Phó Chủ tịch Quốc hội: Niềm tin và sự chủ động của người dân là nguồn lực mạnh mẽ nhất

Nông thôn là di sản sống động

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, nông thôn không chỉ là không gian sinh tồn mà còn là một di sản sống động. Đây là một trong những chia sẻ của ông tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Phong trào "Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới", Phong trào "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" giai đoạn 2021-2025 được tổ chức vào chiều 22/6.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, nông thôn chính là nơi lưu giữ và lan tỏa các giá trị truyền thống qua từng lời kể, từng trang sử, và quan trọng hơn cả, qua cuộc sống thường nhật của cư dân nông thôn. "Nông thôn là di sản", ông gọi tên như thế, để khẳng định bản sắc không chỉ nên được bảo tồn, mà cần được phát huy.

Ông nhìn nhận, giá trị của nông thôn đang dần tự tin hiện diện trong đời sống văn hóa nghệ thuật, đặc biệt là trong giới trẻ. Những bài hát như Bắc Blinh, Hạt gạo đang được đón nhận nồng nhiệt, cho thấy "tình quê son sắt keo sơn, hương đồng gió nội cây rơm đợi chờ" không còn là hình ảnh tĩnh mà là dòng chảy sống động trong tâm thức thế hệ mới.

Đánh giá cao thành tựu của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới thời gian qua, ông Lê Minh Hoan cho rằng giờ đây, câu hỏi không còn là làm gì cho nông thôn mà là làm sao để người dân nông thôn trở thành chủ thể của sự thay đổi. Tầm nhìn mới đòi hỏi một cách tiếp cận khác, trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính, thúc đẩy phân quyền xuống tận cơ sở và tận dụng đột phá công nghệ để đưa tiến bộ về từng thôn xóm.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cán bộ cơ sở không nên chỉ dựa vào tiêu chí cứng mà cần sáng tạo, thích ứng với đặc thù của mỗi địa phương. Trong đó, tri thức và năng lực của cư dân là yếu tố quyết định. Quan trọng nhất, ông Lê Minh Hoan cho rằng: "Niềm tin, sự chủ động và sẵn lòng thích ứng của người dân đã trở thành nguồn lực mạnh mẽ nhất".

Gợi mở tư duy mới, ông đề xuất trước hết là tư duy cộng đồng chính sách, cộng hưởng chương trình, tích hợp chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bền vững để tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực. "Giảm nghèo bền vững không chỉ dừng ở việc trao cần câu, mà còn phải hướng dẫn cách thức câu cá, khơi dậy tinh thần câu cá".

Thứ hai, chuyển từ tiêu chí cứng sang năng lực mềm, tập trung vào hạ tầng con người. Nông dân cần được trang bị tri thức không chỉ để sản xuất, mà để quản lý, truyền thông, kể câu chuyện sản phẩm, thúc đẩy đổi mới từ dưới lên.

Thứ ba, kinh tế nông thôn không chỉ là nông nghiệp mà còn phải phát triển dịch vụ, du lịch, logistics, sản phẩm OCOP. Mỗi hộ nông dân cần được nhìn nhận là nhà sản xuất, nhà kinh doanh và nhà quảng bá.

Thứ tư, phải kết nối thị trường, đưa khoa học công nghệ và tri thức về làng. Theo ông, cần thiết lập hệ thống khuyến nông cộng đồng để cư dân có thể trực tiếp trao đổi với các nhà khoa học, biến làng quê thành phòng thí nghiệm sống động.

Thứ năm, cần thay đổi tư duy lập quy hoạch, không chỉ sản xuất mà còn định hình toàn bộ không gian kinh tế nông thôn, phục hồi làng nghề, thu hút đầu tư, khởi nghiệp với mô hình nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp số.

