Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa xác nhận các đề xuất hòa bình đang được hoàn thiện và sẽ sớm được các đặc phái viên Mỹ chuyển đến Điện Kremlin, theo The Guardian.
Trong một loạt bình luận với các nhà báo qua WhatsApp vào sáng sớm ngày 16/12, ông Zelensky cho biết các đảm bảo an ninh được đề nghị cho Ukraine sẽ cần được Quốc hội Mỹ đưa ra bỏ phiếu để chúng có hiệu lực pháp lý.
Ông cho biết Mỹ cũng sẽ tham vấn với phía Nga, và tiếp theo là các cuộc gặp cấp cao có thể diễn ra ngay trong tuần này để thảo luận về lộ trình chấm dứt xung đột.
"Chúng tôi đang dựa vào 5 văn kiện. Một số trong đó liên quan đến các đảm bảo an ninh: có tính ràng buộc pháp lý, tức là phải được Quốc hội Mỹ bỏ phiếu và phê chuẩn", nhà lãnh đạo Ukraine nói, bổ sung thêm rằng các đảm bảo này sẽ "tương tự như Điều 5" của NATO.
Mặc dù theo lời các quan chức Mỹ vào ngày 15/12 rằng họ đã giải quyết được 90% các vấn đề nan giải giữa Nga và Ukraine, nhưng 10% còn lại – chủ yếu là vấn đề lãnh thổ – lại là rào cản lớn nhất.
Phía Washington, được đại diện bởi Đặc phái viên Steve Witkoff và Jared Kushner (con rể Tổng thống Mỹ Donald Trump), được cho là muốn Kiev rút quân khỏi các phần còn lại của Donbass mà họ đang kiểm soát. Ngược lại, Ukraine muốn đóng băng chiến tuyến tại vị trí hiện tại.
Washington đã đề xuất ý tưởng về một "khu kinh tế tự do" tại Donbass. Tại đây, Moscow sẽ không tiến quân thêm nhưng cũng không rút đi, trong khi Kiev khẳng định sẽ không công nhận khu vực này thuộc về Nga về mặt pháp lý hay thực tế.
Ông Zelensky cho biết Ukraine không thấy sự thay đổi nào trong lập trường của Nga, và nhấn mạnh: "Họ muốn Donbass, còn chúng tôi không muốn từ bỏ nó".
"Người Mỹ muốn tìm một sự thỏa hiệp, và họ đề nghị một khu kinh tế tự do ở Donbass. Và tôi xin nhấn mạnh một lần nữa: Khu kinh tế tự do không có nghĩa là dưới sự lãnh đạo của Liên bang Nga".
Binh sĩ Ukraine trong một cuộc tập trận bắn đạn thật tại trường huấn luyện quân sự ở vùng Dnipro, tháng 12/2025. Ảnh: NY Times
Về phía Moscow, hãng thông tấn nhà nước TASS ngày 16/12 dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga vẫn chưa nhận được bất kỳ văn bản chính thức nào về kết quả đàm phán tại Berlin giữa Mỹ, Kiev và châu Âu.
Ông Peskov cũng được hỏi khi nào vòng đàm phán tiếp theo có sự tham gia của Nga có thể diễn ra.
"Trước tiên, chúng tôi phải tìm hiểu xem kết quả của các cuộc đàm phán mà người Mỹ đang tiến hành với người Ukraine, với sự tham gia của các nước châu Âu, sẽ như thế nào. Chúng tôi cần xem điều gì sẽ xảy ra trước đã", ông nói.
Vị phát ngôn viên khẳng định lập trường của Nga là nhất quán, minh bạch và rõ ràng về cách kết thúc cuộc xung đột và việc đạt được các mục tiêu mà Điện Kremlin đặt ra cho chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nhấn mạnh Nga sẽ không chấp nhận sự hiện diện của quân đội các nước NATO tại Ukraine trong bất cứ trường hợp nào. Moscow vẫn kiên định với mục tiêu quân sự và yêu cầu Kiev phải nhượng bộ các vùng lãnh thổ mà Nga đã tuyên bố chủ quyền.
Hiện chưa rõ 2 bên sẽ giải quyết vấn đề lãnh thổ như thế nào, khi trước đó ông Zelensky từng gợi ý rằng một giải pháp thỏa hiệp như "khu kinh tế tự do" có thể khả thi về mặt lý thuyết nếu người dân Ukraine bỏ phiếu ủng hộ trong một cuộc trưng cầu dân ý.
Câu hỏi lớn nhất bây giờ là phía Moscow sẽ phản ứng như thế nào khi các tài liệu này được chuyển tới tay Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông Zelensky ngày 16/12 cũng đưa ra một cảnh báo đanh thép. "Nếu ông Putin từ chối mọi thứ, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng giống hệt như những gì chúng ta đang trải qua trên máy bay hiện tại – nhiễu động không khí", Tổng thống Ukraine nói, ghi âm lại những bình luận này sau khi máy bay của ông cất cánh từ Berlin đến The Hague (Hà Lan).
Trong trường hợp kế hoạch hòa bình bị bác bỏ, ông Zelensky tuyên bố sẽ yêu cầu Mỹ thắt chặt các lệnh trừng phạt hơn nữa đối với Moscow và cung cấp thêm nhiều vũ khí hạng nặng cho đất nước ông để tiếp tục cuộc chiến.
Minh Đức (Theo The Guardian, TASS)
