Trong suy nghĩ của nhiều người bướm là những sinh vật nhỏ bé, vô tội nhưng mới đây, các nhà khoa học phát hiện những hành vi hung dữ và giết chóc của loài côn trùng này. Cụ thể là ở những con bướm bông tai (Daniadae) đực trưởng thành tại tỉnh Bắc Sulawesi, Indonesia.
Chúng dùng móng vuốt nhỏ ở chân để "xé sâu bướm và hút chất lỏng rỉ ra trong vòng nhiều giờ", cho dù sâu bướm còn sống hay đã chết. Sau khi một con sâu bướm bị "xé" bởi bướm đực, mùi hương từ vết thương có thể thu hút những con bướm đực khác và kích thích chúng mở rộng vết rách để hút chất lỏng. Điều này chưa từng được ghi nhận trước đây ở bất kỳ loài bướm nào khác.
Bướm đực hút chất lỏng từ ấu trùng bướm còn sống và đã chết. Ảnh: Live Science.
Trong nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Ecology, các tác giả cho rằng hành vi gây sốc trên nhằm hấp thụ nọc độc alkaloid bên trong ấu trùng. Trước đây, bướm bông tai cũng từng được quan sát thấy ăn thịt châu chấu và lá của các loài thực vật có chứa alkaloid nhưng đây là lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện chúng "làm thịt" cả sâu bướm.
Hấp thụ alkaloid rất quan trọng đối với bướm bông tai như một cơ chế tự vệ. Hóa chất này là trở ngại đối với các loài vật săn mồi như chim và cũng được tìm thấy trên cánh bướm. Đối với bướm đực, alkaloid còn là một thành phần của pheromone giao phối và được tặng cho con cái trong quá trình ghép đôi như một "món quà tán tỉnh".
Hành vi tấn công con non để hấp thụ độc tố của bướm bông tai được phát hiện bởi nhà tự nhiên học Jonathan Wei Soong (người Singpore) và cựu sinh viên Đại học Sydney Yi-Kai Tea trong lúc tham quan Khu bảo tồn Thiên nhiên Tangkoko Batuangus ở phía bắc đảo Sulawesi của Indonesia.
Cả hai có chung niềm đam mê chụp ảnh cận cảnh nên đã quyết định dành những ngày nghỉ của mình để khám phá thế giới côn trùng trong khu bảo tồn.
Ngay trong ngày đầu tiên, họ đã may mắn ghi lại rất nhiều hình ảnh và thước phim hiếm thấy về hàng trăm con bướm bông tai tụ tập quanh một thảm thực vật dưới mặt đất. Đến cuối ngày, khi xem lại thành quả, hai người đàn ông liền nhận ra điều kỳ lạ và quyết định chỉ tập trung theo dõi hành vi của bướm bông tai trong 2 ngày tiếp theo.
Họ đã quan sát 7 loài Daniadae và chứng kiến những con bướm trưởng thành tấn công ấu trùng (sâu bướm) - gồm cả những con còn sống và đã chết - bằng móng vuốt, gây ra vết thương nghiêm trọng đến mức làm dịch bên trong sâu bướm rỉ ra ngoài. Đây không hẳn là hành vi "săn mồi" vì một số con non vẫn sống sót sau cuộc chạm trán.
"Bướm có một loạt hành vi thực sự ghê rợn. Một ví dụ là hiện tượng những con bướm đực cố gắng xâm nhập vào nhộng, hay những con bướm cái chưa hoàn thành quá trình biến thái và buộc chúng phải giao phối", cựu sinh viên Đại học Sydney nói đồng thời lưu ý rằng vẫn còn nhiều câu hỏi cần giải đáp, chẳng hạn những con bướm đực ở các nơi khác trên thế giới có cùng hành vi như vậy hay không.
"Càng tìm hiểu, chúng ta càng thấy côn trùng hung dữ. Nhưng ở khía cạnh nghiên cứu khoa học, đó là những phát hiện thú vị. Nó thôi thúc chúng ta bước ra ngoài để khám phá những tương tác sinh học trong thế giới vi mô", Tiến sĩ Clint Penick, trợ lý giáo sư tại Đại học Bang Kennesaw của Mỹ, chia sẻ thêm.
Minh Hoa (t/h)
