Ảnh: REUTERS/Vyacheslav Madiyevskyy/Ảnh tài liệu.
Gói viện trợ này bao gồm loại bom lượng dẫn đường chính xác mang tên Joint Standoff Weapon, với tầm tấn công 130 km. Loại bom này sẽ củng cố đáng kể kho vũ khí mà Ukraine sử dụng trong cuộc chiến với Nga, cho phép Ukraine tấn công từ khoảng cách an toàn hơn.
Loại bom này có khả năng tấn công mục tiêu với độ chính xác cao và được phóng từ máy bay phản lực chiến đấu. Một quan chức Mỹ cho biết, ông Biden sẽ không tuyên bố cho phép Ukraine sử dụng tên lửa do Mỹ cung cấp để tấn công mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga.
Chia sẻ với báo chí trước cuộc họp song phương cùng ông Zelenskiy tại Phòng Bầu Dục, ông Biden phát biểu: "Chúng tôi đang khẳng định, chúng tôi ủng hộ Ukraine trong ngày hôm nay và trong tương lai". Ông cho biết, Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine củng cố vị thế trên chiến trường, và đã yêu cầu Lầu Năm Góc phân bổ toàn bộ những khoản chi an ninh còn lại trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc trong tháng 1/2025.
Ông Zelenskiy đã gửi lời cảm ơn ông Biden và nhận định gói viện trợ này có tầm quan trọng lớn giúp bảo vệ tương lai của Ukraine trong Liên minh châu Âu và khối NATO. Ông Zelenskiy từ lâu đã mong muốn Ukraine được trở thành nước thành viên NATO, nhưng các nước đồng minh vẫn chưa đưa ra quyết định này.
Phần lớn gói viện trợ, khoảng 5,5 tỷ USD trong đó, sẽ được phân bổ trước ngày thứ Hai cuối cùng trong năm tài chính của Mỹ, khi quyền phân bổ chi tiêu của chính quyền hết thời hạn. 2,4 tỷ USD sẽ được bao gồm trong Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine, cho phép chính quyền mua vũ khí cho Ukraine thay vì viện trợ từ kho vũ khí của Mỹ.
Ông Biden cho biết, gói viện trợ này sẽ mang lại cho Ukraine thêm các hệ thống phòng không, hệ thống máy bay không người lái và đạn dược không-đối-đất, cũng như củng cố ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine và hỗ trợ các yêu cầu bảo trì, duy trì của ngành này.
Tổng thống Biden cho biết, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ tân trang và cung cấp các hệ thống phòng không Patriot cũng như các tên lửa mà hệ thống này sử dụng cho Ukraine.
Ông Biden đã yêu cầu Lầu Năm Góc mở rộng chương trình huấn luyện sử dụng F-16 cho phi công Ukraine, bao gồm cung cấp chương trình huấn luyện thêm 18 phi công trong năm tới.
Ông Zelenskiy đã gửi lời cảm ơn tới ông Biden và Quốc hội Mỹ vì gói viện trợ này, khẳng định Ukraine sẽ tận dụng gói viện trợ "một cách hiệu quả và minh bạch nhất".
Đảng Cộng hòa chỉ trích Ukraine
Để đối phó với việc Nga đang tránh lệnh cấm và rửa tiền, chính phủ Mỹ sẽ ngăn chặn hành vi mà ông Biden mô tả là "một mạng lưới tiền ảo toàn cầu, phối hợp với các đối tác quốc tế".
Ông Biden cho biết sẽ tổ chức họp cấp lãnh đạo các nước thuộc Nhóm Liên lạc Phòng vệ Ukraine tại Đức trong tháng tới nhằm điều phối nỗ lực giữa hơn 50 quốc gia hậu thuẫn Ukraine.
Trước khi gặp ông Biden, ông Zelenskiy đã gặp mặt các nhà lập pháp hai đảng tại điện Capitol. Ông đã thảo luận với khoảng 30 thượng nghị sĩ từ hai đảng trong hơn một giờ, trước một cuộc gặp khác với hai đảng tại Hạ Viện Mỹ với khoảng 15 nhà lập pháp.
Quốc hội Mỹ đã thông qua các gói viện trợ với tổng trị giá hơn 175 tỷ USD cho Ukraine và các nước đồng minh trong hai năm rưỡi kể từ khi Nga tổ chức chiến dịch đặc biệt trong năm 2022 tới nay, và nhiều nhà lập pháp Mỹ cho biết họ tin rằng Washington cần phải thông qua thêm nhiều gói viện trợ hơn nữa trong các tháng tới để giúp Kyiv.
Chuyến viếng thăm Quốc hội Mỹ lần này của ông Zelenskiy ít thu hút sự chú ý hơn so với những cuộc viếng thăm trước đây. Các quan chức tại Thượng Viện và Hạ Viện Mỹ đã rời khỏi Washington trong ngày thứ Tư cho tới sau khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống ngày 5/11 tới.
Thượng Nghị sĩ Dick Durbin cho biết ông Zelenskiy đã trình bày "kế hoạch chiến thắng". "Kế hoạch này khá cơ bản, đảm bảo Ukraine tiếp tục có đà tiếp tục chiến đấu, và mục tiêu này sẽ yêu cầu có không chỉ binh lính mà còn cả trang thiết bị và nhu yếu phẩm để hoàn thành nhiệm vụ".
Cuộc chiến phòng vệ của Ukraine phần lớn nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng tại Mỹ, nhưng chính phủ nước này đã gặp phải ngày càng nhiều các chỉ trích từ một số lãnh đạo đảng Cộng Hòa, bao gồm ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa Donald Trump.
Ông Trump đã chỉ trích ông Zelenskiy trong khi tranh cử trước cuộc bầu cử ngày 5/11, và ít nhất là cho tới thời điểm hiện tại, ông đã từ chối các yêu cầu gặp mặt từ ông Zelenskiy.
Trong ngày thứ Tư, vị cựu tổng thống này đã lên tiếng chỉ trích ông Zelenskiy trước đám đông trong phát biểu tranh cử tại North Carolina: "Chúng ta đang tiếp tục cung cấp hàng tỷ USD cho một người tiếp tục từ chối ngồi vào bàn đàm phán, ông Zelenskiy".
Ông Trump cũng đã cáo buộc Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, đối thủ tranh cử của ông từ đảng Dân Chủ, có trách nhiệm về cuộc chiến tại Ukraine.
Một số thành viên đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ đã thể hiện sự giận dữ về chuyến viếng thăm của ông Zelenskiy tại một nhà máy sản xuất đạn dược trong ngày Chủ Nhật ở Scranton, Pennsylvania, quê hương của ông Biden. Ủy ban Giám sát Hạ Viện với đảng Cộng hòa chiếm đa số đã tổ chức điều tra về chuyến viếng thăm này của ông Zelenskiy.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, thành viên đảng Cộng hòa không gặp mặt ông Zelenskiy trong ngày thứ Năm, đã yêu cầu ông Zelenskiy sa thải đại sứ Ukraine tại Washington vì đã lên kế hoạch cho chuyến thăm Scranton này. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định yêu cầu của mình không mang tính đe dọa phản đối viện trợ quân sự.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)