Tâm Anh và Stanford lần đầu xét nghiệm viêm gan D, miễn phí cho gần 2.500 bệnh nhân

Theo đó, từ tháng 11/2025 đến tháng 7/2026, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Bệnh viện Bạch Mai sẽ bắt đầu triển khai thu tuyển xét nghiệm viêm gan siêu vi D miễn phí cho gần 2.500 người bệnh viêm gan B mạn tính. Đây là dự án nghiên cứu HEP-D giữa các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Tâm Anh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (Mỹ) cùng thực hiện.

Nghiên cứu HEP-D sẽ thu nhận bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên đã được chẩn đoán viêm gan B mạn tính. Người tham gia chỉ cần đến một lần để lấy máu xét nghiệm viêm gan D và toàn bộ chi phí trong phạm vi nghiên cứu được miễn phí, kèm hỗ trợ một phần chi phí đi lại. Việc tham gia hoàn toàn tự nguyện và có thể dừng bất cứ lúc nào mà không ảnh hưởng đến quá trình khám, điều trị của họ.

Đây là một trong 4 dự án quan trọng mà Viện Nghiên cứu Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford đã ký kết hợp tác từ năm 2023. Hợp tác này góp phần giúp bác sĩ Việt Nam nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị tốt hơn, giúp hàng triệu người bệnh đang nhiễm viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi D phòng ngừa diễn tiến nhanh tới xơ gan, ung thư gan.

Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, nhấn mạnh: "Nghiên cứu HEP-D giúp bệnh nhân viêm gan B nhận diện đầy đủ nguy cơ nhiễm virus viêm gan D, qua đó tăng cường sự chủ động trong theo dõi và bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình".

Để nghiên cứu HEP-D theo chuẩn quốc tế, Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (Hoa Kỳ) đã tiếp nhận và trực tiếp đào tạo về kỹ thuật xét nghiệm viêm gan siêu vi D theo "tiêu chuẩn Stanford" cho đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên của Trung tâm Xét nghiệm, Viện Nghiên cứu Tâm Anh.

Trong nghiên cứu viêm gan D tại Việt Nam, các chuyên gia của Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford đã trực tiếp đào tạo về kỹ thuật Q-MAC, sử dụng hệ thống máy của BioDot và Odyssey DLx của LI‑COR (Mỹ). Xét nghiệm này dựa trên kỹ thuật bắt giữ kháng thể trên vi mảng định lượng, phát hiện kháng thể Ig-G (immunoglobulin G) kháng virus viêm gan D. Kháng nguyên delta tái tổ hợp của virus viêm gan D được in trên vi mảng trên các phiến kính phủ lớp màng vàng plasmonic cấu trúc nano không liên tục, cho phép tăng cường tín hiệu và phát hiện huỳnh quang định lượng từ các lượng nhỏ huyết thanh bệnh nhân.

Q-MAC đã được nhóm Nghiên cứu Stanford dùng để sàng lọc bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B trong một quần thể lớn được chọn ngẫu nhiên. Độ nhạy và đặc hiệu của Q-MAC cũng đã được nghiên cứu và so sánh với các phương pháp khác như ELISA, Western blot cũng như xét nghiệm HDV RNA. Điều này giải quyết việc đánh giá chính xác tỷ lệ lưu hành viêm gan D hiện tại còn khó khăn do thiếu các xét nghiệm định lượng sẵn có và đáng tin cậy. QMAC được phát triển là một xét nghiệm thuận tiện giúp sàng lọc chính xác các quần thể và xác định tỷ lệ lưu hành viêm gan D trong một quần thể có tỷ lệ ung thư biểu mô tế bào gan cao bất thường.

Với nghiên cứu HEP-D, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh góp phần giúp người bệnh và cả bác sĩ có thể đánh giá chính xác tình trạng bệnh lý, nguy cơ diễn biến bệnh với khả năng đồng mắc virus B và D, từ đó góp phần giảm các nguy cơ diễn tiến nhanh tới xơ gan và ung thư gan, giảm gánh nặng điều trị. Nghiên cứu còn đặt nền móng cho các chương trình thúc đẩy nghiên cứu và đưa ra phác đồ, thuốc điều trị viêm gan D trong tương lai gần.

ThS.BS.CKII Lê Thanh Quỳnh Ngân, Trưởng Trung tâm Viêm gan và Gan nhiễm mỡ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, cho biết, viêm gan siêu vi D (HDV) là loại virus nguy hiểm, chỉ tấn công người đã nhiễm viêm gan siêu vi B. Khi hai loại virus này "đi chung", tốc độ xơ gan và ung thư gan tăng nhanh gấp 2 - 3 lần. Hiện Việt Nam có khoảng 10 triệu người bị viêm gan siêu vi B, tuy nhiên hầu hết người bệnh chưa từng được tầm soát viêm gan siêu vi D, dẫn tới thiếu dữ liệu quan trọng để quản lý chặt chẽ các ca bệnh đồng nhiễm cả 2 loại virus nhằm phòng ngừa diễn tiến nhanh tới xơ gan, ung thư gan.

Vũ Long