ thỉnh thoảng uống rượu. Tuy nhiên cô có dùng thuốc tránh thai, có thói quen làm việc nhiều giờ và uống nước tăng lực.
Tiến sĩ Mohammad Anadani cho biết Fulk đột quỵ thể tắc mạch, tức cục máu đông hình thành ở nơi khác rồi di chuyển lên não. Thuốc tránh thai đường uống "được biết là làm tăng nguy cơ đột quỵ", trong khi một số nghiên cứu cũng báo cáo "nguy cơ tăng huyết áp và loạn nhịp tim" liên quan đến việc sử dụng đồ uống tăng lực.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Mohammad cho biết đồ uống tăng lực "có khả năng góp phần ở mức độ thấp hơn so với các yếu tố nguy cơ đã được xác định rõ ràng hơn như béo phì, ít vận động và căng thẳng mãn tính".
Không chỉ nước tăng lực, thuốc kích thích như Adderall, loại thuốc thường được dùng điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) cũng được nhắc tới. Theo bác sĩ tim mạch Evan Levine, những người trẻ dùng Adderall có thể đối mặt với nguy cơ cao hơn 57% mắc các vấn đề tim mạch.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng những yếu tố nguy cơ truyền thống như béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường và căng thẳng mãn tính vẫn là nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ ở người trẻ.
"Lối sống hiện đại với nhiều áp lực công việc, thời gian ngồi lâu, ít vận động, cùng chế độ ăn uống không lành mạnh đang góp phần thúc đẩy làn sóng đột quỵ sớm ở người trẻ", bác sĩ Anadani nhận định.
Cuối cùng, các chuyên gia đồng loạt cảnh báo: Đột quỵ không chừa một ai, đã đến lúc người trẻ phải cảnh giác, và không nên chủ quan. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ, kiểm soát căng thẳng và tránh lạm dụng thuốc, chất kích thích là những biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ cần thiết để phòng ngừa đột quỵ từ sớm.
Minh Hoa (t/h)
