Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 25/12 đã có cuộc điện đàm "rất tốt" với các Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Jared Kushner (con rể của Tổng thống Donald Trump).
Cuộc điện đàm còn có sự tham gia của Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine Rustem Umerov và các nhà ngoại giao khác.
Hai bên đã thảo luận về "một số chi tiết thực chất" liên quan đến đàm phán hòa bình, đồng thời đưa ra "một số ý tưởng mới về cách mang lại hòa bình thực sự".
Theo đài CNN, ông Zelensky đã bày tỏ sự cảm ơn đối với phía Mỹ vì "cách tiếp cận mang tính xây dựng, làm việc chuyên sâu, và lời chúc Giáng sinh an lành dành cho nhân dân Ukraine".
"Chúng tôi tin rằng đây là cách tiếp cận đúng đắn – không để mất một ngày hay một cơ hội nào có thể đưa kết quả đến gần hơn. Mong cuộc trò chuyện hôm nay trở thành một bước khác hướng tới hòa bình", Tổng thống Ukraine nhấn mạnh.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Politico
Cuộc điện đàm này diễn ra trong bối cảnh các nỗ lực đàm phán hòa bình dưới sự trung gian của chính quyền Trump đang có tiến triển dần dần.
Cuối tuần qua, phái đoàn Ukraine do ông Umerov dẫn đầu đã gặp riêng các đối tác Mỹ, với việc ông Witkoff mô tả các cuộc thảo luận là "mang tính xây dựng và hiệu quả".
Ông Zelensky ngày 24/12 đã trình bày chi tiết về kế hoạch hòa bình 20 điểm, được ông gọi là "một văn kiện nền tảng về việc chấm dứt giao tranh, một văn kiện chính trị giữa chúng tôi, Mỹ, châu Âu và Nga".
Kế hoạch này bao gồm đề xuất Ukraine rút quân khỏi một số khu vực ở Donetsk (thuộc Donbass), đổi lại Nga phải rút lực lượng tương đương để thiết lập một vùng phi quân sự dọc theo các tuyến mặt trận hiện tại.
Ông Zelensky cũng cởi mở với đề xuất biến khu vực Donbass (bao gồm Donetsk và Lugansk) trở thành một "khu kinh tế tự do".
Theo giải thích của nhà lãnh đạo Ukraine trên trang UA.News, ý tưởng là tạo ra các điều kiện thuận lợi về thuế và đầu tư cho khu vực này để khuyến khích các doanh nghiệp – cả trong nước và nước ngoài – quay trở lại và đầu tư.
Nhưng điều kiện then chốt cho ý tưởng này thành hiện thực là phải giải quyết triệt để khía cạnh an ninh. Ông Zelensky thừa nhận rằng các nhà đầu tư sẽ không đến một khu vực mà mối đe dọa chiến sự vẫn còn tồn tại. "Vì vậy tiến triển thực sự trong việc thiết lập hòa bình là điều kiện then chốt", ông nói với UA.News ngày 24/12.
Tuy nhiên, phía Nga vẫn duy trì lập trường cứng rắn về lãnh thổ. Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định rằng Ukraine phải rút hoàn toàn khỏi Donetsk để kế hoạch hòa bình có hiệu quả, đồng thời ưu tiên giải quyết qua ngoại giao nhưng không loại trừ phương án quân sự nếu cần.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga đang "phân tích các tài liệu" đề xuất, trong khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 25/12 nhận định tiến triển "chậm nhưng chắc" trong quá trình đàm phán giữa Nga và Mỹ, nhưng chỉ trích EU vì "leo thang xung đột".
Dù có những tín hiệu tích cực từ đàm phán, tình hình chiến sự vẫn căng thẳng. Nga tiếp tục các cuộc tấn công lớn vào Ukraine, tập trung vào Odessa và cơ sở hạ tầng năng lượng, gây thiệt hại nghiêm trọng.
Ukraine đáp trả bằng các cuộc tập kích bằng máy bay không người lái (UAV/drone) tầm xa nhắm vào các mục tiêu ở Nga. Tổng thống Trump từng tuyên bố hòa bình "gần hơn bao giờ hết", nhưng cho đến nay vẫn chưa có thỏa thuận chính thức nào được công bố.
Minh Đức (Theo CNN, UA.News)
