Người cao tuổi dễ nhiễm bệnh do hệ thống miễn dịch của họ suy yếu dần theo thời gian, các loại bệnh tật cũng theo đó mà phát sinh, dễ thành bệnh mạn tính. Theo Sức khoẻ & Đời sống, những bệnh cấp cứu thường gặp ở người cao tuổi gồm:
Bệnh về tim mạch: tai biến mạch máu não, tai biến mạch vành tim, biến chứng của bệnh tăng huyết áp, suy tim cấp.
Bệnh hô hấp: viêm phổi cấp, cơn hen phế quản cấp tính, ho ra máu (do giãn phế quản, lao phổi, ung thư phế quản, do bệnh tim, bệnh máu): tắc thở do trào tắc (nôn mửa nhiều trào tắc khí quản).
Ảnh minh hoạ: Internet.
Bệnh về tiêu hóa: chảy máu trong hoặc nôn ra máu (do loét dạ dày, ung thư), ngộ độc ăn uống (nhiễm độc cấp, rượu…), đau bụng cấp (do bệnh dạ dày, gan mật, tắc ruột, viêm tụy cấp), tiêu chảy cấp (do nhiễm khuẩn, nhiễm độc), dị vật thực quản (do nuốt vật rắn, hóc xương, răng giả).
Bệnh tâm thần kinh: cơn kích động, cơn động kinh, hôn mê, liệt (do trung ương hay ngoại vi), rối loạn tiền đình nặng.
Ngoài ra còn gặp những chấn thương do: chảy máu, gãy xương, sai khớp, tổn thương não tủy, choáng và các tai nạn khác như: hôn mê do đái tháo đường, ngộ độc thuốc, ngộ độc khí đốt (bếp gas), đuối nước, bỏng (lửa, axít, kiềm).
PGS.TS. Dương Xuân Đạm hướng dẫn: Trong khi chưa có cán bộ y tế đến để chuyển tới bệnh viện thì việc sơ cứu ban đầu tại chỗ có ý nghĩa rất quan trọng vì sơ cứu đúng làm bệnh tạm ổn định, sơ cứu không đúng có thể gây nguy kịch thêm và dẫn đến tử vong.
- Những điều tuyệt đối không được làm:
+ Vội vã cõng vác người bệnh trong khi họ đang cần nằm thật yên tĩnh;
+ Đè bệnh nhân ra để xoa bóp, day huyệt, đánh gió trong lúc chưa rõ bệnh;
+ Vội vàng làm hô hấp nhân tạo, xoa bóp tim ngoài lồng ngực không đúng chỉ định;
+ Cho tiêm hoặc uống thuốc trong khi chưa rõ bệnh, chưa có hướng dẫn của thầy thuốc;
+ Tập trung đông người gây ồn ào, ngột ngạt và làm người bệnh thêm lo sợ.
- Những điều nên làm:
+ Bình tĩnh, đặt người bệnh nằm yên tĩnh ngay tại chỗ, nới bớt thắt lưng, quần áo, tránh lạnh và gió lùa;
+ Động viên người bệnh yên tâm không quá hoảng sợ;
+ Tìm mọi cách gọi y tế nhanh nhất để xử lý đúng và kịp thời.
+ Giải quyết các chất thải sạch sẽ, trường hợp nghi ngộ độc, giữ thức ăn thừa hoặc thuốc để nghiên cứu hoặc giữ lại ít chất thải (nôn, phân, máu…) để làm xét nghiệm nếu cần thiết.
+ Nếu do chấn thương gây chảy máu, gãy xương thì tạm thời sơ cứu bằng cách băng bó, ga rô, nẹp.
Một số cách sơ cứu điển hình cho người cao tuổi:
Sơ cứu cho người bị gãy xương đùi
Buộc chân đau vào chân lành ở 3 đoạn: cổ chân với cổ chân, đầu gối với đầu gối, đùi với đùi, sau đó đặt nhẹ nạn nhân lên cáng (tốt nhất là cáng cứng không dùng võng) rồi hãy vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế để được khám và xử trí. Việc dùng nẹp cố định đòi hỏi phải có kiến thức nhất định và kinh nghiệm nếu không có thể sẽ làm cho tình trạng nặng thêm.
Để phòng gãy cổ xương đùi, người cao tuổi nên lưu ý tránh không nên đi "chân trần" vì đi chân trần gặp phải những chỗ rêu bẩn sẽ gây cảm giác "ghê người" dễ bị ngã; nên đi dép mềm, có quai hậu, mặt dưới của dép phải ma sát tốt, khi cần đi xa nên có người phụ giúp và nên dùng gậy chống.
Ảnh minh hoạ: Internet.
Sơ cứu cho người bị tăng huyết áp
Khi bị tăng huyết áp, cần để người bệnh được nghỉ ngơi, thư giãn hoàn toàn. Người bệnh không nên nói nhiều vì khi nói không chỉ thanh quản hoạt động mà các cơ quan khác cũng chịu ảnh hưởng làm huyết áp càng tăng cao. Dùng máy đo huyết áp để xác định mức độ tăng và có biện pháp xử lý phù hợp. Để hạ huyết áp có thể cho người bệnh uống 1 cốc nước ép cần tây hoặc cà rốt. Loại nước uống này sẽ giúp giãn mạch, điều chỉnh rối loạn lipid trong máu và ổn định huyết áp.
Sơ cứu cho người bị tụt huyết áp
Tùy vào vị trí hãy nhanh chóng để người bệnh ngồi ở nơi thoáng mát hoặc đặt người bệnh nằm trên giường, đầu hơi thấp, nâng cao hai chân. (Nếu có dụng cụ đo huyết áp hãy đo huyết áp hiện tại của người bệnh để có phương pháp xử lý thích hợp) Hãy cho người bệnh uống 2 cốc nước tương đương 480ml vì uống nước giúp điều tiết huyết áp. Hoặc có thể cho người bệnh uống trà gừng, nước sâm, cà phê, nước chè đặc, ăn thức ăn đậm muối.
N.H (Tổng hợp)
