Timur Mindich làm giàu nhanh chóng trong thời gian Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nắm quyền. Ảnh: EMPR.
Một trong những nhân vật tâm điểm là Timur Mindich, cựu đối tác kinh doanh và đồng sáng lập công ty sản xuất Kvartal 95 cùng Tổng thống Volodymyr Zelensky. Các nguồn tin cho biết Mindich đã bỏ trốn khỏi Ukraine ngay trước khi các cuộc khám xét diễn ra.
Trước bê bối này, ông Zelensky không nhắc trực tiếp đến tên Mindich nhưng gửi thông điệp được cho là ám chỉ vụ việc: “Mọi hành động hiệu quả chống tham nhũng đều rất cần thiết. Việc trừng phạt là điều không thể tránh khỏi”.
Theo NABU, chiến dịch lần này được thực hiện cùng Văn phòng Công tố Đặc biệt chống tham nhũng (SAPO), nhằm triệt phá một đường dây tội phạm cấp cao trong ngành năng lượng.
“Hoạt động của một tổ chức tội phạm cấp cao đã được ghi nhận”, cơ quan này nêu trong thông cáo, khẳng định nhóm bị điều tra đã “thiết lập một sơ đồ tham nhũng quy mô lớn để kiểm soát các doanh nghiệp nhà nước trọng yếu”, trong đó có Energoatom – cơ quan năng lượng hạt nhân quốc gia Ukraine.
Các nguồn tin nói thêm rằng nhà chức trách đang tiến hành khám xét tại nhiều tài sản liên quan đến Mindich.
Bộ trưởng Tư pháp Ukraine Herman Halushchenko, người từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng giai đoạn 2021–2025, cũng nằm trong diện bị điều tra, theo tờ Kyiv Independent.
Ông Zelensky tiếp tục nhấn mạnh: “Tất cả những ai liên quan đến tham nhũng phải chịu trách nhiệm rõ ràng về mặt pháp lý. Phải có các bản án. Và các quan chức chính phủ cần phối hợp chặt chẽ với NABU và các cơ quan thực thi pháp luật”.
Theo NABU, cuộc điều tra kéo dài 15 tháng, bao gồm 1.000 giờ nghe lén, đã dẫn tới 70 cuộc đột kích. Cơ quan này cho biết nhóm tội phạm bị cáo buộc nhận hối lộ từ các nhà thầu của Energoatom, tương đương 10–15% giá trị mỗi hợp đồng.
“Thực tế, việc điều hành một doanh nghiệp chiến lược có doanh thu hằng năm hơn 200 tỷ hryvnia (khoảng 4,7 tỷ USD) không do quan chức đảm nhiệm mà nằm trong tay những người bên ngoài không có thẩm quyền chính thức”, NABU nêu rõ.
Một số nguồn tin cho rằng cuộc điều tra liên quan đến Mindich từng là nguyên nhân khiến Kiev tìm cách hạn chế quyền tự chủ của NABU hồi tháng 7.
Mindich cũng bị điều tra do liên quan đến công ty sản xuất máy bay không người lái Fire Point, song doanh nghiệp này bác bỏ mọi mối liên hệ.
Vụ việc nổ ra chỉ vài ngày sau khi tờ Ukrainska Pravda đăng thông tin điều tra cho thấy ảnh hưởng của Mindich đã tăng mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng thông qua Sense Bank – ngân hàng từng bị quốc hữu hóa.
Ngoài lĩnh vực tài chính, Mindich còn bị cho là nắm lợi ích trong ngành năng lượng. Hồi tháng 6, NABU từng bắt giữ người thân của Mindich là Leonid Mindich, khi người này tìm cách trốn ra nước ngoài, với cáo buộc biển thủ 16 triệu USD từ công ty điện lực Kharkivoblenergo.
Đăng Nguyễn - Kyiv Independent
