Ralf Rangnick: 'Bố già' của bóng đá Đức & nhiệm vụ canh tân Man United

MỐI DUYÊN TRẮC TRỞ CỦA RANGNICK VÀ M.U

Đây không phải là lần đầu tiên Rangnick có liên hệ với Man United. Vào mùa Thu năm 2019, giám đốc bóng đá của Man United là John Murtough đã đến Leipzig để nghiên cứu về cơ sở vật chất và chiến lược của tập đoàn bóng đá Red Bull.

Một Rangnick kiêu hãnh đã tiếp đón Murtough trong 8 giờ đồng hồ. Để rồi tới cuối cùng vị chiến lược gia người Đức cảm thấy rằng lý do thực sự cho chuyến thăm có thể... chính là ông.

Sự nghi ngờ của Rangnick càng được củng cố khi ông nhận được tin rằng một câu lạc bộ giấu tên đang tiến hành nghiên cứu về phương pháp làm việc của mình đồng thời khai thác 2 trợ lý của mình là Helmut Gross và Lars Kornetka suốt thời gian qua. Mục đích là để có cái nhìn sâu sắc về triết lý bóng đá và tính cách của Rangnick.

Cả hai người trên đều đưa ra những đánh giá sáng giá, cho thấy Rangnick là một người cầu toàn trong thứ bóng đá siêu năng nổ và bị ám ảnh bởi những chi tiết nhỏ nhất. Tuy nhiên, cuối cùng, cuộc gọi được mong đợi từ Old Trafford đã không đến. Rangnick không bao giờ biết được liệu Man United có ý muốn mời ông về làm việc hay không.

Nhưng lần này, sự quan tâm là thật. Rangnick sắp tiếp quản vị trí huấn luyện viên tạm quyền sau sự ra đi của Ole Gunnar Solskjaer. Cristiano Ronaldo và các đồng đội sắp được huấn luyện rất tận tình.

Rangnick dường như cũng nhận ra mình sắp có một chuyến phiêu lưu mới từ rất sớm. Ông nói với Red Bulletin vào tháng 10 rằng: "Tôi là kiểu người được sinh ra để trở thành một huấn luyện viên. Ngay cả khi mới 6 tuổi và chơi với những đứa trẻ 10 tuổi, tôi đã muốn là người chỉ đạo, tổ chức trận đấu và cho những người khác thấy chúng có thể tiến bộ như thế nào".

Dù hiện đã 63 tuổi nhưng niềm đam mê giúp người khác chơi bóng tốt hơn của Rangnick không hề suy giảm đi mà chỉ bùng cháy rực rỡ hơn. "Công việc của tôi là cải thiện các cầu thủ", ông viết trong một đoạn cho The Coaches’ Voice năm 2018. "Các cầu thủ sẽ dõi theo bạn nếu họ cảm thấy rằng bạn làm cho họ tốt hơn. Đó là động lực lớn nhất, chân thành nhất".

'KẺ BẬN RỘN VỚI NHỮNG VIỆC VỤN VẶT'

Rangnick bắt đầu học những kiến ​​thức cơ bản về huấn luyện hiện đại khi còn ở độ tuổi đôi mươi khi đang chơi bóng cho đội dự bị của Stuttgart và học trở thành giáo viên (tiếng Anh và thể thao) tại Đại học Stuttgart. Khi đó, một trong những khóa học thuộc chủ đề khoa học thể thao mới được phát minh ra.

"Lớp chúng tôi gồm 20 người cả nam và nữ. Tất cả mọi người đều có kiến ​​thức nền tảng về các môn thể thao có tổ chức", ông nói. "Một trong những cô gái đã chơi bóng chuyền cho đội nữ xuất sắc nhất và tôi vô cùng ngạc nhiên khi biết rằng họ tập luyện tới 10 giờ mỗi ngày, trong đó có hai người trong phòng tập thể dục và hai người tập các động tác chiến thuật. Các môn thể thao khác đi trước bóng đá nhiều năm ánh sáng. Chúng tôi hầu như không làm được gì so với hai giờ tập luyện".

