Thương mại điện tử tăng trưởng mạnh nhưng nhiều rủi ro
Ngày 24/9, tại Hội thảo Thúc đẩy ứng dụng thương mại điện tử – giải pháp phát triển bền vững ngành bán lẻ thành phố Đà Nẵng, các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp cùng chia sẻ nhiều giải pháp nhằm đưa thương mại điện tử trở thành động lực phát triển mới cho thành phố.
Thượng tá Trần Nhất Chí, Phó trưởng Phòng An ninh kinh tế Công an thành phố, cho biết giá trị giao dịch thương mại điện tử của Đà Nẵng năm 2025 ước đạt khoảng 168.000 tỷ đồng, cho thấy sức tăng trưởng mạnh mẽ và xu thế không thể đảo ngược.
Thượng tá Trần Nhất Chí, Phó trưởng Phòng An ninh kinh tế Công an thành phố Đà Nẵng, chia sẻ tại Hội thảo.
Theo Thượng tá Chí, sự bùng nổ thương mại điện tử, đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19, đã làm thay đổi sâu sắc hành vi tiêu dùng và tạo động lực cho kinh tế số. Tuy nhiên, đi cùng tốc độ tăng trưởng này là nhiều thách thức trong quản lý, khi các hành vi gian lận, hàng giả, trốn thuế, lừa đảo… ngày càng phức tạp.
Ông cho biết, năm 2024, cơ quan chức năng trên cả nước phát hiện hơn 3.000 vụ vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, tập trung ở nhóm hàng giả, hàng nhái, vi phạm đăng ký hoạt động, không công khai thông tin, gian lận giá, trốn thuế và lừa đảo trực tuyến.
Riêng tại Đà Nẵng, từ 2024 đến nay, công an thành phố đã phát hiện 29 vụ việc liên quan đến kinh doanh hàng giả, lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, thu giữ hơn 1.300 sản phẩm vi phạm.
Các thủ đoạn phổ biến được nêu ra gồm: lập website, fanpage giả mạo; lợi dụng hình thức thanh toán COD để chiếm đoạt; quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng; lôi kéo người dùng tham gia các mô hình đa cấp trá hình. Những hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng mà còn gây méo mó môi trường kinh doanh, thất thu cho ngân sách nhà nước.
Hội thảo là dịp để cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tiểu thương cùng thảo luận giải pháp, từ đổi mới chính sách đến nâng cao năng lực số, nhằm đưa thương mại điện tử trở thành động lực phát triển bền vững của ngành bán lẻ Đà Nẵng.
Nguyên nhân của tình trạng trên, theo đại diện Phòng An ninh kinh tế, đến từ cả khách quan và chủ quan. Về khách quan, pháp luật và cơ chế quản lý còn chưa theo kịp sự phát triển, công cụ giám sát còn hạn chế, trong khi giao dịch xuyên biên giới và công nghệ ẩn danh khiến việc truy xuất, xử lý khó khăn. Về chủ quan, nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh cố tình không đăng ký, không xuất hóa đơn, trong khi một bộ phận người tiêu dùng chuộng hàng rẻ, dễ tin vào quảng cáo trên mạng.
Để khắc phục, lực lượng chức năng đề xuất nhiều giải pháp: tăng cường kiểm tra, xử lý nhanh vi phạm; siết chặt quản lý các sàn thương mại điện tử, yêu cầu xác thực thông tin người bán; phối hợp ngân hàng và đơn vị logistic để kiểm soát dòng tiền, hạn chế gian lận. Về lâu dài, cần hoàn thiện pháp luật, bổ sung quy định về thương mại điện tử xuyên biên giới, bảo vệ người tiêu dùng, minh bạch thanh toán.
Ứng dụng công nghệ số trong quản lý, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn kết nối công an – hải quan – thuế – công thương, triển khai QR code truy xuất nguồn gốc, phát triển văn hóa tiêu dùng thông minh sẽ là nền tảng để thương mại điện tử Đà Nẵng phát triển bền vững, Thượng tá Chí nhấn mạnh.
Đà Nẵng hướng tới bán lẻ bền vững bằng thương mại điện tử
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Trừ, Phó giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng, cho biết thành phố xác định việc thúc đẩy ứng dụng thương mại điện tử trong ngành bán lẻ là một trong những nhiệm vụ then chốt để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đô thị thông minh, hiện đại, năng động và đáng sống.
Ông Nguyễn Văn Trừ, Phó giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng, chia sẻ về định hướng phát triển TMĐT trong lĩnh vực bán lẻ.
Sau khi mở rộng địa giới hành chính với quy mô dân số hơn 3 triệu người, nhu cầu ứng dụng công nghệ số càng trở nên cấp thiết. Đây là giải pháp quan trọng để thích ứng với xu hướng tiêu dùng mới, tối ưu hóa hệ thống phân phối hàng hóa và tăng cường kết nối hiệu quả giữa nhà sản xuất, nhà bán lẻ và người tiêu dùng, ông nói.
Bên cạnh đó, ông Trần Chí Cường, Phó chủ tịch UBND thành phố, đánh giá Đà Nẵng có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thương mại điện tử: hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, tỷ lệ dân số trẻ cao, thói quen tiêu dùng số phổ biến và định hướng nhất quán trong xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.
Ông cho rằng, để bán lẻ phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế, cần sự chung tay của nhiều chủ thể từ cơ quan quản lý, hiệp hội ngành nghề đến doanh nghiệp và tiểu thương.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Cường nhấn mạnh vai trò thương mại điện tử trong xây dựng thành phố thông minh.
Trong 2 đến 3 năm tới, Sở Công Thương cần tập trung xây dựng các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong ứng dụng thương mại điện tử. Trọng tâm là đào tạo kỹ năng số, kinh doanh trực tuyến, thanh toán, vận chuyển và quảng bá sản phẩm, ông Cường nói.
Bên cạnh đó, ông đề nghị các sở, ban, ngành liên quan phối hợp bảo đảm môi trường giao dịch trực tuyến an toàn, minh bạch; quản lý thuế và dữ liệu thị trường hiệu quả; đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bà Lê Thị Mỹ Lệ, đại diện Cục Thuế thành phố Đà Nẵng, chia sẻ về chính sách thuế với hoạt động thương mại điện tử.
Cũng tại hội thảo, bà Lê Thị Mỹ Lệ, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ – Dự toán – Pháp chế, Cục Thuế thành phố Đà Nẵng, chia sẻ trách nhiệm khấu trừ, kê khai, nộp thuế sẽ do các sàn thương mại điện tử thực hiện thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.
Bà Lệ cho biết, việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền là giải pháp quan trọng để tăng tính công khai, minh bạch và giảm thất thu ngân sách. Hóa đơn điện tử giúp hộ kinh doanh tiết kiệm chi phí in ấn, quản lý dễ dàng, đồng thời tạo niềm tin với khách hàng và góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, bà nói.
Đại diện Cục Thuế cũng cho biết cơ quan này đang triển khai nhiều kênh hỗ trợ người nộp thuế, từ tập huấn, đối thoại đến kênh truyền thông số như Zalo Official Account, Fanpage Facebook để phổ biến chính sách và giải đáp vướng mắc.
