Trong cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ áp dụng “thuế phụ” (secondary tariffs) lên các nước mua hàng từ Nga nếu không đạt được thỏa thuận hòa bình trong 50 ngày tới. Mức thuế ông đề xuất lên tới 100% – một con số gây sốc và chưa từng có tiền lệ trong các cuộc chiến thương mại hiện đại.
Ông Trump bày tỏ thất vọng với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cho rằng hai bên lẽ ra đã phải đạt được thỏa thuận từ nhiều tháng trước. Ông khẳng định: “Nếu không có thỏa thuận vào tháng 9, chúng tôi sẽ đánh thuế phụ rất nặng.”
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, cùng với Phó Tổng thống JD Vance và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, gặp Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng ở Washington, DC, Hoa Kỳ, ngày 14 tháng 7 năm 2025.
Thuế phụ là gì và tác động của nó nghiêm trọng ra sao?
Thuế phụ là các khoản thuế mà Mỹ áp lên những nước hoặc thực thể mua hàng hóa từ đối thủ của Mỹ - trong trường hợp này là Nga. Mục tiêu là gây áp lực gián tiếp lên Nga bằng cách khiến các đối tác thương mại phải lựa chọn giữa việc tiếp tục giao dịch với Nga hoặc chịu chi phí cao hơn khi vào thị trường Mỹ.
Các quốc gia bị ảnh hưởng mạnh nhất có thể bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil – những nước đang phụ thuộc lớn vào dầu khí và khoáng sản của Nga.
Đây là lần đầu tiên ông Trump đưa ra thời hạn cụ thể cho loại thuế này, tạo nên áp lực quốc tế mới lên cả Moscow và các đồng minh kinh tế của họ.
Việc đưa ra tối hậu thư cùng lời hứa gửi thêm vũ khí cho Ukraine từ các công ty Mỹ (do châu Âu chi trả) cho thấy sự chuyển biến đáng kể trong thái độ của ông Trump với cuộc xung đột tại Ukraine. Trước đây, ông từng thể hiện sự dè dặt về mức độ hỗ trợ quân sự cho Kiev.
Việc nhấn mạnh vào “áp lực kinh tế gián tiếp” – thay vì can thiệp trực tiếp – là chiến lược đặc trưng của Trump, nhưng lần này đi kèm với hành động thực tiễn rõ rệt: hỗ trợ vũ khí và thúc ép qua hệ thống thương mại toàn cầu.
Đây có phải lần đầu ông Trump dùng “thuế phụ” với các quốc gia khác?
Trong các phát biểu trước đó, ông Trump từng đe dọa áp thuế phụ lên các nước mua dầu từ Venezuela và Iran. Cụ thể, ông tuyên bố sẽ đánh thuế 25% lên các quốc gia mua dầu Venezuela – một động thái đã ảnh hưởng nặng nề đến Trung Quốc, nước nhập khẩu lớn nhất từ quốc gia Nam Mỹ này.
Tuy nhiên, lời cảnh báo lần này với Nga là nghiêm trọng nhất từ trước đến nay, vì gắn liền với một thời hạn rõ ràng – tháng 9 năm nay – và mức thuế lên đến 100%.
Hiện tại, ông Trump chưa nêu rõ các loại sản phẩm cụ thể sẽ bị áp thuế. Tuy nhiên, do Nga là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới về năng lượng (dầu mỏ, khí đốt), kim loại và lương thực, nhiều khả năng các loại hàng hóa này sẽ nằm trong diện bị đánh thuế.
Nếu điều đó xảy ra, tác động sẽ không chỉ dừng lại ở Nga và các nước mua hàng của Nga, mà còn lan rộng tới các thị trường toàn cầu – đặc biệt là ngành năng lượng, công nghiệp nặng và sản xuất thực phẩm.
Thu Trang (The CNBC)
