Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Ảnh: Reuters
Phát biểu trong cuộc phỏng vấn của tờ Patriota, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đưa ra đánh giá thẳng thắn về vị thế địa chính trị của châu Âu, nhấn mạnh rằng hội nghị Alaska có thể định hình không chỉ cuộc xung đột ở Ukraine, mà còn ảnh hưởng đến kinh tế thế giới, thị trường năng lượng và luật lệ thương mại toàn cầu, trong khi châu Âu không có mặt tại bàn đàm phán.
Về quyết định phủ quyết tuyên bố của Hội đồng châu Âu ủng hộ Ukraine gia nhập EU, ông Orban viện dẫn kết quả trưng cầu dân ý trước đó ở Hungary, với đa số ý kiến phản đối. “Tôi sẽ không ký một văn bản đi ngược lại ý chí của người dân”, ông Orban khẳng định.
Ngoài lý do pháp lý và dân chủ, ông còn chỉ trích cảnh các lãnh đạo châu Âu “chạy theo” để tìm sự chú ý trước cuộc gặp Mỹ - Nga, coi đây là hành động “mất thể diện” và làm suy yếu hình ảnh châu Âu.
Về chiến sự, Thủ tướng Hungary cho rằng “phương Tây vẫn ảo tưởng rằng kéo dài xung đột sẽ dẫn tới thất bại của Nga - một “giấc mơ chiến lược” vô căn cứ, cản trở các cuộc đàm phán hòa bình cần thiết.
Việc châu Âu không mở đối thoại trực tiếp với Nga ngay từ đầu, theo ông Orban, là một sai lầm lịch sử. “Nếu bạn không ngồi vào bàn, bạn sẽ trở thành món trên bàn”, ông Orban cảnh báo, nhấn mạnh rằng Mỹ và Nga hiện đang bàn những vấn đề sẽ quyết định vận mệnh châu Âu - mà không có đại diện châu Âu.
Về khía cạnh kinh tế, ông Orban cảnh báo kết quả cuộc gặp ở bang Alaska có thể quyết định liệu kinh tế thế giới sẽ tiếp tục là một hệ thống thống nhất hay chia thành các “khối” đối lập - điều sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến thương mại, dòng chảy năng lượng và đầu tư. Quyết định về trừng phạt, đặc biệt với Nga, có thể định hình lại luật chơi về cung ứng năng lượng.
Thủ tướng Hungary cũng cho rằng việc chọn Alaska - từng là lãnh thổ Nga trước khi bán cho Mỹ - làm nơi tổ chức hội nghị mang ý nghĩa biểu tượng, cho thấy hai cường quốc vẫn có thể trực tiếp đối thoại về các vấn đề toàn cầu, điều mà châu Âu hiện “không làm nổi”.
Kết thúc cuộc phỏng vấn, ông Orban kêu gọi châu Âu khôi phục khát vọng và sức mạnh. “Châu Âu phải có khát vọng vươn mình trở nên vĩ đại trở lại. Nếu không, người khác sẽ quyết định thay chúng ta - và chúng ta sẽ phải sống với hậu quả đó”.
Nguyễn Thái - AH
