Lối vào Văn phòng Do Thái ở Moscow, Nga.
Văn phòng Do Thái (JA) là tổ chức có trụ sở chính ở Jerusalem, Israel, cung cấp sự hỗ trợ cả về tài chính và thủ tục giấy tờ để giúp đỡ những người Do Thái muốn nhập cư vào Israel.
Theo quy định của Israel, bất cứ người Do Thái nào hoặc người nào chứng minh có ông hoặc bà là người Do Thái đều có thể được cấp quốc tịch Israel.
Hàng ngàn người Ukraine và Nga gốc Do Thái đã chuyển sang sống ở Israel kể từ cuộc xung đột ở Ukraine, làm gia tăng tầm quan trọng của JA.
Theo truyền thông Nga, JA bị cáo buộc có một loạt những hành động vi phạm luật pháp sở tại, bao gồm thu thập trái phép thông tin về công dân Nga. Hôm 28.7, tòa án Nga sẽ tổ chức phiên tòa lắng nghe ý kiến của chính phủ Nga về việc giải thể chi nhánh JA ở nước này.
Trong tuyên bố chính thức, trụ sở JA ở Jerusalem, Israel, xác nhận rằng phiên tòa được tổ chức vào ngày 28.7 và cơ quan này “không bình luận về các thủ tục pháp lý liên quan”.
Sự việc đánh dấu bước lùi mới nhất trong quan hệ ngoại giao Nga – Israel. Thủ tướng Israel Yair Lapid gần đây cảnh báo việc JA bị giải thể “là sự kiện nghiêm trọng có tác động đến quan hệ song phương”.
Theo chỉ đạo của ông Lapid, phái đoàn Israel đã có mặt ở Moscow vào tối ngày 27.7, gặp gỡ giới chức Nga để tìm cách tháo gỡ vướng mắc.
Hồi đầu tháng này, tờ Jerusalem Post cho biết, JA đã rơi vào tầm ngắm của các nhà điều tra Nga trong 3 năm qua. Nga yêu cầu JA chấm dứt hoạt động ở nước này chỉ vài tuần sau khi ông Lapid lên nắm quyền thay Thủ tướng Naftali Bennett.
Ông Lapid từng giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao, là người có quan điểm ủng hộ Ukraine, phản đối chiến dịch quân sự của Nga.
Nhưng sau vài ngày tuyên bố cứng rắn, ông Lapid đã có những động thái mềm mỏng hơn. Điện Kremlin cũng tuyên bố hai bên cần thận trọng khi giải quyết vấn đề.
“Vấn đề này cần được giải quyết một cách thận trọng”, phát ngôn viên Điện Kremlin, Dmitry Peskov nói. “JA cần phải tuân thủ các quy định pháp luật của Nga và vấn đề này không nên làm leo thang căng thẳng chính trị”.
Sau tuyên bố của ông Peskov, phát ngôn viên của ông Lapid cho biết: “Nếu JA có vấn đề về pháp lý trong quá trình hoạt động, Israel luôn luôn sẵn sàng đối thoại với Nga để đảm bảo duy trì mối quan hệ quan trọng giữa hai nước”.
Tổng thống Israel Isaac Herzog, người từng lãnh đạo JA giai đoạn 2018 – 2021, cũng bày tỏ quan điểm mềm mỏng. “Chúng ta cần bớt nói lại và hành động nhiều hơn”, ông Herzog nói. “Nga là quốc gia quan trọng. Có nhiều kịch bản và lời giải thích cho vấn đề trên và tại sao vấn đề này lại xảy ra”.
Văn phòng Thủ tướng Lapid gần đây cũng công khai lá thư trao đổi giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Lapid, khi nhà lãnh đạo Israel lên nắm quyền cách đây 4 tuần.
Trong thư, ông Putin chúc mừng ông Lapid, nói rằng “quan hệ Nga – Israel là mối quan hệ bạn bè truyền thống”. Ông Lapid nói quan hệ giữa Nga và Israel "có nguồn gốc sâu xa".
Kể từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra, Israel một mặt ủng hộ Ukraine, mặt khác tìm cách cân bằng mối quan hệ với Nga. Cho đến nay, Israel chưa gửi bất cứ vũ khí sát thương nào cho Ukraine.
Nga là một trong những quốc gia bảo trợ cho Syria, trong khi các chiến đấu cơ Israel liên tục thực hiện không kích ở Syria, với mục tiêu chính là các lực lượng được Iran hậu thuẫn.
Nói cách khác, để các đợt không kích diễn ra suôn sẻ, Israel luôn cần có sự cho phép ngầm của Nga, theo CNN.
Minh An - CNN
