“Tại sao bạn không thể đi mua một chiếc áo hoodie lớn ở Gap?”, người có ảnh hưởng Audrey Peters cho biết trong một TikTok hiện đã bị xóa. “Điều duy nhất, và ý tôi là điều duy nhất, mà Demna đã làm trong cộng đồng thời trang, trong mắt tôi, là bình thường hóa việc mặc áo nỉ và gọi đó là thời trang”. Demna đang đi trên một lớp băng mỏng sau cuộc tranh cãi về chiến dịch quảng cáo của Balenciaga. Tuy nhiên, những bình luận coi công việc kết nối phong cách đường phố với thời trang cao cấp của anh ấy thành “sự lười biếng” chung chung đã gây ra một cuộc tranh luận lớn trong cộng đồng thời trang của TikTok. Cuộc tranh luận này không phải về bất kỳ thương hiệu hay nhà thiết kế cụ thể nào mà là về ý nghĩa của streetwear.
Những người sáng tạo như Marlee Loiben đang phản hồi bình luận của Peters: “Việc thu hẹp quần áo streetwear xuống một chiếc áo hoodie 900 đô la Mỹ sẽ tương đương với việc tôi thu hẹp Miu Miu xuống còn bộ đồ lót 450 đô la mà bạn [Audrey Peters] sở hữu từ họ”. Chắc chắn, thời trang streetwear có thể đắt tiền, nhưng cũng giống như trường hợp của các đối tác thời trang xa xỉ, giá cao không làm mất đi tính nghệ thuật.
Theo Loiben, streetwear dựa vào cộng đồng. Những lời của Peters làm mất hiệu lực nhiều cộng đồng, bao gồm “khung cảnh hip-hop của New York, văn hóa skate và graffiti của Los Angeles, và cuộc sống về đêm của Nhật Bản”. Được tạo ra từ những chuẩn mực xã hội trái ngược nhau, streetwear không phải là một xu hướng, “nó là một hiện tượng văn hóa”. Phong cách ăn mặc bắt nguồn từ một hình thức thể hiện sáng tạo dành cho những người bị ruồng bỏ, những người không có lựa chọn nào khác ngoài việc phát minh ra định nghĩa thời trang của riêng họ. Daniel Day, được biết đến với cái tên Dapper Dan, được ghi nhận là người đầu tiên làm như vậy trong thập niên 80 và đầu thập niên 90.
Huyền thoại thời trang hip-hop đã phối lại các món đồ hàng hiệu đã có từ trước và sáng tạo lại hình tượng của chúng tại cửa hàng 125th Street Harlem của anh ấy. Một số người có thể cho rằng việc Day sử dụng tự do các logo của nhà thiết kế là một loạt các sản phẩm nhái, nhưng cách làm này còn thể hiện nhiều hơn thế. Cộng đồng xung quanh Day, phần lớn là người da màu, không được tiếp cận với các thương hiệu thiết kế vì họ không đủ khả năng chi trả cho giá thiết kế. Hàng nhái là một cách để tham gia vào thời trang xa xỉ mà không phải trả giá cao. Day đã mang đến cho cộng đồng Harlem cơ hội tham gia vào quá trình sáng tạo thời trang cao cấp của riêng họ, đặt nền móng cho thời trang streetwear như chúng ta biết ngày nay.
TikToker Loiben tiếp tục, “Thời trang streetwear nói về phong cách cá nhân, đó là điều mà hầu hết những người có ảnh hưởng thời trang không biết gì về nó… Không giống như hầu hết các thể loại thời trang, sự phát triển của thời trang streetwear không phải do các thương hiệu thúc đẩy, mà là do người tiêu dùng thúc đẩy”.
Peters có thể sẽ không đồng ý. Cô ấy nhận xét trên một TikTok khác, “Thành thật mà nói, chiếc túi Saddle Dior hoàn toàn gớm ghiếc. Hãy cho tôi biết tại sao tôi lại từ bỏ đứa con đầu lòng của mình để có nó… Đó là nhờ đội ngũ tiếp thị thiên tài của Dior. Có ai còn nhớ khi chiếc túi này ra mắt, bạn không thể lướt qua bất kỳ nền tảng mạng xã hội nào, cụ thể là Instagram, mà không nhìn thấy chiếc túi này cứ sau 10 giây… "
Những người sáng tạo như The Vintage Bea đã cân nhắc, nhấn mạnh mối quan hệ liên kết với nhau, thay vì phân cấp, giữa người tiêu dùng, thời trang streetwear và thời trang cao cấp. Cô ấy giải thích rằng vào năm 2000, khi John Galliano lần đầu tiên phát hành chiếc Túi yên ngựa lấy cảm hứng từ thập niên 70, nó đã vấp phải sự chỉ trích của công chúng. Dior cuối cùng đã ngừng sản xuất chiếc túi này vào năm 2006. Vậy tại sao Maria Grazia Chiuri, giám đốc sáng tạo của Dior, lại phát hành lại nó vào năm 2018? Theo The Vintage Bea, chính những con phố đã khơi dậy sự quan tâm mới đối với tác phẩm. “Các cô gái cổ điển và các cô gái thời trang đường phố bắt đầu thực sự tìm kiếm túi yên ngựa và chúng trở nên rất phổ biến”.
Đã có rất nhiều trường hợp các thương hiệu xa xỉ truyền thống lấy cảm hứng từ thời trang streetwear và ngược lại. Nó đã diễn ra từ những năm 60, nhưng chúng ta đã thấy nó rõ ràng nhất khi cựu giám đốc sáng tạo của Gucci, Alessandro Michele đưa một chiếc áo khoác xuống sàn diễn với sự tương đồng kỳ lạ với tác phẩm Dapper Dan năm 1989. Việc chiếm đoạt này đã gây ra sự phẫn nộ của công chúng và cuối cùng Gucci đã thuê nhà thiết kế Harlem cho bộ sưu tập capsule với thương hiệu vào năm 2018. Gần đây hơn, chúng ta đã thấy thương hiệu trang sức cao cấp Tiffany & Co. hợp tác với Nike cho một đôi giày thể thao và phụ kiện bằng bạc.
Với lịch sử phong phú và tầm ảnh hưởng đến thời trang ngày nay, câu hỏi đặt ra vẫn là: tại sao những người sáng tạo TikTok lại tấn công streetwear? Sự thiếu hiểu biết, chủ yếu. Diễn ngôn về thời trang streetwear đã nêu bật một sự hiểu lầm phổ biến về cách các phong cách bắt nguồn và phát triển, nhưng ngoài ra, rất khó để bỏ qua những âm hưởng của chủ nghĩa tinh hoa trong lập luận chống lại thời trang streetwear. Thật dễ dàng cho những cá nhân chưa bao giờ cảm thấy bị loại trừ khỏi nền văn hóa thời trang chính thống để từ chối và coi thường những gì họ không hiểu. Thật không may, không phải ai cũng có được sự sang trọng đó. Nhờ streetwear, thời trang bắt đầu thoát khỏi sự bảo trợ nhưng quen thuộc, khoảnh khắc “nó thực sự là màu thiên thanh” trong The Devil Wears Prada. Những người sáng tạo TikTok không khăng khăng rằng thời trang streetwear phải là sở thích của bạn. Tất cả những gì họ yêu cầu là một chút hiểu biết về văn hóa streetwear và tôn trọng những người sáng tạo đa dạng đã phát minh ra nó.
Quang Tân
