Slovenia đang trên đà đạt bước tiến lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo với dự án nhà máy điện mặt trời nổi Druzmirje (Druzmirje FSPP) có công suất 140 MW, được xem là nhà máy điện mặt trời nổi lớn nhất châu Âu khi hoàn thành.
Dự án này, do công ty điện lực nhà nước Holding Slovenske Elektrarne (HSE) phát triển, sẽ được xây dựng trên hồ Druzmirje, một hồ nhân tạo hình thành từ hoạt động khai thác than non gần Sostanj, miền Bắc đất nước.
Với công suất lên tới 140 MW và sản lượng ước tính 140 GWh/năm, nhà máy điện mặt trời nổi Druzmirje có khả năng cung cấp điện cho khoảng 35.000 hộ gia đình tại Slovenia.
Dự án này sẽ vượt qua nhà máy điện mặt trời nổi 74.3 MW tại Pháp (khánh thành tháng 6/2025), trở thành nhà máy điện mặt trời nổi lớn nhất châu Âu.
Bên cạnh công suất khổng lồ, nhà máy này còn đánh dấu bước tiến trong chuyển đổi năng lượng xanh: Druzmirje FSPP là một phần quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ phụ thuộc vào than đá sang năng lượng tái tạo của Slovenia, đặc biệt tại khu vực Savinja-Salek, nơi trước đây phụ thuộc vào nhà máy nhiệt điện Sostanj.
Với một số dự án chuyển đổi xanh đã được lên kế hoạch, bao gồm nhà máy điện mặt trời nổi Druzmirje, Slovenia theo đuổi mục tiêu tăng tỉ lệ điện được tạo ra từ các nguồn tái tạo. Ảnh: HSE
Nhưng điều khiến nhà máy điện mặt trời nổi này trở nên khác biệt là vị trí của nó: Nhà máy được đặt trên hồ Druzmirje, một hồ nước nhân tạo hình thành từ hoạt động khai thác than non, và chiếm tới nửa diện tích mặt hồ. Điều này giúp tận dụng không gian nước, giải phóng đất đai cho các mục đích khác như nông nghiệp hoặc đô thị hóa.
Bản thân công nghệ điện mặt trời nổi (FPV) được sử dụng ở đây cũng rất đáng chú ý. Các tấm pin năng lượng mặt trời nổi trên mặt nước mang lại nhiều lợi ích. Ví dụ, nước sẽ làm mát tự nhiên các tấm pin, giúp tăng hiệu suất sản xuất điện từ 5-15% so với các hệ thống trên mặt đất.
Hệ thống sẽ giúp giảm sự bốc hơi nước, hạn chế sự phát triển của tảo và bảo vệ bờ hồ khỏi sự xói mòn do gió. Ngoài ra, các tấm pin hai mặt (bifacial) có thể tận dụng ánh sáng phản chiếu từ mặt nước để tăng sản lượng điện.
Theo ông Simon Cizmek, giám đốc dự án Druzmirje FSPP, công tác quy hoạch không gian hiện đang được tiến hành, với dự kiến sắc lệnh quy hoạch không gian sẽ được ban hành trong quý IV/2025, quá trình xây dựng dự kiến bắt đầu vào quý III/2026, và sản xuất điện bắt đầu từ quý I/2027.
Ông Cizmek xác nhận các thỏa thuận với chính quyền địa phương hiện đang được tiến hành, đồng thời bày tỏ sự lạc quan rằng các lợi ích tài chính và xã hội của dự án sẽ được chia sẻ với người dân địa phương theo nhiều cách khác nhau.
Dự án có chi phí ước tính khoảng 100 triệu Euro (khoảng 116.6 triệu USD), được tài trợ từ nguồn vốn của HSE, khoản vay và Quỹ Chuyển đổi Công bằng của Liên minh châu Âu (EU Just Transition Fund).
Ngoài sản xuất điện, khu vực ven hồ sẽ được cải tạo thành không gian giải trí và thể thao, mang lại lợi ích xã hội và kinh tế cho cộng đồng địa phương. HSE cũng cam kết bảo vệ hệ sinh thái hồ, đảm bảo không ảnh hưởng đến chim và đời sống thủy sinh.
Dự án còn đóng vai trò quan trọng trong việc tái cơ cấu thung lũng Salek, giúp bù đắp cho việc đóng cửa nhà máy nhiệt điện than và cung cấp nguồn năng lượng nhiệt giá cả phải chăng.
Druzmirje FSPP không chỉ là dự án lớn nhất Slovenia mà còn là bước tiến quan trọng trong việc đạt mục tiêu năng lượng tái tạo của quốc gia Trung Âu này, với mục tiêu đạt 30-35% năng lượng tái tạo vào năm 2030 và 52% trong lĩnh vực điện.
Tóm lại, nhà máy điện mặt trời nổi Druzmirje 140 MW không chỉ là một cột mốc quan trọng của Slovenia mà còn là hình mẫu cho các dự án năng lượng tái tạo ở châu Âu.
Với công nghệ tiên tiến, tác động tích cực đến môi trường và cộng đồng, cùng vai trò trong chuyển đổi năng lượng xanh, dự án này hứa hẹn sẽ góp phần định hình tương lai bền vững cho khu vực.
Minh Đức (Theo Interesting Engineering, Enertherm Engineering)
