Một chiếc xe cảnh sát vào khu vực Tòa án Khu vực Sverdlovsk Yekaterinburg trước phiên điều trần trong vụ kiện phóng viên Evan Gershkovich của tờ báo Wall Street Journal (WSJ) tại Yekaterinburg, Nga - Ảnh: EPA.
Các tù nhân biến mất
Theo các nhà hoạt động nhân quyền, một số tù nhân đã được chuyển đến các cơ sở giam giữ khác mà không thông báo cho người thân và luật sư của họ. Số lượng tù nhân đã được chuyển đi trong những ngày gần đây - ít nhất là 7.
Ivan Pavlov, một luật sư nhân quyền nổi tiếng hiện đang sống ở Prague, cho biết: "Chúng tôi đều hy vọng rằng đây là những dấu hiệu tích cực. Chúng tôi hy vọng rằng họ (các nhà chức trách) đã đưa tất cả họ ra khỏi nhà tù để tập hợp họ lại một chỗ, chuẩn bị cho một cuộc trao đổi."
Ông Pavlov cho biết các tù nhân rất có thể đã được đưa đến Nhà tù Lefortovo ở Moscow. Quan chức Nga sau đó cần phải chính thức ân xá cho họ trước khi họ được đưa lên máy bay đến một điểm đến ở châu Âu, mà ông Pavlov cho biết có thể là ở Đức.
Các báo cáo về việc di chuyển tù nhân diễn ra sau khi nhà báo người Mỹ Evan Gershkovich bị kết án về tội gián điệp vào ngày 19/7, một tội danh mà ông phủ nhận.
Ông Gershkovich bị tuyên án 16 năm tù và Nga đã xác nhận rằng các cuộc đàm phán về khả năng trao đổi ông đã diễn ra. Alsu Kurmasheva, một nhà báo của Đài Phát thanh Châu Âu Tự do/Đài Tự do (RFE/RL), cũng bị kết án trong một phiên tòa cùng ngày và bị tuyên án 6 năm rưỡi tù vì tội lan truyền thông tin sai lệch về quân đội Nga. Bà Kurmasheva phủ nhận hành vi sai trái.
Khi được hỏi về khả năng trao đổi tù nhân liên quan đến ông Gershkovich vào hôm 30/7 (giờ địa phương), Điện Kremlin từ chối bình luận.
Có nhiều công dân Mỹ khác đang bị giam giữ tại Nga, bao gồm Paul Whelan, một cựu lính thủy đánh bộ bị kết án về tội gián điệp - tội danh mà ông này phủ nhận, và Marc Fogel, người bị kết án về tội ma túy.
Trong khi đó, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, một đồng minh thân cận của Nga, hôm 30/7 đã ân xá cho Rico Krieger, một công dân Đức bị tuyên án tử hình vì tội khủng bố, và được truyền thông nước này đưa tin rộng rãi.
Các cuộc đàm phán trao đổi tù nhân
Trong số những cá nhân mà Moscow đã ra tín hiệu muốn đổi lại trong bất kỳ cuộc trao đổi nào với phương Tây là Vadim Krasikov công dân Nga đang chịu án tù chung thân ở Đức vì tội giết người.
Mỹ cũng đang giam giữ ít nhất hai công dân Nga, Vladimir Dunaev và Roman Seleznev, bị kết án về các tội danh tội phạm mạng nghiêm trọng, và họ có thể nằm trong cuộc trao đổi này, theo Reuters.
Luật sư nhân quyền Pavlov dự đoán cuộc trao đổi sẽ được thực hiện trong bí mật. "Điều quan trọng nhất là họ (những người bị giam giữ ở Nga) sẽ được tự do", ông avlov nói.
Phản ứng từ các bên
Mặc dù có nhiều dấu hiệu cho thấy một cuộc trao đổi tù nhân có thể sắp diễn ra, nhưng hiện tại vẫn chưa có thông tin chính thức từ phía các nhà chức trách Nga và phương Tây về việc này.
Tuy nhiên, các nhà hoạt động nhân quyền và các gia đình của những người bị giam giữ đều hy vọng rằng những dấu hiệu này sẽ dẫn đến sự tự do cho những người bị giam giữ một cách bất công.
Việc các tù nhân "biến mất" khỏi các nhà tù ở Nga có thể là dấu hiệu cho thấy một cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và phương Tây đang được tiến hành. Mặc dù chưa có thông tin chính thức.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)