Rangnick nhận ra rằng với sự chuẩn bị tốt hơn, đặc biệt là về thể lực và lối chơi tập thể, các cầu thủ bóng đá có thể đạt phong độ cao hơn.

Sau khi được Ulm 1846 cho ra mắt ở tuổi 25, Rangnick đầu quân cho đội bóng quê hương Viktoria Backnang với tư cách là người quản lý cầu thủ. Hoặc có lẽ sẽ chính xác hơn nếu nói rằng ông đã đảm nhận việc điều hành đội một.

"Cha tôi (một biên tập viên cho tờ báo địa phương) và tôi đã lập ra chương trình huấn luyện. Tôi đeo dây băng vào các cầu thủ vì tôi biết một chút về y học từ quá trình học của mình. Tôi đã từng ném một thùng bia ra khỏi phòng thay đồ để thể hiện quan điểm, cấm hút thuốc trong vòng hai giờ sau trận đấu và giới thiệu những bài tập giữ ấm".

Rangnick sau đó luôn muốn tìm kiếm những người giữ vai trò chuyên biệt trong bóng đá hiện đại. Ở đội bóng tỉnh lẻ như Backnang, ông rõ ràng là người giỏi nhất trong mọi công việc. Bởi vì không có ai khác.

Nhưng mọi thứ trở nên phức tạp hơn khi Rangnick làm việc cho các đội chuyên nghiệp sau này trong sự nghiệp của mình. Càng lên cao, ông càng thấy nhiều người làm nhiệm vụ của mình một cách đơn điệu vì họ đã làm chúng trong một thời gian dài. Không có kiểm soát chất lượng, không có ý thức mọi người phấn đấu để cải thiện, không có thách thức.

Ông chủ gia trưởng Rudi Assauer của Schalke, người hiếm khi rời điếu xì gà lớn khỏi miệng, đã chế nhạo Rangnick vì quá bận rộn với những việc vụn vặt trong tổ chức của một đội. Thậm chí, Rangnick còn can thiệp vào công việc của một người tài xế xe buýt.

Nhiều năm sau, Rangnick thừa nhận rằng ông đã gặp nhiều khó khăn trong những ngày đó nhưng cũng đưa ra lý do vì sao lại can thiệp cả tới người lái xe buýt. "Tôi chỉ tham gia vì tài xế xe buýt của chúng tôi đã từng bị lạc trên quãng đường ngắn từ khách sạn của đội đến sân vận động. Trong lịch sử Bundesliga, đó là lần duy nhất một trận đấu phải hoãn vì đội chủ nhà đến muộn", ông kể lại.

NHỮNG 'NGƯỜI THẦY' CỦA RANGNICK

Cơ hội giao hữu với Dynamo Kyiv của Valeriy Lobanovskyi tại trại huấn luyện mùa đông Sportschule Ruit của Backnang vào năm 1984 đã mang đến khoảnh khắc đáng nhớ tiếp theo trong sự nghiệp của Rangnick.

Đội bóng Ukraine chơi với một hệ thống khoanh vùng và dồn ép phức tạp, và tiền vệ phòng ngự Rangnick đã hoàn toàn bị áp đảo bởi những đợt lên bóng của đối thủ. Cảm giác như thể họ có "một hoặc hai người nữa" trên sân so với đội bóng của ông.

Sau trận đấu, Rangnick đến xem Kyiv tập luyện tại Ruit mỗi mùa Đông với một cuốn sổ ghi chép, cố gắng tìm hiểu xem họ đang làm gì và như thế nào. Trong khi đó, một số bài học chiến thuật ít ỏi mà ông nhận được trong khóa huấn luyện Pro License ở Đức đã gặp nhiều vướng mắc vào những năm 1970. Đó là thời điểm mà xu hướng trung vệ quét và kèm người một - một đang lên ngôi tại Đức.

