Trong bối cảnh Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị đặt ra yêu cầu thống nhất một bộ sách giáo khoa (SGK) dùng chung trên toàn quốc, nhiều ý kiến cho rằng, việc tận dụng những bộ sách đã và đang được giảng dạy hiệu quả là hướng đi hợp lý, vừa tiết kiệm nguồn lực, vừa đảm bảo tiến độ triển khai.
Điều quan trọng là xác định rõ bộ sách nền tảng, chỉnh sửa những nội dung cần thiết để phù hợp với yêu cầu đổi mới và đặc thù từng vùng miền.
Nền tảng cho bộ SGK thống nhất
Trao đổi với Người Đưa Tin, cô Trần Thị Hằng - Hiệu trưởng trường Tiểu học Châu Thắng, xã Châu Tiến, Nghệ An cho biết, với góc nhìn của người trực tiếp giảng dạy, cô hoàn toàn ủng hộ chủ trương sử dụng một bộ SGK thống nhất trên toàn quốc.
Theo cô, cùng một mục tiêu giáo dục thì việc thống nhất một bộ sách chuẩn là cần thiết để đảm bảo công bằng và đồng bộ trong dạy – học. Khi đó, công tác đánh giá học sinh cũng được thực hiện thống nhất, minh bạch hơn giữa các vùng miền.
"Việc chỉ sử dụng một bộ sách còn giúp nâng cao chất lượng biên soạn cả về nội dung lẫn hình thức, vì loại bỏ yếu tố thương mại chi phối, đồng thời giúp Nhà nước thuận lợi hơn trong quản lý và kiểm định chất lượng", cô Hằng nói.

Cô Trần Thị Hằng - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Châu Thắng cùng các học sinh háo hức trong lễ khai giảng năm học mới tại xã Châu Tiến, Nghệ An (Ảnh: NVCC).
Từ thực tế giảng dạy, cô Hằng nhận định việc mỗi địa phương, mỗi trường dùng một bộ sách khác nhau đã và đang tạo không ít khó khăn cho giáo viên, học sinh nhất là với những em phải chuyển trường. Sự chênh lệch về nội dung và thời điểm học khiến học sinh dễ hổng kiến thức, còn giáo viên mất nhiều thời gian điều chỉnh kế hoạch để phù hợp với chương trình mới.
Hiện Trường Tiểu học của cô đang sử dụng chủ yếu bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống", bên cạnh một số môn dùng bộ sách "Bình Minh" và bộ "Chân trời sáng tạo".
Tuy nhiên nhà trường hầu như sử dụng bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống". Nói về ưu điểm nổi bật của bộ sách này, cô Hằng cho biết: "Đây là bộ sách có nhiều điểm nổi bật, ví dụ như được biên soạn khoa học, logic, trình bày hợp lý, đặc biệt ở môn Toán theo hướng đồng tâm, giúp học sinh nắm chắc kiến thức nền và phát triển tư duy tuần tự".
Theo cô, các chủ đề trong nhiều môn học của bộ sách được sắp xếp theo mùa, gắn với đời sống thực tế, khiến bài học trở nên gần gũi, sinh động hơn. Bộ sách cũng thể hiện rõ tính chính xác, khoa học trong từng bài học, tạo thuận lợi cho giáo viên khi đứng lớp.
Từ trải nghiệm thực tế, cô Hằng cho rằng bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho bộ SGK thống nhất trong tương lai. Tuy nhiên, để phù hợp với mọi vùng miền, cần có điều chỉnh về dung lượng kiến thức trong mỗi tiết học, nhất là ở môn Toán nhằm đảm bảo vừa sức với học sinh.
Kiểm tra nội dung cần phải chỉnh sửa
Trao đổi với Người Đưa Tin, ĐBQH Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị) bày tỏ đồng tình với chủ trương Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất trên phạm vi toàn quốc, tiến tới miễn phí sách.
Tuy nhiên, đại biểu cũng đặt vấn đề là trong năm học tới chọn một bộ SGK thì biên soạn lại hay lựa chọn những bộ sách đã có của các nhóm sách đang sử dụng? Theo đại biểu, những sách như lịch sử, địa lý buộc phải biên soạn lại ngay từ đầu vì liên quan đến vấn đề sắp xếp, thay đổi đơn vị hành chính.
“Lịch sử và địa lý nếu không chỉ đạo biên soạn kịp thời thì tôi e rằng khó để đáp ứng cho năm học mới”, đại biểu trăn trở.

ĐBQH Hồ Thị Minh (Ảnh: Hoàng Bích).
Cho rằng, qua tiếp xúc cử tri, cử tri đều đồng thuận thống nhất 1 bộ SGK. Song, để kịp thời cho năm học mới theo nữ đại biểu điều này là cả một vấn đề cần phải cân nhắc.
“Cho nên, tận dụng được những bộ sách nào mà đã sử dụng thì cũng nên lựa chọn sử dụng những cuốn sách của các nhóm tác giả đó. Những bộ sách đó bây giờ cũng rất hiệu quả”, đại biểu Minh nêu quan điểm.
Cũng theo bà, nên chăng tổ thẩm định, hội đồng thẩm định nên kiểm tra lại, xem nội dung nào cần chỉnh sửa thì chỉnh sửa.
“Còn không thì có thể lựa chọn những bộ môn, bộ sách đã hoàn chỉnh rồi để thống nhất trong toàn quốc”, đại biểu Hồ Thị Minh nói.
Bà nêu thực tế, thời gian qua có nhiều bộ SGK được ban hành, công sức của ban biên soạn bỏ ra là rất lớn. Do đó, cần thành lập Hội đồng để chọn trong các bộ sách đã có cũng đòi hỏi khách quan.
“Để làm thế nào đó, những quyển sách được sử dụng một cách thống nhất trong toàn quốc phải thật sự hiệu quả. Đáp ứng được dung lượng kiến thức, đến khi các em tốt nghiệp Trung học phổ thông cũng đã có được những kiến thức cơ bản nhất”, đại biểu lưu ý.
ĐBQH Trần Kim Yến (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) cũng đồng tình với việc thống nhất một bộ SGK toàn quốc. Tuy nhiên, theo bà, điều quan trọng là làm sao để học sinh tiếp cận một cách chính thống nhất.
Cho rằng, nhiều bộ sách giáo khoa đang triển khai thông tin nhiều hơn nhưng theo nữ đại biểu bất cập chính là làm khó phụ huynh, học sinh và kể cả giáo viên.

ĐBQH Trần Kim Yến (Ảnh: Quang Vinh).
Bà nêu ví dụ: “Trường này áp dụng sách này, học sinh học xong, khi thi lại lấy bộ sách khác. Nhiều bộ sách còn dẫn đến câu chuyện giáo viên ra đề thì như thế này, cho bài tập về nhà thì bộ sách này, nhưng đề thi thì lại là cái kia. Như vậy là không đồng bộ”.
“Chúng ta lớn lên trong cùng một đất nước, tôi nghĩ rằng nên thống nhất. Còn, giáo dục địa phương có thể có thêm các sách tham khảo”, bà Yến nêu ý kiến.