Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Thái Lan và Campuchia đã đồng ý "ngừng toàn bộ các hoạt động bắn phá" có hiệu lực từ tối thứ Sáu (ngày 12/12), sau khi ông thực hiện các cuộc điện đàm với lãnh đạo hai nước nhằm cứu vãn thỏa thuận ngừng bắn mà ông đã làm trung gian trước đó.
Ông Trump cho biết ông đã nói chuyện với Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và Thủ tướng Campuchia Hun Manet "về việc cuộc chiến kéo dài nhiều năm lại bùng phát một cách đáng tiếc" và cả hai bên đã đồng ý chấm dứt xung đột.
"Họ đã đồng ý ngừng mọi hoạt động bắn phá có hiệu lực từ tối nay, và quay trở lại thỏa thuận hòa bình ban đầu", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social hôm 12/12. "Cả hai quốc gia đều sẵn sàng cho hòa bình và tiếp tục giao thương với Mỹ".
Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh các nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn sự leo thang bạo lực hơn nữa giữa Campuchia và Thái Lan sau nhiều ngày giao tranh.
Trước đó, các cuộc đụng độ nhỏ lẻ tái diễn từ tối 7/12 đã leo thang mạnh mẽ vào sáng 8/12, với việc hai bên sử dụng rocket và pháo binh tại nhiều điểm tranh chấp dọc biên giới dài 817 km, đánh dấu một trong những cuộc đụng độ khốc liệt nhất kể từ cuộc đụng độ kéo dài 5 ngày vào tháng 7 – mà ông Trump đã can thiệp để chấm dứt.
Theo số liệu từ cả hai quốc gia, ít nhất 20 người đã thiệt mạng và hơn 260 người bị thương trong tuần này, với hàng trăm nghìn dân thường phải di tản khỏi khu vực biên giới. Hai bên liên tục đổ lỗi cho nhau về việc khơi mào lại xung đột.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Nikkei Asia
Thông điệp lạc quan của Tổng thống Trump có phần khác biệt so với phát biểu của Thủ tướng Thái Lan Anutin chỉ vài giờ trước đó.
Tại cuộc họp báo tối 12/12, ngay sau cuộc điện đàm với ông Trump, ông Anutin xác nhận cuộc gọi "diễn ra tốt đẹp" nhưng không hề nhắc tới bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào giữa hai nước. Ông cũng cho biết đã trực tiếp giải thích lập trường của Thái Lan với Tổng thống Mỹ.
Ông Anutin nhấn mạnh rằng ông đã yêu cầu ông Trump thúc giục Campuchia ngừng thù địch, rút quân và tháo gỡ mìn.
Ông cũng tiết lộ thêm rằng Tổng thống Mỹ đã khẳng định Bangkok có thể liên lạc với Washington "bất cứ lúc nào" và cam kết Nhà Trắng sẽ không sử dụng thuế quan thương mại để gây áp lực liên quan đến tình hình biên giới.
Trong khi đó, Thủ tướng Campuchia Hun Manet cho biết ông đã có các cuộc điện đàm riêng biệt với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim vào ngày 11/12 và Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tối 12/12 nhằm thúc đẩy lệnh ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan, đồng thời đưa hai bên trở lại thực thi Tuyên bố Chung Kuala Lumpur được ký kết hồi tháng 10 dưới sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ.
Ông Hun Manet đề xuất lập cơ chế xác minh độc lập và minh bạch có sự tham gia của bên thứ ba về các sự kiện vào ngày 7/12 được xem là nguyên nhân trực tiếp khiến xung đột bùng phát trở lại.
"Chúng tôi đề nghị các cơ quan quân sự hoặc cơ quan liên quan của Mỹ và Malaysia sử dụng năng lực thu thập thông tin của mình, bao gồm hình ảnh vệ tinh được chụp trong thời điểm xảy ra vụ việc và trong 24 giờ tiếp theo, để làm rõ bên nào đã nổ súng trước. Đây sẽ là cách dễ nhất và minh bạch nhất để xác định sự thật", ông Hun Manet nói.
Ông nhấn mạnh Campuchia sẵn sàng hợp tác toàn diện nếu cơ chế xác minh này được kích hoạt.
Minh Đức (Theo Reuters, The Nation, Khmer Times)
