Ảnh: Sputnik/Gavriil Grigorov/Reuters phân phối/Ảnh tài liệu.
Trong ngày thứ Tư, cuộc gọi có sự tham gia của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff rò rỉ cho thấy, một nhà ngoại giao cấp cao của Nga cho biết, chính phủ Nga sẽ không chấp nhận những nhượng bộ quá lớn trong các kế hoạch hoà bình dành cho Ukraine.
Ông Witkoff dự kiến sẽ công du tới Moscow trong tuần tới cùng với các quan chức cấp cao khác của Mỹ nhằm thảo luận với nhà lãnh đạo Nga về kế hoạch kết thúc cuộc chiến tại Ukraine.
Trong ngày thứ Ba, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết, ông đã sẵn sàng thực hiện kế hoạch sơ bộ do chính phủ Mỹ hậu thuẫn nhằm kết thúc cuộc chiến và tham gia các cuộc họp với sự góp mặt của các đồng minh châu Âu nhằm thảo luận về các vấn đề gây tranh cãi với Tổng thống Mỹ.
Chính quyền Kyiv và các đồng minh châu Âu lo ngại rằng thông tin chi tiết về kế hoạch bị rò rỉ trong tuần vừa rồi cho thấy kế hoạch này chấp nhận những yêu cầu chính từ phía Nga, bao gồm không tiếp nhận Ukraine vào khối NATO, công nhận quyền kiểm soát của Nga tại 1/5 lãnh thổ Ukraine và áp đặt giới hạn lên quy mô lực lượng vũ trang Ukraine.
Kế hoạch hoà bình khiến Kyiv bất ngờ
Chính sách của chính phủ Mỹ về vấn đề cuộc chiến tại Ukraine đã nhiều lần thay đổi trong khoảng thời gian từ mùa hè năm 2025 tới nay. Ông Trump đã gấp rút tổ chức cuộc họp thượng đỉnh tại Alaska với ông Putin và điều này đã làm dấy lên nhiều lo ngại cho rằng chính quyền Washington đã sẵn sàng chấp nhận các điều khoản từ Nga, nhưng cuộc họp này đã kết thúc với việc chính phủ Mỹ tiếp tục đặt áp lực lớn hơn nữa lên Nga.
Đề xuất kế hoạch hoà bình mới nhất từ Mỹ đã khiến nhiều người trong chính quyền Washington, châu Âu và chính quyền Kyiv bị bất ngờ, và làm dấy lên lo ngại cho rằng ông Trump có thể sẽ sẵn sàng hối thúc Ukraine ký kết một thoả thuận hoà bình có lợi cho chính quyền Moscow.
Kế hoạch này, cùng với thông tin rò rỉ về cuộc điện của ông Witkoff, đã dẫn tới những chỉ trích đặc biệt gay gắt từ phía các thành viên đảng Cộng Hoà dưới quyền tổng thống Trump, những cá nhân đã từng quyết liệt ủng hộ vị Tổng thống này kể từ khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ 2 tới nay.
Thành viên Hạ Viện Mỹ Brian Fitzpatrick kêu gọi thay đổi chiến lược, và nhận định cuộc gọi của ông Witkoff "là một vấn đề nghiêm trọng. Và đây cũng là một lý do cho thấy những cuộc gặp bí mật này cần phải ngừng ngay lập tức".
Thượng Nghị sĩ Mitch McConnell, cựu lãnh đạo Thượng Viện Mỹ của đảng Cộng Hoà, cho rằng không thể nhượng bộ với Nga. "Một thoả thuận trao thưởng cho những hành động gây hấn sẽ không đáng một xu. Mỹ không phải là trọng tài đứng trung lập và không nên hành động như vậy".
Ông Trump sau đó đã cho biết đã có nhiều tiến triển về vấn đề Nga-Ukraine và chính quyền Moscow đã chấp nhận đưa ra một số nhượng bộ ngay cả trong khi Nga gần như đã nắm chắc phần thắng trong cuộc chiến.
Tuy nhiên, ngay cả khi đón nhận những nỗ lực từ phía chính quyền Tổng thống Trump, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov trong ngày thứ Tư đã phát biểu: "Sẽ không có sự nhượng bộ nào hay từ bỏ nào từ phía Nga trong mục tiêu đạt được những điều khoản chính".
Nội dung cuộc gọi giữa Witkoff và Ushakov bị rò rỉ
Trên Bloomberg News, chính quyền Moscow cũng đã thể hiện lo ngại về việc rò rỉ nội dung một cuộc gọi giữa ông Witkoff và một cố vấn ngoại giao của ông Putin, Yuri Ushakov. Trong cuộc gọi này, đặc phái viên Mỹ đã hướng dẫn ông Ushakov về cách đề xuất kế hoạch hoà bình tới ông Trump.
Trên chuyên cơ Không Lực Một, ông Trump đã gạt bỏ một câu hỏi từ phía phóng viên về nguyên nhân ông Witkoff hướng dẫn các quan chức Nga này, và khẳng định đó là "điều các nhà lập thoả thuận thường làm", "là chuyện bình thường trong các thương lượng".
Tuy nhiên, chính quyền Nga cho rằng vụ rò rỉ này là khó chấp nhận và là hành vi phá hoại nỗ lực hoà bình.
Ông Ushakov cho biết đã nhiều lần sử dụng Whatsapp để thảo luận với ông Witkoff .
Bloomberg cho biết đã nghe bản thu âm cuộc điện. Hiện chưa rõ Bloomberg đã thu thập bản ghi âm này bằng cách nào.
Điện Kremlin cho rằng còn quá sớm để thảo luận hoà bình
Trong ngày thứ Ba, ông Trump cho biết, ông Witkoff sẽ gặp ông Putin, và Jared Kushner, người đã tham gia những nỗ lực đằng sau thoả thuận ngừng bắn tại Gaza, cũng sẽ có mặt.
Ông Ushakov cho biết: "Về ông Witkoff, tôi có thể khẳng định rằng thoả thuận giai đoạn đầu đã được đề ra và ông Witkoff sẽ tới Moscow trong tuần tới".
Khi được chất vấn về tính khả thi của thoả thuận hoà bình, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: "Cứ đợi đã, tình hình còn quá sớm để có thể khẳng định về điều đó".
Lực lượng Nga hiện đang kiểm soát khoảng 19% lãnh thổ Ukraine, và trong năm 2025 đã giành nhiều thắng lợi nhất kể từ khi cuộc chiến nổ ra vào năm 2022 tới nay. Tuy nhiên những thắng lợi này vẫn còn chậm và chính quyền Kyiv phỏng đoán rằng Nga đã chấp nhận tổn thất lớn để giành được chúng.
Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)
