Chuyến công tác “ba trong một” của đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu, vừa dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Mỹ, vừa thăm, làm việc tại Mỹ và Liên Hợp Quốc (LHQ), mang nhiều ý nghĩa và đạt nhiều kết quả rất quan trọng cả về đa phương và song phương. Trong đó nổi bật là:
Thứ nhất, với hơn 60 hoạt động bao gồm song phương kết hợp đa phương ở các tầng nấc khác nhau: tầm khu vực trong ASEAN và tầm toàn cầu với LHQ, chuyến công tác là bước triển khai mạnh mẽ đường lối đối ngoại do Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra là độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, góp phần nâng tầm đối ngoại đa phương và làm sâu sắc quan hệ song phương với Mỹ - một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của ta sau gần ba thập kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ. Ảnh: baochinhphu.vn
Thứ hai, tại Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 45 năm quan hệ giữa ASEAN và Mỹ, Việt Nam đã tham gia chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong suốt quá trình chuẩn bị, tổ chức, xây dựng văn kiện; ở tất cả các cấp từ quan chức cấp cao, Bộ trưởng, Lãnh đạo cấp cao.
Đặc biệt các phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phản ánh quan tâm chung của các nước, nêu cao vai trò trung tâm của ASEAN, tinh thần chân thành, tin cậy, trách nhiệm; chia sẻ về tầm nhìn đối với các vấn đề thế giới, khu vực và định hướng phát triển phù hợp lợi ích của ASEAN, Mỹ và cộng đồng quốc tế.
Do đó được các nước đánh giá rất cao, tạo đồng thuận trong ASEAN, phối hợp hài hoà với đối tác Mỹ để Hội nghị đạt những kết quả quan trọng, tạo dấu ấn đặc biệt 45 năm.
Đó là thông qua Tuyên bố tầm nhìn chung ASEAN – Mỹ, đưa quan hệ hai bên sang giai đoạn mới là nâng lên tầm Đối tác chiến lược toàn diện; đề ra các trọng tâm định hướng hợp tác trong đó ưu tiên phục hồi sau đại dịch, ổn định chuỗi cung ứng, phát triển xanh và bền vững; thu hẹp khoảng cách phát triển, trong đó có tiểu vùng Mê Công; ứng phó các thách thức an ninh truyền thống như đảm bảo an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không trên các vùng biển và đại dương trong đó có Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước LHQ về Luật biển 1982… cũng như các thách thức an ninh phi truyền thống như chống biến đổi khí hậu, phòng chống dịch bệnh trong tương lai…
Thứ ba, Thủ tướng Chính phủ đã có cuộc gặp với lãnh đạo các cơ quan quan trọng hàng đầu của LHQ, gồm Phó Tổng Thư ký LHQ, Chủ tịch Đại Hội đồng, Giám đốc điều hành Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), Tổng Giám đốc Chương trình Phát triển LHQ (UNDP). Điều này rất có ý nghĩa, đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm quan hệ Việt Nam-LHQ (1977-2022), thể hiện thông điệp xuyên suốt của Việt Nam coi LHQ là đối tác tin cậy hàng đầu vì hoà bình, hợp tác phát triển trên thế giới và người bạn tin cậy, thuỷ chung, gắn bó lâu dài của Việt Nam trên mọi chặng đường phát triển đất nước; khẳng định Việt Nam luôn là đối tác chân thành, tin cậy, trách nhiệm và sẽ nỗ lực đóng góp hết sức mình vào công việc chung của LHQ và cộng đồng quốc tế.
Nhân dịp này, Thủ tướng Chính phủ đã trao đổi và nhận được sự đồng tình, đánh giá cao cũng như cam kết tiếp tục đồng hành của LHQ đối với những chính sách đúng đắn của Việt Nam về đổi mới, hội nhập quốc tế, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, phát triển kinh tế-xã hội đi đôi với bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, lấy người dân là trung tâm, chủ thể và động lực của mọi tiến trình phát triển.
Bên cạnh đó, ta đã tiếp tục tranh thủ nguồn lực hỗ trợ đa dạng, đặc biệt là tri thức, kinh nghiệm và năng lực kết nối toàn cầu của các cơ quan LHQ đối với những ưu tiên cấp bách của Việt Nam trong giai đoạn phát triển hiện nay như ứng phó và phục hồi bền vững sau đại dịch, phát triển kinh tế xanh và chuyển đổi năng lượng sạch, tài chính khí hậu, chuyển đổi số, rà phá bom mìn và khắc phục hậu quả chiến tranh....
Các lãnh đạo LHQ cũng tái khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng, là hình mẫu thành công về phát triển bền vững và năng lực đóng góp cho mọi công việc trụ cột của LHQ, qua đó có thể thấy rõ ràng uy tín, vị thế của đất nước ta trên trường quốc tế ngày càng cao.
Thứ tư, Thủ tướng đã có các hoạt động song phương dày đặc, xuyên suốt từ khi đặt chân đến thủ đô Washington, qua Boston, New York, đến trước khi rời San Francisco. Đây là những tiếp xúc, trao đổi trực tiếp ở cấp cao nhất và toàn diện nhất giữa hai nước sau gần hai năm gián đoạn do dịch bệnh. Thủ tướng đã gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden, Phó Tổng thống Kamala Haris, Chủ tịch thường trực Thượng viện Hoa Kỳ Patrick Leahy, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, các Bộ trưởng quan trọng nhất trong nội các, giới học giả, các doanh nghiệp tập đoàn hàng đầu và đông đảo đại diện bà con kiều bào ta từ Bờ Đông tới Bờ Tây.
