Chính phủ Mỹ đang bị tê liệt vì bế tắc ngân sách
Cuộc đóng cửa chính phủ (shutdown) kéo dài đã khiến nhiều hoạt động trọng yếu như thanh tra thực phẩm, kiểm nghiệm dược phẩm… phải tạm ngưng. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị buộc nghỉ việc tạm thời hoặc tiếp tục làm việc nhưng không được trả lương. Nguyên nhân bắt nguồn từ bế tắc kéo dài giữa đảng Cộng hòa và Dân chủ trong việc thông qua ngân sách để duy trì hoạt động của chính phủ liên bang.
Trong khi đó, nguồn thu từ thuế nhập khẩu, một trong những điểm mà Tổng thống Donald Trump thường xuyên khoe khoang, vẫn tiếp tục đổ vào ngân khố ở mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa giúp được gì cho tình trạng thiếu ngân sách hiện nay.
Số tiền thuế nhập khẩu thực sự lớn đến mức nào?
Theo Bộ Tài chính Mỹ, tháng trước, nước này thu về 31,7 tỷ USD tiền thuế nhập khẩu, nâng tổng số thu từ đầu năm đến nay lên 190 tỷ USD, tăng 160% so với cùng kỳ năm trước. Ngày 1/10, tức ngày đầu tiên chính phủ chính thức đóng cửa, chỉ riêng tiền thuế nhập khẩu đã đạt 315 triệu USD.
Để so sánh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ước tính chi phí trả lương hằng ngày cho khoảng 750.000 nhân viên liên bang bị nghỉ việc tạm thời vào khoảng 400 triệu USD. Nghĩa là, số tiền thuế nhập khẩu mỗi ngày gần đủ để bù một phần lớn khoản chi lương cho lực lượng này.
Tuy vậy, theo quy định hiện hành, toàn bộ số thu này được chuyển vào “quỹ chung” của Bộ Tài chính – thường được gọi là “sổ chi tiêu của nước Mỹ” dùng để thanh toán các nghĩa vụ có sẵn như hoàn thuế. Khi chưa có dự luật ngân sách mới được thông qua, khoản tiền này cũng bị “đóng băng”, không thể dùng chi trả cho các hoạt động đang bị gián đoạn.
Thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang mang lại nguồn thu kỷ lục. Khoản thu này có thể giúp tài trợ cho chính phủ trong thời gian chính phủ đóng cửa nếu các nhà lập pháp cho phép sử dụng theo cách đó.
Vì sao không thể dùng tiền thuế nhập khẩu để trả lương tạm thời?
Về lý thuyết, Quốc hội và Tổng thống có thể thông qua một dự luật riêng, cho phép sử dụng khoản thuế nhập khẩu này để trả lương tạm thời cho nhân viên liên bang trong thời gian chờ thông qua ngân sách. Tuy nhiên, cả hai đảng đều không có động thái theo hướng này.
Phía Nhà Trắng, người phát ngôn Kush Desai cáo buộc đảng Dân chủ “không cần những giải pháp lạ”, mà chỉ cần thông qua một dự luật ngân sách ngắn hạn như đã nhiều lần trước đây để mở cửa lại chính phủ. Trong khi đó, nhiều nghị sĩ Dân chủ lại nhìn nhận khoản thuế nhập khẩu như một nguồn thu “gây hại”, vì nó đồng nghĩa với việc người dân và doanh nghiệp Mỹ phải trả giá cao hơn cho hàng hóa.
Thượng nghị sĩ Ron Wyden, thành viên cấp cao của Ủy ban Tài chính Thượng viện, cho rằng: “Quốc hội nên bãi bỏ thuế thương mại của ông Trump để giảm bớt gánh nặng cho người dân, chứ không phải giữ nguyên mức thuế cao và giá cả cao.”
Ông Wyden cũng nhấn mạnh rằng ngay cả khi thuế nhập khẩu mang lại nguồn thu lớn, nó vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ so với tổng chi ngân sách liên bang, vốn dùng để tài trợ cho quân đội, công viên quốc gia, hệ thống đường cao tốc, lực lượng thực thi pháp luật liên bang và nhiều dịch vụ công khác. Theo ông: “Thuế của ông Trump chính là vấn đề, chứ không phải giải pháp.”
Thu Trang (Theo CNN)
