Tướng Mỹ về hưu James L Jones từng làm việc cho Bộ Quốc phòng Ả Rập Saudi theo đề nghị từ thái tử Mohammed bin Salman.
Năm 2015, thái tử MbS là người phát động chiến dịch quân sự ở Yemen nhằm vào phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn, dẫn đến việc cần bổ sung thêm đội ngũ cố vấn và chỉ huy quân sự có kinh nghiệm, am hiểu vũ khí Mỹ.
Các cựu tướng lĩnh Mỹ được trả thù lao hậu hĩnh với mức thu nhập từ 200.000 - 300.000 USD/năm hoặc hơn. Con số này cao hơn nhiều so với thu nhập trung bình khi các tướng lĩnh này còn công tác trong hàng ngũ quân đội Mỹ, cuộc điều tra kéo dài hai năm của tờ Washington Post cho biết.
Washington Post đã thu thập hơn 4.000 tài liệu theo Đạo luật Tự do Thông tin để hé lộ tình trạng các cựu sỹ quan Mỹ đổ xô sang Trung Đông làm việc sau khi rời quân ngũ. Hơn 500 cựu sỹ quan Mỹ đã làm việc cho các chính phủ nước ngoài ở Trung Đông như Ả Rập Saudi và UAE.
Luật liên bang Mỹ quy định các cựu quân nhân phải được chính phủ cấp phép mới được nhận tiền hoặc quà tặng từ các chính phủ nước ngoài. Tuy nhiên, quy trình cấp phép gần như "tự động" với 95% đơn đề nghị được duyệt, Washington Post cho biết.
Cuộc điều tra của Washington Post nhắc đến tên tướng Mỹ về hưu James L Jones, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama. Tướng Jones làm việc cho Ả Rập Saudi vào năm 2017.
Tướng Jones sau đó mời thêm "hàng chục các cựu cố quan chức Lầu Năm Góc", bao gồm William Cohen, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dưới thời Bill Clinton.
Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman trong chuyến thăm Mỹ năm 2017.
Trả lời trên tờ Washington Post, tướng Jones nói ông được chính phủ Ả Rập Saudi mời làm việc vì thái tử MbS muốn "cải tổ Bộ Quốc phòng" và giúp quân đội Ả Rập Saudi có thể tự lực mà không phụ thuộc vào Mỹ.
Các cựu tướng cấp cao Mỹ vẫn làm việc cho chính phủ Ả Rập Saudi sau vụ nhà báo Mỹ-Saudi Jamal Khashoggi bị sát hại gây chấn động thế giới.
Cựu giám đốc cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), Keith Alexander từng tham gia xây dựng chương trình huấn luyện tác chiến điện tử cho Ả Rập Saudi vào năm 2018. Alexander làm việc cùng Saud al-Qahtani, công dân Saudi bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt vì có liên quan đến vụ sát hại nhà báo Khashoggi.
Washington Post cũng phát hiện ít nhất 20 cựu sỹ quan Mỹ làm việc cho quân đội Ả Rập Saudi thông qua một công ty tư vấn, nhưng không báo cáo với chính phủ Mỹ.
Những tiết lộ mới của Washington Post làm gia tăng lo ngại về việc một số quốc gia nước ngoài như Ả Rập Saudi đang mở rộng ảnh hưởng trong hàng ngũ quan chức, tướng lĩnh Mỹ.
Tướng Mỹ về hưu John Allen đã từ chức chủ tịch Viện nghiên cứu Brookings vào đầu năm nay, sau khi chính phủ liên bang phát hiện ông vận động hành lang bất hợp pháp cho Qatar.
Các hé lộ mới cũng phản ánh mối quan hệ phức tạp giữa Mỹ và Ả Rập Saudi, trong bối cảnh hai nước căng thẳng vì quyết định giảm sản lượng khai thác dầu ngay trước cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ.
Đăng Nguyễn - Washington Post
