Một ví dụ nhầm
Marco Materazzi giơ cao khuỷu tay, nếu trong bối cảnh bình thường trên sân bóng, Rui Costa sẽ phải giật mình kinh hãi và sẵn sàng đón nhận cú thúc cùi chỏ ác nghiệt từ trung vệ nổi tiếng đá rắn người Ý. Tuy nhiên, tình huống này lại xảy ra một cách bất thường. Materazzi tựa khuỷu tay vào vai đối phương như thể hai người bạn đang cùng thưởng thức spritz, một loại cocktail nổi tiếng của Italia, trong quán bar Camparino tại Galleria.
Gã đồ tể của Inter không tìm cách triệt hạ nhà thơ bên phía Milan. Hai người đứng cạnh nhau, sững sỡ và kinh ngạc trước cảnh tượng diễn ra trước mắt, khi những làn khói mịt mù tỏa ra từ hàng chục quả pháo sáng. Nhiếp ảnh gia Stefano Rellandini đã chụp lại khoảnh khắc độc đáo ấy, và bức ảnh trở thành biểu tượng đặc sắc của trận derby thành Milan, hay được biết đến với cái tên Derby della Madonnina.
Một nhan đề trên La Gazzetta dello Sport vào buổi sáng sau trận lượt về tứ kết Champions League năm 2005 giữa Milan và Inter được giật là 'Derby della Vergogna': Derby của nỗi xấu hổi. Ông Markus Merk, trọng tài người Đức đã phải tạm hoãn trận đấu ở phút thứ 71 vì cơn mưa vật thể lạ được ném xuống sân từ Curva Nord, khán đài dành cho CĐV Inter. Những ultras của Nerazzurri đã lên cơn điên bởi bàn thắng không được công nhận của Esteban Cambiasso, cầu thủ cũng phải nhận thẻ vàng vì phản ứng kịch liệt.
Hy vọng luôn là điều cuối cùng tan biến, nhưng trong tình huống này, hy vọng đã tan tành cùng bàn thắng không được công nhận của Cambiasso. Inter đang bị dẫn 1-0 bởi pha lập công của Andriy Shevchenko, chân sút ghi nhiều bàn thắng nhất lịch sử derby Milano với 14 bàn thắng. Pha làm bàn này lại còn được tính là bàn thắng sân khách, giúp Milan nâng tổng tỷ số trận đấu lên thành 3-0 và trận đấu chỉ còn 20 phút nữa là khép lại. Nhiệm vụ của Inter là ghi 4 bàn.
Những Ultras của Nerazzurri không còn đoái hoài đến kết quả. Họ bắt đầu đồng thanh hô vang: “Chúng tao chẳng thèm quan tâm đến kết quả trận đấu chết tiệt này nữa”. Và đột nhiên, khoảng trời trên góc sân San Siro như sụp xuống. Những ngôi sao màu đỏ rơi đầy thảm cỏ xanh. Thủ thành Dida, người hùng của loạt sút luân lưu trong trận chung kết Champions League 2 mùa trước đang bảo vệ khung thành Milan và ngay dưới loạt mưa pháo sáng. “Anh ấy đứng đó quá lâu”, Alesssandro Nesta, đồng đội của Dida nói. “Anh ấy nên rời khỏi khung thành sớm hơn”.
Trong khi những người lính cứu hỏa đội mũ bảo hộ nhặt pháo sáng đang tóe lửa và đặt vào xô kim loại, một trái rơi trúng vai Dida, những tia lửa bật ra khi anh ấy ngã xuống. "Tôi thấy vết cháy trên lưng anh ấy và lỗ trên áo," thủ môn dự bị của Milan, Christian Abbiati, nhớ lại. Chiếc áo màu xanh đã bị thiêu đen.
