Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng vừa tổng hợp báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình triển khai đô thị thông minh của các Bộ, ngành, các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương; tổng hợp, rà soát tình hình thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 01/8/2018 (sau đây gọi tắt là Đề án 950).
Cụ thể, có 14/48 tỉnh thành đã phê duyệt đề án phát triển đô thị thông minh trước thời điểm ban hành Đề án 950. Có 20/48 tỉnh thành phê duyệt đề án sau thời điểm ban hành Đề án 950. 16/48 tỉnh thành đang triển khai lập đề án.
Trao đổi với PV Người Đưa Tin, ĐBQH khóa XIII Bùi Thị An (Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng) nhìn nhận: “Phát triển đô thị thông minh cần được bắt đầu từ công tác quy hoạch. Quyết tâm xây dựng đô thị thông minh phải được khẳng định trong các đồ án quy hoạch xây dựng và các chương trình, đề án, dự án phát triển đô thị. Theo đó, các địa phương cần thống nhất nhận thức xuyên suốt, phát triển đô thị thông minh là để giải quyết các vấn đề lớn của đô thị tại địa phương, lấy người dân làm trung tâm nhưng phải gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi số, không tách rời.
Cần có các quy chế, quy chuẩn đảm bảo các cấu phần đô thị thông minh có thể kết nối với nhau thành một tổng thể đô thị thông minh bền vững. Cần coi đô thị thông minh như một phương thức phát triển và vận hành đô thị hiện đại, hiệu quả, không phải một tập hợp rời rạc các ứng dụng công nghệ thông tin của các sở, ban, ngành”.
Theo bà Bùi Thị An, phát triển đô thị thông minh cần được bắt đầu từ công tác quy hoạch.
Cũng theo bà An, các vấn đề trong đô thị có quan hệ chặt chẽ với nhau nên không thể giải quyết riêng rẽ các vấn đề giao thông, giáo dục, y tế, môi trường... Cần coi hạ tầng thông tin đô thị, hạ tầng số và đặc biệt là hạ tầng dữ liệu như một hạ tầng thiết yếu của đô thị, là nền tảng để thông minh hóa các hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng kinh tế - xã hội khác. Một hạ tầng thông tin mạnh, thống nhất và an toàn là nền tảng để xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số trong không gian đô thị. “Về cơ bản, các đô thị đều tập trung vào cơ sở hạ tầng và các công cụ thông minh nhưng lại chưa thực sự chú trọng vào yếu tố con người. Theo tôi, con người vẫn là vấn đề cốt lõi và công nghệ chỉ phát huy khi con người có đủ trình độ”, bà An nhấn mạnh.
Mới đây, tại tọa đàm “Đô thị thông minh từ chính sách đến thực thi”, ông Lê Hoàng Trung, Phó Cục trưởng Cục phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho biết, năm 2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030, đã và đang được triển khai hiệu quả.
Đến nay có 41/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoặc đang triển khai xây dựng đề án phát triển đô thị thông minh dựa trên những điều kiện kinh tế - xã hội riêng biệt của từng tỉnh thành, từng vùng. Vấn đề là làm thế nào để các địa phương chọn được mô hình phù hợp, đồng thời đảm bảo sự đồng bộ, hợp lý, phù hợp với xu thế phát triển hiện đại.
Theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thách thức lớn nhất hiện nay đối với các địa phương là hiểu thế nào cho đúng về đô thị thông minh. Bởi khi hiểu đúng thì mới biết đâu là vấn đề quan trọng nhằm tập trung nguồn lực thực hiện. Từ vai trò của doanh nghiệp, người dân, Nhà nước... nếu không thống nhất được nhận thức vai trò của từng bên thì không thể thực hiện.
Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, đô thị thông minh thực chất là khái niệm "động", không có điểm đích, không có mô hình chuẩn áp dụng cho tất cả các thành phố. Nhưng nó có một số đặc điểm chung và cách tiếp cận chung đó là đô thị thông minh, thành phố thông minh sẽ giải quyết các vấn đề của đô thị như môi trường, giao thông... một cách tốt nhất, mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân.
Ông Phan Đức Hiếu cho rằng, để xây dựng được đô thị thông minh, các địa phương phải hiểu sao cho đúng, phát hiện vấn đề trọng tâm nhằm dồn lực tập trung thực hiện.
Đô thị thông minh cũng thể hiện nền kinh tế sáng tạo, người dân ứng xử văn minh hơn, được an toàn hơn. Các công trình, dịch vụ đều được kết nối thuận tiện hơn để mọi người dân được tiếp cận dễ dàng. Đặc biệt, đô thị thông minh, thành phố thông minh sẽ đi đôi với giải pháp quản trị xã hội thông minh, các dịch vụ công đáp ứng nhu cầu người dân phải tốt hơn.
“Để xây dựng thành phố thông minh, đô thị thông minh thực ra công nghệ là không thể thiếu nhưng trong bối cảnh này theo tôi yếu tố quan trọng nhất là giải pháp về quản trị của chính quyền đô thị. Đây được coi là nền tảng để phát triển các yếu tố tiếp theo”, ông Hiếu khẳng định.
Trung Nguyễn - Hương Anh
