Chiều 30/5, đại biểu tiếp tục thảo luận tại hội trường về kinh tế- xã hội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu về kiểm soát giá tiêu dùng, giá điện.
Theo Phó Thủ tướng, điện là vật tư chiến lược, an ninh điện là trọng yếu đối với nền kinh tế. Để tăng được 1% GDP thì phải tăng ít nhất được 1,5% điện.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết: “Trong ba năm qua, chúng ta có mức tăng bình quân là 10,15%. Năm 2019, trên cơ sở, kịch bản là GDP 6,8%, thì điện phải tăng ít nhất 11,23%. Vì vậy, điều hành giá điện phải đạt hai mục tiêu. Một là phải kiểm soát lạm phát. Hai là có giá hợp lý để kêu gọi được các đầu tư. Theo quy định hiện nay, điện là mặt hàng Nhà nước xác định theo thị trường và có điều tiết theo biên độ Nhà nước”.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ thông tin về giá điện.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chia sẻ, theo quy định của Luật Giá, mặt hàng mà Nhà nước điều tiết, khung giá, cơ cấu biểu giá do Chính phủ quy định.
“Cơ sở điều chỉnh giá điện năm nay và thời điểm điều chỉnh giá điện, trên cơ sở rà soát tổ chức cơ cấu và nguồn điện, kể cả nhiệt điện, nhiệt điện chạy than, chạy dầu, điện gió, điện mặt trời…Tổng đầu tư đầu vào dự kiến tăng 20.032 tỷ đồng. Trong đó có điều chỉnh giá than, giá điện hai lần. Đợt 1 là 5/1/2019 và 20/3/2019.
Chi phí đầu vào của than tăng, than hiện nay khai thác 300 mét so với mặt nước biển nên chi phí đầu tư lớn… Để đảm bảo bù đắp và có mức lợi nhuận tối thiểu cho ngành điện là 3% thì EVN và bộ Công thương đề xuất 3 kịch bản và trên cơ sở cân nhắc, Chính phủ đã kết luận chọn phương án tăng giá điện ở mức 8,36% và điều chỉnh từ 15 đến 20/3.
Lý do tháng 3 thường là sau CPI thường tăng mạnh trong tháng 1, tháng 2 và giảm trong tháng 3. Thực tế trong 10 lần điều chỉnh giá điện đã có 4 lần điều chỉnh trong tháng 3. Nếu điều chỉnh muộn hơn, sớm hơn hoặc giữa năm, sau tháng 7 mới điều chỉnh thì tỷ lệ sẽ cao hơn”.
Việc tăng giá điện gây tranh cãi thời gian qua (Ảnh minh hoạ).
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng thông tin thêm về biểu giá điện, cách thức tính giá điện thì thế giới cũng như Việt Nam thường có cách tính theo biểu giá bậc thang.
“Nguyên nhân gia tăng hoá đơn điện trong tháng 4 theo báo cáo bước đầu của bộ Công Thương trên cơ sở các đoàn kiểm tra liên ngành, hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Trung ương MTTQ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương... thì sơ bộ đánh giá có 3 nguyên nhân:
Một là do sự điều chỉnh về giá điện, hai là số ngày ghi công tơ tháng 4 dài hơn tháng 3 ba ngày, ba là nhu cầu điện tăng cao do thời tiết nắng nóng bất thường làm cho điện tháng 4 tăng lên.
Kết quả kiểm tra sơ bộ cho tới nay thì cách tính cũng như việc thu tiền điện của EVN chưa phát hiện ra sai phạm gì”, Phó Thủ tướng nói.
“Chính phủ và Thủ tướng đã chỉ đạo bộ Công thương, EVN tiếp tục phối hợp với bộ Tài chính và các đơn vị liên quan tiếp tục tiết giảm chi phí, minh bạch chi phí đầu vào… Tiếp tục hoàn thiện văn bản pháp lý, mở rộng phạm vi thị trường và rà soát, nghiên cứu thị trường mô hình bán lẻ phù hợp với điều kiện Việt Nam. Hoàn thiện khung pháp lý hiện hành, thí điểm bán lẻ thị trường điện cạnh tranh vào năm 2021.
Trên cơ sở đề xuất, ý kiến của các chuyên gia, người dân, doanh nghiệp, Chính phủ chỉ đạo Bộ Công thương và Tập đoàn Điện lực sớm nghiên cứu trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung biểu giá điện hợp lý hơn. Bảo vệ người thu nhập thấp, phục vụ nhu cầu, đời sống người dân tăng cao khi mà số sử dụng trên 200 kwh ngày tăng lên, để đảm bảo hài hòa lợi ích của các hộ tiêu dùng điện.
Cần làm tốt hơn việc cung cấp thông tin, truyền thông, đảm bảo công khai minh bạch thông tin để Thanh tra Chính phủ sớm công bố kết quả thanh tra và xử lý nghiêm vi phạm nếu có của EVN và cơ quan liên quan. Chúng tôi cũng đề xuất để kiểm toán Nhà nước nghiên cứu và có thể đưa vào năm 2019 kế hoạch kiểm toán tài chính và kiểm toán chuyên đề giá điện của EVN”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết thêm.
Nhóm PV Quốc hội