Massimo Moratti, ông chủ của Inter đứng dậy và chán nản rời San Siro. Các cầu thủ Milan cúi người tìm chỗ ẩn nấp. Họ băng qua khu vực gần khán đài Curva Nord để chạy đến chỗ đường hầm cũ có mái che ở góc sân. Nửa giờ sau, trọng tài Marcus Merk cho trận đấu tiếp diễn nhưng bất khả bởi hộp đựng pháo sáng, bật lửa, chai Borghetti (một loại cà phê có cồn) còn dư tiếp tục được các ultras ném xuống sân. Ông buộc phải tạm hoãn trận đấu đến ngày khác.
“Bọn điên khùng! Bọn điên khùng!”, những cổ động viên Milan ở khán đài Curva Sud đồng thanh hô to để chế giễu CĐV Inter ở Curva Nord. Sau đó, ultras Milan giương cao biểu ngữ để đáp lại màn đồng diễn của CĐV Inter. Nerazzurri phát đi thông điệp: “Mục tiêu: Tiêu diệt đội quân đỏ đen và chinh phục châu Âu”. Rossoneri đáp trả: “Chúng mày chẳng chinh phục được gì cả”.
Sau khi tiến hành điều tra, UEFA trao cho Milan suất vào bán kết mà không cần thi đấu thêm. Trong khi đó, Inter sống trong lo sợ bị cấm tham dự Champions League 1 năm. Cuối cùng, hình phạt được đưa ra là phạt tiền và 4 trận thi đấu không khán giả tại cúp châu Âu. “Quả pháo sáng ấy gây thiệt hại cho bóng đá Italia nhiều hơn tôi”, Dida nhìn nhận. Ngoài ra, khoảnh khắc ấy cũng thêu dệt hình ảnh sai khác về derby Milano.
Ultras của Inter và Milan không ưa gì nhau, nhưng kể từ khi một số CĐV thiệt mạng trong cuộc xung đột tại giải đấu giao hữu Mundialito vào năm 1981, hòa bình được lập lại và duy trì. Các trận derby Milano hiếm khi xảy ra sự cố. "Các cổ động viên không xung đột với nhau cũng như với cảnh sát, “Moratti nhấn mạnh sau sự việc năm 2005. "Điều đáng ngại là mong muốn dừng trận đấu”.
Cảnh sát đã bắt giữ 4 người, trong đó có kẻ từng ăn cắp chiếc mô-tô của một ultras Atalanta và lén đưa vào sân San Siro để đập phá. Một cuộc điều tra được tiến hành và các điều tra viên làm việc dựa trên giả thuyết kế hoạch ném pháo sáng được chuẩn bị từ trước. Trong bối cảnh trận derby della Capitale giữa Roma đấu với Lazio bị tạm hoãn, derby Milano là cơ hội để ultras thị uy.
Đối với những ultras, mục đích gây rối chỉ để gây rối. Giống như Michael Caine Alfred nói về Joker trong The Dark Knight: “Một số kẻ không kiếm tìm những giá trị hợp lý, chẳng hạn như tiền bạc. Chúng không thể mua chuộc, đe dọa, thuyết phục hay đàm phán. Những kẻ ấy chỉ muốn xem thế giới này bùng cháy”.
Milan, thành phố vĩ đại của bóng đá
Bạo động trong trận derby Milan năm 2005 là một ngoại lệ nhưng gây nên sự nhầm lẫn lâu dài. Trận cầu được đặt tên là Derby della Madonnina để tôn vinh bức tượng vàng của Đức Mẹ trên đỉnh nhà thờ trắng tinh khiết thể hiện sự tinh tế và duyên dáng của thành phố này. Tên gọi ấy phản ánh đặc trưng của nơi được ví như kinh đô thời trang.