Nhưng sau đó, Rangnick và người cố vấn Gross bắt đầu tạo nên cuộc cách mạng của mình. Gross được bổ nhiệm làm trưởng bộ phận phát triển của Stuttgart vào năm 1989 và Rangnick đã giành chức vô địch giải trẻ Đức với tư cách là huấn luyện viên đội U21 2 năm sau đó.

Ông đã lấy cảm hứng từ AC Milan của Arrigo Sacchi, xem các băng video được gửi từ Ý đến mức chiếc đầu băng bị hỏng luôn.

Sacchi, một cựu nhân viên bán giày, cũng là một hình mẫu của Rangnick. Các câu lạc bộ Bundesliga thời đó hầu như chỉ được huấn luyện bởi các cựu cầu thủ nhưng Sacchi đã phá vỡ khuôn mẫu, cho thấy rằng bí quyết quan trọng hơn một sự nghiệp thi đấu đầy danh hiệu.

HÀNH TRÌNH GHI DẤU BẮT ĐẦU

Nhưng các câu lạc bộ lớn của Đức không muốn dùng một người chưa từng thi đấu để huấn luyện đội một. Rangnick đã từ chức giám đốc bóng đá trẻ và nghiệp dư khi ông không được chọn làm HLV tạm quyền vào năm 1994. Sau đó, Rangnick giúp đội bóng Reutlingen ở giải hạng Ba suýt thăng hạng và lọt vào mắt xanh của Ulm. Rốt cuộc, ông cũng giúp CLB này thăng hạng lên Bundesliga 2 vào năm 1997.

Từ đó, Rangnick bắt đầu gây chú ý: một đội bóng thiếu ngôi sao và nguồn tài chính lớn đã thách thức các vị trí dẫn đầu nhờ đội hình 4 hậu vệ mới lạ và sự phối hợp chặt chẽ của toàn đội.

Rangnick đã được mời đến ZDF Sportstudio, một chương trình tương tự như "Match of the Day" của Đức, để giải thích về hệ thống kỳ diệu này cho công chúng. Sự xuất hiện của ông đánh dấu cuộc thảo luận chính thống đầu tiên về chiến thuật trên truyền hình tự do, nhưng nó cũng mang lại cho Rangnick nhiều kẻ thù.

Các huấn luyện viên nổi tiếng ghen tị với ánh đèn sân khấu của gã trai mới nổi đeo kính râm và khó chịu bởi ngụ ý rằng phương pháp của họ đã lỗi thời. Một phản ứng dữ dội của báo lá cải đã xảy ra. Ông được mô tả một cách chế giễu như một "giáo sư" và "một nhà lý thuyết". Nói cách khác, là một "gã ba hoa chích chòe".

Rangnick sửng sốt trước những lời chỉ trích. "Những gì tôi đã nói là khá bình thường theo các tiêu chuẩn quốc tế nhưng những người khác lại coi đó là một sự nhạo báng".

Trong một thời gian dài, ông rất tiếc vì đã lên sóng nhưng cũng cho biết mình không thể từ chối cơ hội. Từng là giáo viên, ông muốn giải thích hoạt động trong bóng đá của mình cho nhiều người nhất. "Ralf rất hào phóng khi chia sẻ kiến ​​thức, có lẽ đôi khi quá hào phóng", một người bạn tâm giao lâu năm nói với The Athletic.

NHỮNG THẤT BẠI ĐÁNG NHỚ

Sau khi giúp Ulm giành quyền thăng hạng lên Bundesliga trong năm thứ hai dẫn dắt, Rangnick nhận được công việc lớn đầu tiên của mình: huấn luyện viên trưởng tại Stuttgart vào năm 1999.

Nhưng ông ngay lập tức gặp phải một vấn đề sẽ theo mình gần như cả sự nghiệp: Sự cam kết lâu dài. Chính những người đã thuê ông để mang lại sự thay đổi cũng mất bình tĩnh khi những thay đổi đó đe dọa trật tự hiện có. Nhiệt huyết cải cách của Rangnick đã mất đi sức hút trong bối cảnh cấu trúc quyền lực phức tạp của một câu lạc bộ không bao giờ hạnh phúc vào thời điểm tốt nhất.