Lãnh đạo các bộ, ngành tháp tùng có hơn 40 cuộc gặp, làm việc, toạ đàm với các đối tác về các lĩnh vực kinh tế, thương mại, tài chính, ngân hàng, an ninh, quốc phòng, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…
Tất cả các giới đều tỏ coi trọng quan hệ với Việt Nam, khẳng định tôn trọng thể chế chính trị, ủng hộ Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng, mong muốn quan hệ song phương ngày càng phát triển sâu rộng, hiệu quả. Hai bên đã trao đổi thực chất, đối thoại thẳng thắn về quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Mỹ và các định hướng phát triển trong thời gian tới, hợp tác chặt chẽ để triển khai các kết quả quan trọng của các chuyến thăm cấp cao trước đây, nhất là Tuyên bố chung về tầm nhìn quan hệ hai nước nhân chuyến thăm Hoa Kỳ năm 2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; khai thác tối đa tiềm năng, cơ hội hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế - thương mại - đầu tư, tiếp tục phối hợp giải quyết hiệu quả các vướng mắc, bảo đảm cán cân thương mại song phương hài hoà, bền vững, ưu tiên các lĩnh vực mới mà Việt Nam có nhu cầu và Mỹ có thế mạnh và nguồn lực như công nghệ mới, kinh tế số, năng lượng sạch…
Một điểm nhấn trong chuyến công tác là việc Thủ tướng Việt Nam là lãnh đạo ASEAN duy nhất có phát biểu chính sách tại Trung tâm chiến lược và nghiên cứu quốc tế (CSIS) trong dịp này, và là Lãnh đạo cấp cao đầu tiên của Việt Nam phát biểu tại Đại học Harvard.
Chính giới sở tại, dư luận trong và ngoài nước đánh giá cao, các giới đón nhận tích cực thông điệp về sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm trong hợp tác quốc tế và giải quyết các vấn đề toàn cầu cũng như thúc đẩy quan hệ Việt Nam – Mỹ vì lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước và vì hoà bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới; cũng như về mục tiêu khát vọng phát triển của Việt Nam xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.
Dành thời gian thăm trụ sở và tiếp các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ, dự toạ đàm đổi mới sáng tạo và khới nghiệp, thăm, rung chuông và toạ đàm với các tổ chức tài chính tại thị trường chứng khoán New York, Thủ tướng đã lắng nghe, chia sẻ quan tâm, mong muốn của doanh nghiệp và khẳng định Việt Nam nhất quán chủ trương tạo điều kiện thuận lợi, coi lợi ích của nhà đầu tư là lợi ích của chính mình, đồng thời ưu tiên hơp tác, đầu tư trong các lĩnh vực kinh tế xanh, sạch, công nghệ mới, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo…, đề nghị các doanh nghiệp tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh. Các tập đoàn đều khẳng định Việt Nam chiếm vị trí cao trong chiến lược kinh doanh và là thị trường tiềm năng mà họ đang hướng tới, cam kết sẽ mở rộng đầu tư và khả năng tham gia hỗ trợ nhân đạo. Nhân dịp này Thủ tướng đã chứng kiến 25 thoả thuận được ký kết và trao giữa doanh nghiệp hai nước.
Được gặp Thủ tướng và đoàn Việt Nam, các bạn bè lâu năm của Việt Nam tại Mỹ, những người đã dành nhiều thập kỷ nhiệt thành ủng hộ Việt Nam cả trong bảo vệ và xây dựng, phát triển đất nước rất xúc động và trân trọng sự chân thành, thuỷ chung, trước sau như một của dân tộc Việt Nam.
Thứ năm, ở cả bốn điểm đến, dù chương trình làm việc rất khẩn trương nhưng Thủ tướng đều dành nhiều thời gian gặp gỡ cộng đồng người Việt sở tại đến từ nhiều tầng lớp, hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, lắng nghe tâm tư tình cảm, nguyện vọng của bà con.
Thủ tướng Chính phủ thay mặt Lãnh đạo Đảng và Chính phủ gửi đến bà con người Việt tại Mỹ những thông điệp mạnh mẽ về chính sách đại đoàn kết dân tộc, tinh thần Kết luận 12 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới.
Với đặc thù là cộng đồng người Việt ở nước ngoài đông đảo nhất, đa dạng nhất, những thông điệp rõ ràng về hoà hợp dân tộc, khát vọng vươn lên xây dựng một đất nước Việt Nam hoà bình, độc lập, hạnh phúc, phồn vinh, đặc biệt là sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tình cảm chân thành, cởi mở của Thủ tướng dành cho kiều bào, bà con rất cảm động, được khích lệ và hưởng ứng mạnh mẽ. Tại các cuộc gặp, các doanh nhân, trí thức kiều bào đã tích cực “hiến kế” nhiều ý tưởng, đề xuất thiết thực về phát triển kinh tế - xã hội, khoa học – giáo dục, thu hút thêm nhân tài, nguồn lực từ cộng đồng người Việt ở nước ngoài cho quê hương đất nước.
Tóm lại, chuyến công tác lần này đến Mỹ của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thành công tốt đẹp, hoàn thành các mục tiêu đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại của Đảng và nhà nước ta, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII “tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế”.