Milan cũng là thành phố khởi phát những xu hướng chiến thuật trứ danh của bóng đá thế giới, từ Catenaccio của Nereo Rocco và Helenio Herrera đến khái niệm pressing được sáng tạo bởi Arrigo Sacchi và ảnh hưởng đến Jurgen Klopp hay Pep Guardiola sau này. Inter và Milan không chỉ hùng mạnh và giàu truyền thống, hai đội bóng này từng sở hữu nhiều huyền thoại lẫy lừng đã đoạt Quả bóng vàng và 8 lần phá kỷ lục chuyển nhượng thế giới. Thánh địa San Siro, sân nhà chung của hai đội còn được gọi là Scala del Calcio, được đặt theo tên nhà hát opera nổi tiếng Teatro alla Scala của Milan, nơi chỉ những nghệ sĩ tài ba nhất biểu diễn.
Milan là thành phố giành nhiều chức vô địch C1/Champions League thứ hai châu Âu, chỉ kém Madrid. Tuy nhiên, cả 14 chiếc cúp của thành phố thủ đô Tây Ban Nha đều nằm lung linh trong tủ kính phòng truyền thống của Real Madrid. Atletico Madrid chẳng có gì cả, như C.Ronaldo chế giễu. Milan có 10 chiếc cúp và được phân bổ khá đều. 7 cúp đặt trong phòng trưng bày của Milan trên đường Portello. 3 chiếc còn lại nằm ở trụ sở Inter trên đại lộ Viale della Liberazione. Như Zara thường làm việc với Prada và Armani, Real Madrid thường xuyên tuyển mộ người tài từ thành phố Milan để duy trì sức mạnh. Suy cho cùng, hình thức tán dương cao nhất là bắt chước, cho dù bổ nhiệm Sacchi làm giám đốc bóng đá hay sự xuất hiện trên băng ghế huấn luyện của những quý ngài như Fabio Capello, Jose Mourinho hay Carlo Ancelotti.
Sự vĩ đại của bóng đá thành Milan khởi nguồn từ cửa hàng bán thịt trên đường Mansfield, thành phố Nottingham hồi thế kỷ 19. Herbert Kilpin, người đàn ông với bộ ria mép đầy kiêu hành là nhà tiên phong trong thế giới túc cầu. Khi xách một xô tiết lợn đi ngang qua đường Arboretum, ông sững sờ đứng lại nhìn một nhóm thanh niên đang đá qua đá lại cái bong bóng lợn. Kilpin tham gia trò chơi và sau vài quại bia thư giãn khi kết thúc trận đấu, ông quyết định thành lập đội bóng mang màu sắc anh hùng có tên Gary Baldy. Trong thời điểm đó, Giuseppe Garibaldi đang tiến hành thống nhất các thành phố thành thực thể quốc gia duy nhất mà ngày nay gọi là Italia. Khi Garibaldi chinh phục Sicily, để đón chào người anh hùng, người dân đều mặc áo đỏ, sắc áo Nottingham Forest đang sử dụng tại Ngoại hạng Anh hiện tại.
Thay vì ở lại kinh doanh gia đình, Kilpin muốn thử sức ở Ý. Ông làm việc trong ngành dệt may, chơi bóng đá và cricket khi không phải đi làm tại nhà máy. Thời đó, bóng đá Ý còn đang trong giai đoạn mới phát triển và có hai trung tâm quyền lực. Một ở Genoa, một ở Turin, nơi Kilpin đầu tiên tham gia.
Càng ngày càng nhiều người đến Milan tìm việc. Kilpin thường ghé qua American Bar và Spaten, nơi có bia và rượu whiskey ngon, và cuối cùng đã tập hợp một nhóm người xa lạ đến từ khắp nơi như Anh, Thụy Sĩ và kể cả Ý để đối đầu với Juventus, đội bóng mang trang phục tương tự Notts County, cũng như đội bóng do bác sĩ hải quân James Richardson Spensley thành lập, được biết đến với tên Genoa Cricket and Football Club.
Đội bóng của Kilpin ngày nay chính là AC Milan. “Chúng tôi sẽ trở thành đội bóng đáng sợ như quỷ dữ”, Kilpin tuyên bố. "Màu sắc của chúng tôi sẽ là màu đỏ như lửa và màu đen như nỗi sợ hãi chúng ta sẽ gây ra cho đối thủ”.
