Ảnh: REUTERS/Jorge Silva/Ảnh tài liệu.
Nếu thành sự thật thì đây có thể sẽ là cuộc gặp mặt trực tiếp giữa hai tổng thống đương nhiệm của hai nước đầu tiên kể từ năm 2021, khi ông Joe Biden gặp mặt ông Putin tại Geneva 8 tháng sau khi cuộc xung đột quy mô lớn nhất châu Âu bùng nổ.
Ông Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy chưa gặp mặt trực tiếp kể từ tháng 12/2019 tới nay và hai nhà lãnh đạo này đều không hề giấu giếm quan điểm tiêu cực nhằm vào lẫn nhau.
Tờ The New York Times đưa tin, trong một cuộc điện thoại với các lãnh đạo châu Âu hôm thứ Tư, ông Trump đã đề cập tới ý định gặp mặt ông Putin và sau đó tổ chức, tham gia một cuộc họp ba bên với nhà lãnh đạo Nga này và ông Zelenskiy.
Trước cánh phóng viên, ông Trump cho biết: "Rất có khả năng sẽ sớm có một cuộc gặp mặt".
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết: "Chính quyền Nga đã thể hiện mong muốn gặp mặt Tổng thống Trump, và ông cũng sẵn sàng gặp mặt với Tổng thống Putin và Tổng thống Zelenskiy".
Những thông tin này được công bố sau một cuộc gặp trong ngày thứ Tư giữa ông Putin và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, một cuộc gặp mà ông Trump nhận định đã "đạt được nhiều tiến triển lớn" trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, tuy nhiên sau đó ông đã cho biết ông không coi đó là một thành công mang tính đột phá.
Một cố vấn của điện Kremlin đã nhận định cuộc họp "mang tính xây dựng và có ích".
Những tiến triển ngoại giao này diễn ra hai ngày trước hạn chót mà ông Trump đặt ra đối với Nga, yêu cầu Nga ký kết thoả thuận ngừng bắn với Ukraine hoặc đối mặt với những lệnh trừng phạt mới.
Ông Trump trong thời gian vừa qua đã ngày càng trở nên bức xúc trước ông Putin vì những đình trệ trong quá trình thoả thuận hoà bình với Ukraine và đã đe doạ sẽ áp đặt nhiều hàng rào thuế quan lớn lên các nước nhập khẩu hàng hoá từ Nga, bao gồm dầu mỏ.
Trong ngày thứ Tư, ông Trump cũng đã cho biết, ông có thể đưa ra thêm những hàng rào thuế quan mới nhằm vào Trung Quốc tương tự như mức 25% áp đặt lên Ấn Độ trong thời gian vừa qua do quốc gia này mua dầu từ Nga.
"Chúng ta đã áp đặt lên Ấn Độ. Chúng ta có thể áp đặt lên một số quốc gia khác. Một quốc gia trong đó có thể là Trung Quốc".
Quan chức Nhà Trắng trên cho biết, mặc dù cuộc họp giữa ông Witkoff và ông Putin đã có tiến triển tốt và phía Nga sẵn sàng tiếp tục tương tác với phía Mỹ, những lệnh trừng phạt thứ cấp mà ông Trump đề ra nhằm vào những nước nhập khẩu hàng hoá từ Nga vẫn sẽ được thực hiện trong ngày thứ Sáu.
Cố vấn chính sách ngoại giao của điện Kremlin Yuri Ushakov cho biết, hai nước đã đưa ra nhiều "tín hiệu" về vấn đề Ukraine và đã thảo luận về khả năng tạo dựng quan hệ hợp tác chiến lược giữa Moscow và Washington, tuy nhiên ông từ chối đưa ra thêm thông tin trước khi ông Witkoff truyền đạt thông tin tới ông Trump.
Ông Zelenskiy cho biết, ông tin rằng áp lực lên Nga đã mang lại thành quả và chính quyền Moscow giờ "sẵn sàng" ký kết thoả thuận ngừng bắn hơn.
Ảnh: Sputnik/Gavriil Grigorov/Reuters sưu tầm.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump đã cho biết, ông đã truyền đạt thông tin tới các đồng minh châu Âu của Mỹ sau cuộc họp của ông Witkoff.
Một phát ngôn viên chính phủ Đức cho biết, ông Trump đã cung cấp thông tin về tình trạng cuộc họp trong một cuộc điện thoại với Thủ tướng Đức và các lãnh đạo châu Âu khác.
Áp lực lên Ấn Độ, Trung Quốc
Trong ngày thứ Tư, ông Trump đã đề ra một bước quan trọng trong các biện pháp trừng phạt bằng cách áp đặt thêm 25% thuế lên hàng hoá từ Ấn Độ, trích lý do chính quyền New Delhi tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga.
Những quyết định này đã đẩy mức thuế áp lên một số mặt hàng của Ấn Độ lên mức 50% – mức cao nhất mà các đối tác thương mại của Mỹ từng phải đối mặt. Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã nhận định quyết định này là "rất đáng tiếc".
Điện Kremlin khẳng định việc đe doạ trừng phạt các quốc gia giao thương với Nga là phi pháp.
Bình luận của ông Trump trong ngày thứ Tư về việc ông cân nhắc áp đặt thêm thuế lên Trung Quốc có thể là bước leo thang nghiêm trọng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này.
Bộ trưởng Bộ Ngân khố Mỹ Scott Bessent trong tuần vừa rồi gửi cảnh báo tới các quan chức Trung Quốc, khẳng định việc tiếp tục mua dầu từ Nga sẽ dẫn tới mức thuế quan lớn được áp đặt.
Mỹ và Trung Quốc đã tham gia các thảo luận về thương mại và thuế quan, với mục tiêu trước mắt nhằm kéo dài thoả thuận đình chiến thuế quan 90 ngày có hạn chót là ngày 12/8 tới, khi đó mức thuế hai nước áp đặt lẫn nhau sẽ tăng trở lại lên mức 3 chữ số.
Không kích
Tờ Bloomberg và hãng truyền thông độc lập Nga The Bell đã đưa tin, Kremlin có thể đề xuất thoả thuận chấm dứt không kích giữa Nga và Ukraine – một đề xuất mà Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã đưa ra trong tuần vừa rồi trong một cuộc gặp với ông Putin.
Nếu được ký kết, thoả thuận này chỉ là một phần nhỏ so với thoả thuận ngừng bắn hoàn toàn mà Ukraine và Mỹ mong muốn ký kết trong nhiều tháng qua. Tuy nhiên, nó vẫn sẽ xoa dịu các bên.
Kể từ khi hai phe tham chiến bắt đầu đàm phán hoà bình trở lại vào tháng 5/2025, phía Nga đã thực hiện nhiều cuộc không kích quy mô lớn nhất trong cuộc xung đột.
Ukraine tiếp tục tấn công các nhà máy lọc dầu và kho trữ dầu của Nga.
Ba nguồn tin có liên quan tới chính quyền điện Kremlin cho biết, khó có khả năng ông Putin sẽ nhượng bộ trước tối hậu thư của ông Trump, vì ông tin rằng phía Nga đang nắm lợi thế trong cuộc chiến và mục tiêu quân sự của ông có tầm quan trọng lớn hơn so với mong muốn cải thiện quan hệ với Mỹ.
Các nguồn tin Nga cho biết, ông Putin ngờ vực về khả năng những lệnh trừng phạt mới từ phía Mỹ có thể gây ra ảnh hưởng lớn sau hàng loạt các lệnh trừng phạt tương tự trong suốt thời gian cuộc xung đột xảy ra tới nay.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
