Theo Trung tâm Phát triển Chăn Nuôi, để điều trị cho gia súc gia cầm mắc bệnh cần nắm rõ những yếu tố cơ bản sau:
Thứ nhất, vệ sinh, hộ lý, chăm sóc khi phát hiện con vật mắc bệnh: Có thể nói khâu này có vai trò hết sức quan trọng luôn được đặt lên hàng đầu vì đây là bước tạo điều kiện tốt nhất cho con vật tăng sức đề kháng, chống đỡ với bệnh, hạn chế lây lan, mặt khác nếu làm tốt khâu này sẽ tiêu diệt hoặc hạn chế được mầm bệnh ở môi trường. Các biện pháp cụ thể đó là áp dụng ngay việc cách ly con vật ốm, nghĩa là khi phát hiện con vật ốm thì tạo mọi điều kiện để con vật khoẻ không tiếp súc với con vật ốm, như vậy sẽ tránh lây lan đến mức tối đa.
Ảnh minh họa
Sau đó khẩn trương áp dụng việc dọn vệ sinh, trong đó có cả việc vệ sinh cơ gới (quét dọn) và vệ sinh bằng hoá chất, thuốc sát trùng (tiêu độc vật lý, tiêu độc sinh học, dùng các loại hóa chất tiêu độc như thuốc sát trùng, thuốc khử mùi để trực tiếp phun, rắc tại khu vực chuồng nuôi). Tốt nhất là tiêu độc hoá học mỗi ngày một lần, phun thuốc sát trùng trong khu vực chuồng nuôi đến khi khỏi bệnh.
Diện tích phun phòng cần rộng để hạn chế tối đa mầm bệnh phát tán cũng như mầm bệnh từ ngoài xâm nhập vào. Hiện nay nhiều loại thuốc sát trùng phun phòng rất có hiệu quả, có tác dụng tốt và cho phép phun cả khi trong chuồng nuôi đang có gia súc gia cầm như Vikol, Biocid, Hanamit Iodin …
Đồng thời với vệ sinh tiêu độc là chăm sóc, đảm bảo chuồng trại ấm áp về mùa đông, mát về mùa hè để con vật nhanh hồi phục, thải trừ mầm bệnh.
Thứ hai, dùng thuốc kháng sinh điều trị cho gia súc, gia cầm. Đây là khâu sử dụng thuốc nhằm tiêu diệt (loại trừ) nguyên nhân gây bệnh trong cơ thể con vật, bước này rất quan trọng đối với các trường hợp con vật mắc các bệnh cấp tính, nếu không áp dụng kịp thời bước này, con vật sẽ chết.
Về nguyên tắc dùng kháng sinh bao giờ cũng phải kiểm tra nhiệt độ của gia súc, gia cầm, nếu thấy con vật sốt có các triệu chứng điển hình về các bệnh do nhiễm khuẩn gây nên mới dùng kháng sinh và phải dùng liều cao ngay từ đầu (liều tấn công) sau đó giảm dần. Trên thực tế đã có không ít người dùng liều từ thấp đến cao, như vậy không những bệnh sẽ không khỏi mà nguy hiểm hơn là sẽ gây hiện tượng nhờn thuốc.
Điều quan trọng hơn nữa là khi dùng kháng sinh cần phải dùng đúng chủng loại kháng sinh cho từng loại bệnh, nghĩa là sử dụng những loại kháng sinh đặc hiệu như vậy hiệu quả điều trị sẽ cao, tránh hiện tượng nhờn thuốc hoặc không khỏi bệnh.
Bên cạnh đó cần sử dụng kháng sinh theo đúng liều trình, thực tế nhiều người sử dụng kháng sinh thường không tuân thủ điều này, thường khi thấy con vật hết các triệu chứng bệnh điển hình là dừng ngay không dùng kháng sinh nữa mặc dù theo liều trình điều trị là chưa đủ, như vậy sẽ làm con vật nhờn thuốc và đặc biệt là mầm bệnh không bị tiêu diệt hết sẽ rất dễ tái phát lại bệnh
Thứ 3, dùng các loại thuốc điều trị triệu chứng, trợ sức, trợ lực. Đây là khâu bổ sung các loại thuốc điều trị triệu chứng, thuốc bổ nhằm làm tăng sức đề kháng cho con vật, loại trừ mầm bệnh, chống stress, rút ngắn thời gian điều trị, con vật nhanh hồi phục, không bị còi cọc, giảm thiệt hại kinh tế.
Các thuốc cần dùng như bổ sung nhóm Vitamin thì dùng một số loại vitaminB1, vitamin C, Bcomlex, Caphêin ... Bổ sung nhóm điện giải thì điện giải đường glucô. Bên cạnh đó khi dùng thuốc điều trị triệu chứng thì dùng thuốc hạ sốt, chống khó thở, thuốc giảm tiết dịch kết hợp việc chăm sóc hộ lý tốt con vật sẽ nhanh lành bệnh và điều quan trọng hơn nữa là hạn chế bệnh lây lan và phát sinh thành dịch.
Thứ Tư, phòng bệnh: Thông tin trên trang Sở Phát triển NN và PT NT Thái Bình, vấn đề tăng cường vệ sinh chuồng trại, chất thải được thu gom và xử lý bằng các biện pháp phù hợp như Biogas, ủ phân, đệm lót sinh học... không để phân và chất thải ứ đọng nhiều sẽ sinh ra khí độc và phát sinh mầm bệnh. Nếu dùng đệm lót sinh học cần giảm độ dày của lớp đệm để tránh làm nhiệt độ tăng cao.
Ngoài ra, bà con có thể sử dụng thêm các chế phẩm sinh học để hạn chế mùi hôi trong chăn nuôi. Định kỳ 2 lần 1 tuần phun thuốc sát trùng toàn bộ chuồng trại và khu vực xung quanh để tiêu diệt mầm bệnh (một số loại thuốc sát trùng có chất lượng tốt, an toàn khi sử dụng như Vikol, Haniodin, Halamit...).
- Chủ động tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin để nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi, đặc biệt là gia súc, gia cầm mới tái đàn:
+ Đối với gia cầm tiêm các loại vắc xin Cúm gia cầm, Niu cát xơn, Gumboro, Dịch tả vịt, Viêm gan vịt, Tụ huyết trùng,...
+ Đối với lợn tiêm các loại vắc xin: Phó thương hàn, Dịch tả, Tụ dấu, Tai xanh, lở mồm long móng…
+ Đối với Trâu Bò tiêm vắc xin Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng, Viêm da nổi cục,….
Lưu ý: Việc tiêm phòng cần thực hiện đúng các yêu cầu kỹ thuật như bảo quản vắc xin, liều lượng, thời gian tiêm…để có hiệu quả cao sau khi tiêm phòng.
Thu Hà