Khi Inter sinh ra từ “chiếc xương sườn” của Milan
Sân nhà đầu tiên của AC Milan là Trotters, trang trại chuyên huấn luyện ngựa đua. Trong vòng 10 năm kể từ khi thành lập, Milan đã giành ba chức vô địch quốc gia. Nhưng điều không ngờ đã đến. Liên đoàn Bóng đá Ý thay đổi điều lệ theo hướng cục bộ, ngăn chặn các đội bóng ký hợp đồng thêm với cầu thủ nước ngoài. Milan phản đối bằng từ chối tham gia mùa giải tiếp theo. Họ là nhà đương kim vô địch và chuyện này gây ra vấn đề lớn. Bất hòa nảy sinh bên trong CLB.
Hơn 40 thành viên đã tách ra và cho rằng, trong một đội bóng mới, các cầu thủ nước ngoài được ký hợp đồng sẽ trở thành nền tảng chứ không chỉ là bổ sung. Những người "tách ra" họp tại Caffe Commercio và nhà hàng Orologio trên Piazza Duomo và họ có xu hướng nghệ thuật - họ là những họa sĩ và nhà thơ.
Thủ lĩnh nhóm ly khai này là Giorgio Muggiani. Ông là họa sỹ thiết kế quảng cáo cho Cinzano, Pirelli và Martini và, khi xem xét về đội bóng ông sáng lập sau này sẽ trở nên nổi tiếng với cái tên 'Pazza' (điên rồ), việc này hoàn toàn hợp lý vì đội bóng được thành lập bởi những người điên. Đáng chú ý, câu lạc bộ được đặt tên là Internazionale "vì chúng ta là anh em của thế giới", Muggiani tuyên bố ngay trước khi đồng hồ trong Orologio điểm 12 giờ đêm. "Đêm tuyệt vời này sẽ đưa màu sắc cho biểu tượng của chúng ta", mà ông đã thiết kế. "Màu đen và xanh trên nền vàng của những ngôi sao”.
Ban đầu Inter thi đấu bên kênh Naviglio rộng lớn. Giorgio Paramithiotti là chủ tịch đầu tiên của đội bóng. Khá trớ trêu, ông là cầu thủ làng nhàng và mang tiếng xui xẻo vì cứ vào sân là đội nhà thua cuộc. Bởi vậy nhiệm vụ chính của Paramithiotti chèo thuyền nhặt bóng. Cái tên Inter cũng gắn liền với vận mệnh của đội bóng. Năm 2006, đội bóng áo sọc xanh đen trở thành đội bóng đầu tiên trong lịch sử Serie A tung ra sân đội hình toàn cầu thủ quốc tế. Lịch sử CLB cũng ghi dấu nhiều tên tuổi ngoại quốc. Và năm 2021, Inter trở thành nhà vô địch Ý đầu tiên thuộc về ông chủ nước ngoài.
Vì thế, để hiểu về cuộc đối đầu giữa Milan và Inter, hãy nhớ Inter được tạo ra từ chiếc xương sườn của Milan. Hai đội bóng chung một nguồn gốc nhưng khác biệt. Bởi vậy một fan Roma sẽ bị giết nếu chuyển sang cổ vũ Lazio nhưng chuyện các cầu thủ khoác áo cả Nerazzurri lẫn Rossoneri là điều rất bình thường. 5 anh em nhà Cevenini là những cầu thủ đầu tiên chuyển CLB giữa hai đội bóng thành Milan. Huyền thoại Giuseppe Meazza, người được CĐV Inter đặt tên cho sân San Siro cũng vậy. Sau này càng nhiều cái tên nổi danh khác như Roberto Baggio, Christian Vieri, Hernan Crespo, Mario Balotelli, Zlatan Ibrahimovic hay Ronaldo.
Hoàng Giang