Ông đã không nhận được sự hậu thuẫn đầy đủ của Stuttgart khi trừng phạt Krasimir Balakov, một ngôi sao của đội, vì không thích phương pháp huấn luyện của Rangnick. Vài tháng sau, Rangnick bị sa thải.

"Làm việc với Ralf có thể rất khó khăn vì ông ấy mong mọi thứ sẽ xảy ra ngay lập tức", một quan chức Bundesliga, người hiểu rõ về Rangnick nói với The Athletic. "Không có cái gọi là 'ngày mai' đối với anh ấy. Ralf sẽ gọi cho bạn vào đêm khuya với một ý tưởng - anh ấy không bao giờ ngừng suy nghĩ về bóng đá - và anh ấy mong bạn sẽ có câu trả lời tốt ngay lập tức. Anh ấy rất khắt khe".

"Điều đó có thể gây choáng ngợp cho những người không biết rõ vì anh ấy muốn họ phát triển và đổi mới thật nhanh chóng. Nhưng những người có thể xử lý những loại yêu cầu đó có xu hướng phát triển rất nhiều trong sự nghiệp của họ. Anh ấy thúc đẩy bạn trở nên tốt hơn".

Bị sa thải khỏi Stuttgart là thất bại thực sự đầu tiên của Rangnick. Ông đã chuyển sang tiếp quản Hannover 96 nhưng cũng sớm trở lại, hướng dẫn đội bóng mới của mình giành quyền thăng hạng Bundesliga vào năm 2002.

Tuy nhiên, một sự bất đồng với Ban lãnh đạo câu lạc bộ dẫn đến việc Rangnick bị sa thải vào năm 2004. Những ngày tồi tệ tiếp tục tại Schalke, nơi ông nhận được niềm tin của các CĐV nhưng không phải là cấp trên của mình.

SỰ TRỞ LẠI NGOẠN MỤC

Sau những thất bại kể trên, Rangnick làm lại từ đầu với một nhiệm vụ cực khó. Tỷ phú Dietmar Hopp đã tin tưởng giao cho ông dự án đáng chú ý nhất trong làng bóng đá Đức: dẫn dắt một câu lạc bộ làng theo đúng nghĩa đen (dân số 3.260 người) từ giải hạng Ba đến Bundesliga.

Và Rangnick đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ khi đội bóng của ông thi đấu theo cách chưa từng thấy ở giải đấu hàng đầu nước Đức trước đây.

Hoffenheim là đội bóng gồm những cầu thủ địa phương bị các đội bóng khác của Đức coi thường và những cầu thủ nước ngoài vô danh như cặp đôi người Brazil là Carlos Eduardo và Luiz Gustavo, tiền đạo Chinedu Obasi của Nigeria và Demba Ba của Senegal. Tuy nhiên, họ đã áp đảo đối thủ bằng khả năng dồn ép phối hợp và nhịp độ đáng kinh ngạc.

"Đó có lẽ là trận đấu nhanh nhất Bundesliga từ trước đến nay", huấn luyện viên đội tuyển quốc gia Joachim Low nói sau trận đấu giữa Hoffenheim với Bayern Munich vào tháng 12 năm 2008. Đội bóng xứ Bavaria đã vượt lên dẫn trước 2-1 nhưng đội khách đã ngược dòng đầy ấn tượng. "Hệ thống của họ thật ấn tượng", Frankfurter Allgemeine Zeitung viết.

"Hệ thống" ở đây không chỉ đề cập đến việc thiết lập chiến thuật. Rangnick đã thuê những người cho những công việc chưa từng tồn tại ở các câu lạc bộ bóng đá trước đây - một nhà phân tích video, một nhà tâm lý học thể thao - và đưa ra các buổi huấn luyện phức tạp khiến các cầu thủ phải chịu áp lực tinh thần tối đa để làm cho trận đấu thực sự cảm thấy thoải mái hơn.

