Tháng 10/2013 bắt đầu cấp mã số công dân

Tại hội thảo khoa học về mã số định danh cá nhân do Tổng cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội (Tổng cục 7) - Bộ Công an tổ chức ngày 25-9, thiếu tướng Trần Văn Vệ đã cho biết từ tháng 10 sẽ bắt đầu thí điểm cấp mã số công dân.

Mã số công dân cấp thí điểm tại Hải Phòng

Hải Phòng là tỉnh đầu tiên áp dụng cấp mã số công dân, việc cấp mã số công dân được xác định cùng với việc cấp mới CMND và cấp đổi lại CMND. Cùng với việc cấp mã số công dân, cơ quan công an sẽ hoàn thiện cơ sở dữ liệu để người dân có thể sử dụng trong các giao dịch hành chính về sau. 

Theo đó số định danh cá nhân là dãy số gồm 12 chữ số, xác lập từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cấp cho mỗi công dân Việt Nam từ khi đăng ký khai sinh và gắn với họ đến khi chết, không thay đổi trong suốt cuộc đời, không lặp lại ở người khác, dùng để xác định dữ liệu thông tin công dân trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác. 

Mã số định danh công dân được thí điểm từ tháng 10/2013. Ảnh: NLĐ

Ví dụ mã số công dân là dãy 12 chữ số gồm: PPP-G-YY-NNN-NNN thì cấu trúc này được hiểu: PPP là mã tỉnh, thành phố nơi đăng ký khai sinh được áp dụng theo quy định của Chính phủ về danh mục bảng mã các đơn vị hành chính. G là số tương ứng với giới tính và thế kỷ mà công dân được sinh ra, trong đó nếu sinh ra từ năm 1900 đến 1999 thì nam có mã số là 0, nữ mã số là 1. YY thể hiện 2 số cuối của công dân trong giấy khai sinh. NNN-NNN là dãy số thể hiện số thứ tự hồ sơ cấp số định danh của công dân. Theo cấu trúc này thì công dân đầu tiên là nam sinh năm 1987, đăng ký khai sinh ở Hà Nội sẽ có mã số công dân là: 001087000001, nếu là nữ thì mã số công dân sẽ là: 001187000001.

Trước mắt, Bộ Công an sẽ là đầu mối giúp Chính phủ quản lý kho số định danh cá nhân. Về giá trị pháp lý, số định danh cá nhân được cấp cho mỗi công dân khi đăng ký khai sinh kể từ ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực.  Số định danh cá nhân được ghi trên giấy khai sinh và chứng minh thư nhân dân, số này không thay đổi trong suốt cuộc đời công dân, số định danh cá nhân đã cấp cho công dân này thì không sử dụng để cấp cho công dân khác. 

Công an cấp huyện, cấp tỉnh có thẩm quyền cấp mã số định danh đối với công dân đã đăng ký khai sinh trước ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực khi công dân thực hiện đăng ký thường trú hoặc cấp mới, đổi, thay thế chứng minh nhân dân. UBND cấp xã cấp số định danh cá nhân cho công dân mới sinh khi đăng ký khai sinh kể từ ngày Luật Hộ tịch có hiệu lực thi hành.

Mã số công dân cho người đồng tính?

Thảo luận tại hội thảo, một số lãnh đạo có ý kiến về việc người đồng tính sẽ được cấp mã số công dân như thế nào? Mã số công dân gôm 12 chữ số và có phân biệt giới tính vì thế sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới quyền lợi, cuộc sống của người đồng tính, chuyển giới...

Ông Hồ Chí Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DSKHHGĐ, băn khoăn việc dãy số định danh mới chỉ nhằm phân biệt công dân nam, nữ mà chưa tính đến những người đồng tính, song tính, chuyển giới.

Đồng quan điểm, ông Bùi Xuân Huấn, Cục phó cục Tin học nghiệp vụ, Bộ Công an, cho rằng việc bảo đảm quyền lợi cho nhóm người chuyển giới không đơn giản bởi số định danh theo quan điểm của Bộ Công an là con số không đổi, được cấp cho công dân từ khi sinh ra tới khi chết.

Trả lời về vấn đề này, Đại tá Vũ Xuân Dung, Cục trưởng C72, cho rằng đến thời điểm này pháp luật chưa công nhận chuyển đổi giới tính. Hơn nữa số định danh được cấp cho công dân ngay từ khi sinh ra, khi đó chỉ có giới tính là nam hoặc nữ, sau này nếu pháp luật cho phép và công dân nào đó được chuyển đổi giới tính thì sẽ cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu, còn mã số công dân sẽ không thay đổi.

Chưa đồng tình với giải thích trên, vị đại diện Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình lưu ý khi mang CMND ra đường hoặc đi giao dịch dân sự, người chuyển giới sẽ gặp vô vàn khó khăn, phiền phức. Thậm chí có thể xảy ra xung đột. Do vậy, cần phải xem xét trong dãy số đó có nên quy định về giới tính hay không?

P.V ( Tổng hợp)