Người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran (SNSC) trong một bài đăng khó hiểu trên Twitter vào cuối ngày 21/5, đã ngụ ý rằng ông sẽ rời vị trí của mình sau gần 10 năm, làm dấy lên cuộc tranh luận về người kế nhiệm vị quan chức an ninh hàng đầu của Cộng hòa Hồi giáo Iran.
Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran (SNSC), ông Ali Shamkhani đã đăng một câu thơ của nhà thơ Iran thế kỷ 16 Muhtasham Kashani trên Twitter, ngay lập tức làm dấy lên đồn đoán về việc ông từ chức.
Hãng thông tấn bán chính thức Nour News, có liên kết với SNSC, cho biết sự ra đi của vi quan chức an ninh hàng đầu là “chắc chắn”, nhưng không cung cấp thêm bất kỳ chi tiết nào. Các nguồn chính thức từ chính phủ Iran không báo cáo hoặc xác nhận việc từ chức của ông Shamkhani.
Đã có nhiều tin đồn và cáo buộc về việc các con trai của ông Shamkhani sở hữu nhiều doanh nghiệp, trong đó có các công ty vận chuyển lớn.
Một số tờ báo địa phương, ra ngày 11/3/2023, đưa tin về thỏa thuận do Trung Quốc làm trung gian giữa Iran và Ả Rập Xê-út nhằm khôi phục quan hệ, trong đó Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Ali Shamkhani dẫn đầu phái đoàn Iran. Ảnh: Middle East Institute
SNSC là một cơ quan quyền lực của Chính phủ Iran được giao nhiệm vụ xây dựng các chính sách an ninh quốc gia theo hướng dẫn do Văn phòng Lãnh đạo Tối cao đặt ra. Thư ký SNSC do Tổng thống Iran bổ nhiệm.
Ông Shamkhani, một người gốc Ả Rập, đã giữ chức Thư ký SNSC kể từ tháng 9/2013 khi ông thay thế ông Saeed Jalili, một nhân vật bảo thủ hàng đầu và là một cựu ứng cử viên Tổng thống Iran.
Ông Shamkhani là quan chức an ninh hàng đầu phục vụ lâu thứ hai ở quốc gia Trung Đông này sau cựu Tổng thống Hassan Rouhani, người đã tại vị trong 16 năm, từ 1989 đến 2005.
Là một cựu chiến binh trong chiến tranh Iran-Iraq, từng là chỉ huy hải quân trong cả Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Quân đội Iran, ông Shamkhani tiếp tục trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Iran năm 1997, và ra tranh cử Tổng thống năm 2001.
Là cố vấn quân sự cho Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei, hồi tháng 3, ông Shamkhani đã dẫn đầu phái đoàn Iran trong các cuộc đàm phán với Ả Rập Xê-út tại Bắc Kinh (Trung Quốc), dẫn đến việc khôi phục quan hệ ngoại giao giữa hai đối thủ trong khu vực sau 7 năm.
Sau đó, ông đến Abu Dhabi, nơi ông có các cuộc hội đàm cấp cao với người đồng cấp Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng như Tổng thống của nước này nhằm khôi phục quan hệ với quốc gia vùng Vịnh này.
Ông Shamkhani bị Bộ Tài chính Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt vào tháng 2/2020, một tháng sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ cho ông vào “danh sách đen”.
Mặc dù thông tin Thư ký SNSC từ chức vẫn chưa được xác nhận, nhưng đã có rất nhiều đồn đoán về những ứng cử viên khả dĩ có thể thay thế ông. Các báo cáo chưa được xác nhận nói rằng ông Shamkhani có khả năng sẽ được thay thế bởi Tướng Ali-Akbar Ahmadian, hoặc có thể bởi Tướng Rahim Safavi – cả 2 đều là sĩ quan cấp cao lâu năm của IRGC.
Minh Đức (Theo Anadolu Agency, Iran International)