Ông cũng yêu cầu một chiến lược chuyển nhượng tích hợp. "Ông ấy chỉ đưa về những cầu thủ phù hợp để chơi theo cách của mình", Gross nói. "Họ chủ yếu là những người trẻ, dưới 23 tuổi, cởi mở, thể chất mạnh mẽ và nhận thức nhanh. Những cầu thủ lớn tuổi thường muốn chơi với tốc độ chậm hơn vì cơ thể và trí óc của họ hoạt động chậm lại".

"Trước công chúng, Rangnick đôi khi xuất hiện có vẻ khá thâm trầm. Nhưng ông rất khác trong các buổi huấn luyện", Lars Kornetka nhớ lại. "Ông ấy là một người cha thực sự. Ông ấy cảm thấy có trách nhiệm với các cầu thủ mà mình huấn luyện và sẽ lắng nghe vấn đề của họ. Những chàng trai như Ba hay Obasi vẫn thường xuyên liên lạc với ông ấy nhiều năm sau đó vì họ đánh giá cao Ralf".

"Chỉ cần hỏi Gerald Asamoah (cựu cầu thủ Schalke) và anh ấy sẽ nói với bạn rằng Ralf vẫn luôn giúp đỡ bất cứ khi nào anh cần. Một trong những điều khó khăn nhất đối với Ralf là không thể giúp các cầu thủ phát huy tối đa khả năng của mình".

THẤT BẠI VÀ LẠI THÀNH CÔNG

Tuy nhiên, điều ông không thể làm là thỏa hiệp với niềm tin của mình. Hành trình tuyệt vời của Hoffenheim đã không kéo dài sau khi tiền đạo Vedad Ibisevic bị rách dây chằng chéo trước. Họ vẫn cán đích ở vị trí thứ 7 một cách đáng nể nhưng Rangnick đã gặp nhiều khó khăn.

Ông chủ Hopp đã bán Luiz Gustavo cho Bayern Munich với giá 20 triệu euro sau lưng người quản lý của mình. Rangnick từ chức vì không được coi trọng.

Vào ngày 22 tháng 9 năm 2011, cuộc phiêu lưu tiếp theo của ông đã kết thúc. "Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng và lâu dài, tôi đã quyết định rằng tôi cần nghỉ ngơi", Rangnick tuyên bố. "Đó là một quyết định khó khăn. Nhưng mức năng lượng của tôi không đủ để thành công".

8 tháng sau lần thứ hai dẫn dắt Schalke, khoảng thời gian hoàng kim đã mang về chiếc cúp lớn đầu tiên của Rangnick. Đó là Cúp Quốc gia Đức (DFB-Pokal) 2010/11. Cùng với sự ngưỡng mộ từ đám đông là hành trình tiến đến bán kết Champions League (nơi họ bị đánh bại bởi Man United).

Nhưng sau đó, Rangnick đã quá kiệt sức về thể chất và tinh thần để tiếp tục. "Hội chứng kiệt sức" là chẩn đoán lâm sàng. Cơ thể suy yếu do lối sống và chế độ ăn uống không lành mạnh trong một thời gian dài, ông không thể tiếp tục được nữa.

Nhiều người nghĩ rằng Rangnick đã từ bỏ công việc huấn luyện khi ông chấp nhận lời đề nghị của chủ sở hữu Red Bull, Dietrich Mateschitz để Giám đốc thể thao. Nhưng không phải như vậy.

Khi Leipzig cần một huấn luyện viên để thay thế vào đầu mùa giải 2015/16, chính sách "người phù hợp nhất cho công việc" của Rangnick đã khiến ông phải bổ nhiệm… chính mình. Chiến lược gia người Đức đã giành được suất thăng hạng Bundesliga với Leipzig.

