Thay đổi lớn về tiền lương đối với công chức được tuyển dụng năm 2021. (Ảnh minh họa)
Lương công chức được trả theo số tiền cụ thể
Theo Điều 12 Luật Cán bộ, công chức năm 2008, công chức được bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Nếu làm việc ở một số vùng đặc thù, điều kiện đặc biệt… thì còn được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi.
Ngoài ra, công chức còn được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và các chế độ khác theo quy định.
Hiện nay, lương công chức được tính theo tương quan hệ số và mức lương cơ sở.
Căn cứ Nghị định 38, mức lương cơ sở hiện nay đang là 1,49 triệu đồng/tháng và sắp tới, từ 1/7/2020, mức lương cơ sở sẽ tăng lên 1,6 triệu đồng/tháng. Đồng thời, hệ số lương của công chức được ban hành tại phụ lục kèm theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP .
Tuy nhiên, việc thực hiện trả lương cho công chức theo cách thức trả lương này đang có khá nhiều bất cập, hạn chế như:
- Hệ thống bảng lương chưa phù hợp với vị trí việc làm, chức danh, chức vụ, năng lực của từng công chức; không thể hiện rõ giá trị thực của tiền lương.
- Còn mang nặng tính “cào bằng”, không tạo được động lực để công chức phấn đấu nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc…
Nhận thấy điều đó, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết 27-NQ/TW quy định về cải cách chính sách tiền lương.
Cụ thể, nhằm khắc phục những hạn chế, thiếu sót nêu trên, từ năm 2021, chính sách tiền lương có những thay đổi như sau:
Thứ nhất, xóa bỏ nhiều khoản phụ cấp
Bởi nhận thấy việc quy định quá nhiều phụ cấp trong nhiều văn bản khác nhau vừa gây khó khăn cho việc quản lý, vừa không thể hiện được thứ bậc hành chính, khiến công chức không thể phát huy được tối đa năng lực, vai trò của mình.
Vì thế, một trong những nội dung nổi bật về cải cách tiền lương nêu tại Nghị quyết này là “khai tử” nhiều khoản phụ cấp của công chức từ năm 2021:
- Bãi bỏ nhiều khoản phụ cấp: Phụ cấp thâm niên (trừ quân đội, công an, cơ yếu); Phụ cấp chức vụ lãnh đạo, công vụ, công tác Đảng…
- Chỉ áp dụng 7 khoản phụ cấp: Kiêm nhiệm, thâm niên vượt khung, khu vực, trách nhiệm công việc, lưu động, phục vụ an ninh, quốc phòng và phụ cấp đặc thù dành riêng cho đối tượng lực lượng vũ trang.
- Gộp nhiều khoản phụ cấp: Phụ cấp ưu đãi nghề, trách nhiệm theo nghề và độc hại, nguy hiểm gộp thành “phụ cấp theo nghề”; Phụ cấp đặc biệt, thu hút và trợ cấp công tác lâu năm gộp thành “phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn”…
Thứ 2, bỏ các khoản chi ngoài lương
Không chỉ phụ cấp thay đổi mà theo tinh thần của Nghị quyết này, các khoản chi ngoài lương như tiền bồi dưỡng họp, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đề án, hội thảo… cũng sẽ bị bãi bỏ.
Có thể thấy, từ năm 2021, việc thay đổi về các khoản chi này khiến thu nhập công chức thay đổi khá rõ rệt.
Thứ 3, bổ sung tiền thưởng
Một trong những cải cách nổi bật là thiết kế cơ cấu tiền lương mới gồm lương cơ bản chiếm 70% tổng quỹ lương, các khoản phụ cấp sẽ chiếm 30% tổng quỹ lương. Đồng thời, sẽ bổ sung tiền thưởng đảm bảo quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm.
Theo đó, việc xây dựng quy chế để thương định kỳ sẽ đo người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện. Những đối tượng được áp dụng phải gắn với kết quả đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành công việc của từng người.
Thứ 4, xây dựng bảng lương mới
Việc xây dựng 5 bảng lương mới căn cứ vào vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế cho những bảng lương dựa vào hệ số và mức lương cơ sở như hiện nay.
Nghị quyết cũng khẳng định, việc xây dựng và ban hành hệ thống bảng lương mới không khiến lương của công chức thấp hơn tiền lương hiện hưởng. Theo đó, bảng lương mới sẽ được quy định bằng số tiền cụ thể, gồm:
- 1 bảng lương áp dụng với người giữ chức vụ lãnh đạo.
- 1 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ với người không giữ chức danh lãnh đạo.
- 3 bảng lương đối với lực lượng vũ trang.
Thứ 5, thí điểm cơ chế tăng thu nhập cho công chức ở nhiều nơi
Một số tỉnh, thành phố sẽ được thí điểm áp dụng chi thu nhập bình quân tăng thêm không quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của công chức thuộc phạm vi quản lý.
Tuy nhiên, chỉ những tỉnh, thành phố đã tự cân đối ngân sách và bảo đảm đủ nguồn thực hiện cải cách tiền lương, chính sách an sinh xã hội mới được thí điểm thực hiện quy định này.
Như vậy, từ năm 2021, công chức được trả lương theo số tiền cụ thể, khắc phục những nhược điểm của bảng lương theo hệ số và mức lương cơ sở hiện nay.
Công chức mới tuyển dụng được trả lương theo năng lực
Từ phân tích trên, sắp tới, công chức không giữ chức danh lãnh đạo, quản lý sẽ được trả lương theo vị trí việc làm thông qua bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ và theo nguyên tắc:
- Cùng mức độ phức tạp công việc thì mức lương như nhau.
- Điều kiện lao động cao hơn bình thường và ưu đãi nghề thì thực hiện bằng chế độ phụ cấp theo nghề.
- Sắp xếp lại nhóm ngạch, số bậc trong các ngạch công chức; khuyến khích công chức nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ...
Trong đó, theo khoản 3 Điều 7 Luật Cán bộ, công chức 2008, vị trí việc làm của công chức được quy định là công việc gắn với chức danh, chức vụ, cơ cấu và ngạch công chức để xác định biên chế và bố trí công chức trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Do đó, có thể khẳng định, lương được trả theo vị trí việc làm là tiền lương được trả đúng theo công sức và năng lực của công chức mà không phải chỉ dựa vào thâm niên như hiện nay.
Như vậy, từ năm 2021, dù công chức mới được tuyển dụng nhưng có khả năng đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm thì vẫn được trả lương tương xứng với năng lực của mình. Qua đó, thúc đẩy công chức không ngừng cố gắng, phấn đấu thực hiện tốt công việc của mình.
Hoàng Mai