Cuối cùng là hướng đến làng thông minh, làng hạnh phúc. Đó là nơi có kết nối internet, sản xuất thông minh, cộng đồng sẻ chia và bình đẳng. "Mục tiêu cuối cùng của phát triển không phải những con số mà là nâng cao chất lượng sống cho từng người dân", ông nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhìn nhận, hành trình nông thôn mới, giảm nghèo bền vững vẫn còn nhiều việc phải làm. Song, nếu chúng ta tiếp tục đồng lòng, tiếp tục lắng nghe tiếng nói của cộng đồng, tiếp tục tạo không gian cho những sáng kiến ở địa phương thì nông thôn Việt Nam sẽ không chỉ mới về hình thức mà mới cả trong tư duy, trong cách sống, cách làm ăn và cách gắn kết.

Với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau như thông điệp của Thủ tướng Chính phủ nhiều lần nhấn mạnh, sự kiên trì đồng hành từ mỗi chúng ta, sự thấu hiểu từng hoàn cảnh khó khăn để chọn lọc, hỗ trợ sinh kế phù hợp, khuyến khích tinh thần vượt khó, vươn lên, sẽ góp phần giúp chất lượng sống của những người có điều kiện khó khăn ngày càng được cải thiện.

Đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao công tác chuẩn bị, các báo cáo, tham luận và ý kiến tâm huyết, sâu sắc, sát thực tiễn. Việc tổ chức tổng kết ngay trong tháng 6/2025, sớm hơn 6 tháng so với kế hoạch, được Thủ tướng khẳng định là đúng đắn, cần thiết, nhất là trong bối cảnh cả nước chuẩn bị chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ 1/7.

Thủ tướng đánh giá, thực tiễn đã chứng minh Nghị quyết 26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn là đúng, trúng, phù hợp và hiệu quả. Các chương trình đã góp phần cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nhanh và bền vững; diện mạo nông thôn đổi thay mạnh mẽ; hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa được đầu tư đồng bộ; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt.

Về định hướng sắp tới, Thủ tướng nhấn mạnh tiếp tục kiên định mục tiêu xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh" như Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra, đồng thời đẩy mạnh thực hiện giảm nghèo toàn diện, bao trùm và bền vững.

Thủ tướng yêu cầu cả hệ thống chính trị phải đẩy mạnh hoàn thiện thể chế để phục vụ nông dân là trung tâm, là chủ thể, nông nghiệp là động lực, nông thôn là nền tảng của sự phát triển. Cùng với đó là phát triển hạ tầng chiến lược cho nông thôn theo hướng xanh và bền vững; chú trọng xây dựng con người, trong đó có người nông dân, lực lượng nòng cốt của giai đoạn chuyển đổi mới, hiện đại hóa chính quyền địa phương hai cấp.

Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng kêu gọi người nông dân tiên phong thoát nghèo và thi đua làm giàu từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển; tiên phong xây dựng nông dân văn minh; tiên phong sản xuất xanh, bền vững, chuyển đổi số và đặc biệt là triển khai phong trào Bình dân học vụ số, xây dựng nền kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số, công dân số.

Để chương trình đạt hiệu quả thực chất, Thủ tướng lưu ý, việc triển khai phải "sống động, thực chất, đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, mang lại hiệu quả cân đong đo đếm được".

Thủ tướng nhấn mạnh vai trò dẫn dắt của nguồn lực nhà nước như "vốn mồi" để kích hoạt mọi nguồn lực xã hội, thúc đẩy hợp tác công - tư. Đồng thời, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hoàn thiện thể chế, chính sách, đào tạo nhân lực, đầu tư hạ tầng, thực hiện tốt chính sách an sinh để không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường nông thôn để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.

Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát, ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, đẩy mạnh truyền thông, thông tin để lan tỏa tinh thần đổi mới sâu rộng trong toàn xã hội.

"Chủ trương đúng, đồng thuận phải cao, tổ chức thực hiện phải hiệu quả và sự hưởng thụ của người dân phải thực chất, để người nông dân cảm nhận thực sự thành quả mang lại chứ không phải những lời sáo rỗng, những lời hứa suông", Thủ tướng nhấn mạnh.