Sau đó, ông bước sang một bên, hài lòng với việc giám sát sự phát triển hơn nữa của câu lạc bộ, các cầu thủ và ngày càng nhiều huấn luyện viên tốt nghiệp từ "trường đại học huấn luyện Rangnick" để có được công việc cấp cao ở những nơi khác.

Ba năm sau, Rangnick tái hiện vòng lặp này khi Julian Nagelsmann rời Hoffenheim. Ông giúp đội bóng về thứ 3 và lọt vào trận chung kết DFB-Pokal, nhưng để thua 0-3 trước Bayern.

KHÁT KHAO ĐƯỢC LÀM HLV

Leipzig là kiệt tác của Rangnick, hiện thực hóa những ý tưởng chơi bóng của ông trên sân cỏ và xa hơn nữa. Nhưng những người biết rõ về Rangnick nói rằng ông có một mong muốn là được trở lại băng ghế huấn luyện một lần nữa.

Các cuộc đàm phán với Everton đã bị đình trệ khi đội bóng này chọn Carlo Ancelotti. AC Milan đã đến gần nhưng cuộc đàm phán bị đình trệ khi Stefano Pioli bắt đầu giành chiến thắng. Chelsea đã đề nghị cho ông một vai trò tạm thời 4 tháng nhưng Rangnick cảm thấy thời gian quá ngắn để tạo ra tác động thực sự. The Blues sau đó đã bổ nhiệm Thomas Tuchel. Những CLB khác không chắc chắn liệu họ muốn Rangnick làm huấn luyện viên hay giám đốc thể thao.

Là một trong số ít những người đã hoàn thành tốt cả hai vai trò, Rangnick thường bị cho là quá đủ tiêu chuẩn và là một đề xuất quá đáng sợ đối với các quan chức câu lạc bộ.

Liên đoàn bóng đá Đức cũng vậy. Chính vì thế, họ đã chọn Hansi Flick làm người kế nhiệm của Joachim Low hơn là giao chìa khóa cho Rangnick, người có thể sẽ khiến mọi thứ rối loạn để tìm những cầu thủ phù hợp với ông.

Một nhân vật thân cận với Rangnick cho rằng công việc HLV tạm quyền tại Manchester United đã đến vào thời điểm rất phù hợp. "Tôi sẽ không nói rằng ông ấy đã trở nên trầm lặng hơn bởi vì Ralf vẫn còn rất năng động. Nhưng ông ấy đã học được cách ủy quyền và tin tưởng người khác", người này nói.

Bản chất tạm thời của công việc và sự tập trung rõ ràng của Rangnick vào vận may của đội một sẽ không tạo ra bất kỳ xích mích nào với BLĐ. Và ở tuổi 63, Rangnick đủ kinh nghiệm để xử lý những cái tôi lớn trong phòng thay đồ và giúp đỡ các cầu thủ trẻ. Với một chút huấn luyện chi tiết, Jadon Sancho sẽ là một người rất khác trong vài tháng tới.

Nhưng quan trọng nhất, "Bố già" của các HLV người Đức hiện đại sẽ mang trong mình tầm nhìn về một Man United chơi thứ bóng đá có tổ chức, thú vị và giàu năng lượng.

Rangnick từng chia sẻ tại hội nghị "The Coaches’ Voice" ở London vào tháng 9: "Để phát triển, giáo dục và huấn luyện, bạn cần phải chắc chắn loại bóng đá mình cần chơi. Đó là điểm chung của tất cả các huấn luyện viên hàng đầu ở châu Âu. Họ biết bóng đá của họ trông như thế nào, họ có một video về trận đấu hoàn hảo trong đầu. Công việc là chuyển đổi ý tưởng bóng đá đó vào trong đầu, trái tim, bộ não và mạch máu của các cầu thủ. Đó cũng có nghĩa là chuyển giao niềm tin".

Giờ thì NHM của Quỷ đỏ chỉ cần chờ thôi.

ĐĂNG NGUYÊN