Nông nghiệp chưa thoát lời nguyền manh mún, nhỏ lẻ, tự phát

Tiếp phiên chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp Lê Minh Hoan, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) đặt câu hỏi: Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn từng nói: Chúng ta chung tay cho sứ mệnh đưa nông nghiệp nước nhà đến tầm cao mới, đại biểu Vũ Lưu Mai đề nghị Bộ trưởng cho biết định hướng đổi mới nào Bộ trưởng đã, đang và sẽ thực hiện để đưa nông nghiệp nước nhà đến tầm cao mới.

Thứ hai, Bộ trưởng đã từng đưa ra thông điệp: Chúng ta xây dựng một nền nông nghiệp trách nhiệm, trách nhiệm với sức khỏe hàng trăm triệu dân. Tuy nhiên, đến nay, tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp vẫn là sự phiền muộn chưa bao giờ nguôi của hàng triệu dân.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đến khi nào người dân mới có thể hoàn toàn yên tâm về tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp, đến bao giờ Việt Nam có thể viết tên mình trên bản đồ nông nghiệp hữu cơ của thế giới?

Với nội dung này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói rằng, khi nào 100 triệu dân Việt Nam được an toàn khi sử dụng thực phẩm là câu hỏi được lặp lại rất nhiều từ trước đến nay, có khi từ khóa XI.

Ông Hoan nói không “thoái thác trách nhiệm”, nhưng ngành nông nghiệp có tính liên ngành rất cao, có tính hệ thống trên dưới trong ngoài, vận hành theo kinh tế thị trường. Vì vậy, không thể bằng một mệnh lệnh hành chính là có thể thay đổi được.

“Ngay cả sản xuất nông nghiệp hữu cơ cũng phải an toàn, được kiểm chứng bởi hệ thống phân phối. Đáng tiếc chúng ta chưa có hệ thống để đánh giá chất lượng nông sản, dẫn đến nền nông nghiệp Việt Nam vẫn chưa thoát khỏi lời nguyền manh mún, nhỏ lẻ, tự phát. Vấn đề này có trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn”, ông Hoan nói.

Ông cũng thừa nhận, Đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ, nhưng bây giờ kiểm đếm lại vẫn là manh mún, dẫn đến hệ lụy rất nhiều. Nếu không tổ chức được ngành hàng sản xuất thì còn rủi ro, trong đó có vai trò địa phương. Ông Hoan tha thiết mong muốn các địa phương cùng vào cuộc để xây dựng nền nông nghiệp chất lượng cao.

Chất vấn lại nội dung này, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai bày tỏ “chưa hài lòng” khi Bộ trưởng nói khó có câu trả lời cho câu hỏi "khi nào, bao giờ" về lời nguyền nông nghiệp “manh mún, nhỏ lẻ, tự phát”, vì yếu tố thị trường biến động.

Bà Mai đồng ý có quy luật cung cầu, cạnh tranh, nhưng vai trò quản lý Nhà nước trong kinh tế thị trường gồm có kiến tạo, xây dựng, định hướng và dự báo. Như vậy không thể nói là khó xác định được kết quả và việc xác định kết quả đầu ra là quy luật tiên tiến, thông lệ quốc tế đang áp dụng.

“Bộ trưởng cũng nói vấn đề liên quan yếu tố liên ngành cũng khó xác định, tôi cho rằng có nhiều bộ ngành nhưng Chính phủ là nhất thể và bộ máy điều hành là thống nhất. Tôi mong với câu hỏi khi nào, bao giờ có được câu trả lời, vì đó là hy vọng của người dân, không nên để hy vọng thành vô vọng”, bà Mai nói.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan thừa nhận, nếu ở vai trò đại biểu ông cũng kỳ vọng với Bộ trưởng như bà Mai. Tuy nhiên theo ông, khi nói "khó xác định" không có nghĩa là ngành sẽ đứng yên mà trong cái khó phải tìm ra hướng đi. Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn chính là cách vận động theo xu thế đó, chủ động thích ứng thay đổi chứ không bị động.

Đặc biệt, ngành nông nghiệp đang phải đứng trước “3 biến” gồm: biến đổi khí hậu (không thể làm chủ được biến đổi khí hậu dù chủ động thích ứng); biến đổi thị trường (có thị trường mở ra nhưng cũng có thị trường đứng lại, vướng về cánh cửa hàng rào kỹ thuật, đứt gãy sau dịch bệnh); biến chuyển xu thế tiêu dùng trên thế giới (xu thế bây giờ không phải no mà phải ngon, sạch và đủ dinh dưỡng; sản phẩm tiêu dùng xanh).

Ngành nông nghiệp cần có thời gian để nâng cao năng lực từ sản xuất tới doanh nghiệp, trách nhiệm quản lý của bộ chuyên ngành.

"Tôi rất chia sẻ với cảm xúc của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai. Tôi nói khó đưa ra câu trả lời có vẻ bản thân tôi chưa làm hết trách nhiệm của mình. Tôi sẽ nghiên cứu thêm để trả lời thêm đại biểu sau", ông Hoan nói.