Buôn Akô Dhông (phường Tân Lợi, Tp.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) là buôn làng của đồng bào dân tộc Ê Đê, được hình thành ở thượng nguồn của 6 dòng suối gồm: Ea Giang, Ea Dung, Ea Ding, Ea Pủi, Thun M’nung và Ea Nuôl.
Trải qua hơn 60 năm hình thành và phát triển, đến nay buôn Akô Dhông đã trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn của Tp.Buôn Ma Thuột.
Nơi đây được mệnh danh là buôn làng đẹp nhất Đắk Lắk, với hơn 30 ngôi nhà dài truyền thống cùng nhiều bộ cồng chiêng, nhạc cụ dân tộc, đội văn nghệ, nghệ nhân.
Qua nhiều thế hệ, người dân nơi đây không ngừng gìn giữ, bảo tồn, phát huy các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, làm rượu cần…
Không chỉ lưu giữ những giá trị văn hóa lâu đời, buôn Akô Dhông còn là nơi du khách có thể thưởng thức nhiều đặc sản, món ăn truyền thống đậm đà hương vị của người Ê Đê.
Một trong những điểm nhấn đặc sắc trong thực đơn chính là rượu cần – loại thức uống truyền thống đã gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa của người Ê Đê. Rượu được người dân nơi đây tự tay ủ bằng men lá rừng, chứa trong những ché sành, mang hương thơm nồng nàn và vị đậm đà, càng uống càng thấm. Không chỉ góp mặt trong những bữa ăn thường ngày, rượu cần còn đóng vai trò như một "cầu nối" thiêng liêng trong các nghi lễ quan trọng của buôn làng.
Đến buôn Ako Dhông, du khách còn có cơ hội thưởng thức những món ăn mang đậm hương vị núi rừng Tây Nguyên.
Ẩm thực nơi đây là sự kết hợp tinh tế giữa nguyên liệu bản địa và cách chế biến độc đáo của người Ê Đê. Thực khách có thể khám phá hàng loạt món ăn dân dã nhưng đậm đà như: lá mì xào, gỏi mít non, đậu đũa giã, canh cà đắng, cà đắng giã lá é, vếch bò, bắp chuối giã đậu phộng, canh bột lá yao, thịt heo nướng muối ớt, gà nướng, cơm lam...
Từ món cà đắng, người Ê Đê đã chế biến thành nhiều món ăn độc đáo.
Thịt heo nướng muối ớt - món ăn đơn giản, nhưng luôn khiến thực khách khó lòng bỏ qua bởi hương vị đậm đà và màu sắc bắt mắt.
Các nguyên liệu để tạo nên những món ăn đặc sắc ấy đều từ thiên nhiên ban tặng, trong đó, hai loại gia vị không thể thiếu trong bất kỳ món ăn nào của người Ê Đê chính là củ nén và ớt.
Theo người dân địa phương, ớt không chỉ làm tăng hương vị mà còn giúp tăng sức đề kháng, phòng chống bệnh tật. Còn củ nén chính là “linh hồn” giúp món ăn thơm nồng, quyến rũ.
Để tạo thêm phần thú vị cho hành trình khám phá ẩm thực của thực khách, các quán ăn và nhà hàng trong buôn đều thay đổi thực đơn mỗi ngày. Nhờ vậy, du khách có thể trải nghiệm phong phú các món đặc sản bản địa mà không thấy trùng lặp.
Nhiều du khách sau khi ghé thăm buôn Akô Dhông đều mang về những ấn tượng khó quên. Anh Lê Văn Hưng (SN 1987, đến từ tỉnh Bình Dương) chia sẻ: “Qua các kênh thông tin, tôi được biết buôn Akô Dhông là buôn làng giàu đẹp, mang nhiều nét văn hóa độc đáo nhất ở Đắk Lắk. Vì thế, mỗi lần đến Buôn Ma Thuột, tôi đều ghé thăm nơi này. Điều khiến tôi ấn tượng sâu sắc chính là được thưởng thức những món ăn truyền thống lạ miệng, mang đậm hương vị núi rừng trong chính không gian nhà dài. Vị cay, chua, ngọt, đắng… hòa quyện một cách hài hòa trong từng món ăn khiến tôi muốn ăn mãi không ngừng”.
Thời gian qua, việc kinh doanh dịch vụ ẩm thực không chỉ góp phần quảng bá văn hóa, mà còn giúp nhiều gia đình đồng bào Ê Đê ở buôn Akô Dhông có thu nhập ổn định và tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động tại địa phương.
Chị H’Minh Byă (SN 1981), chủ quán M’Nga Tăng Bi tại buôn Akô Dhông cho hay, mỗi buổi trưa, quán của chị lại đón hàng trăm thực khách đến thưởng thức các món ăn truyền thống của người Ê Đê. Nhìn khách dùng hết phần cơm và không tiếc lời khen ngợi, chị cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Đó chính là động lực để chị tiếp tục gìn giữ, phát huy và lan tỏa nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của người Ê Đê đến với mọi người.
Một lãnh đạo Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết, thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và địa phương quan tâm hỗ trợ đầu tư về cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật du lịch, công tác đào tạo tập huấn kỹ năng nghề du lịch, xây dựng sản phẩm du lịch, bảo vệ môi trường... tại buôn Akô Dhông theo chương trình hỗ trợ từ các chương trình, nghị quyết của tỉnh.
Qua đó, nhằm góp phần định hướng và cùng người dân trong buôn chung tay bảo tồn và phát huy được thế mạnh của mình xây dựng thành một điểm đến du lịch cộng đồng đặc sắc.
Khánh Ngọc
