Hình ảnh Trái Đất như một "hành tinh xanh dương" bao la từ vũ trụ đã trở thành biểu tượng quen thuộc. Tuy nhiên, màu sắc đặc trưng này có thể không phải là vĩnh viễn. Một nghiên cứu khoa học mới được công bố trên tạp chí uy tín Nature Ecology & Evolution vừa đưa ra một dự đoán gây sửng sốt: Trong những điều kiện môi trường thay đổi khắc nghiệt ở tương lai, các đại dương trên hành tinh chúng ta hoàn toàn có thể chuyển sang màu tím.
Nghiên cứu này, thực hiện bởi các nhà khoa học từ Đại học Nagoya (Nhật Bản), đã đi sâu vào lịch sử màu sắc của đại dương qua hàng tỷ năm và mô hình hóa các kịch bản tương lai. Họ phát hiện ra rằng, nếu hoạt động núi lửa trên toàn cầu trở nên dữ dội, kết hợp với việc nồng độ lưu huỳnh trong nước biển tăng cao và tình trạng thiếu oxy lan rộng, thành phần hóa học và các hạt lơ lửng trong nước có thể thay đổi đáng kể cách chúng tương tác với ánh sáng mặt trời.
Đại dương trên Trái Đất sẽ biến thành màu tím trong tương lai?
Kết quả là, thay vì phản xạ mạnh ánh sáng xanh dương, các bước sóng màu tím có thể trở nên chiếm ưu thế, "nhuộm" màu cả một vùng biển rộng lớn. Các yếu tố như khí hậu ấm lên và lượng lớn vật chất hữu cơ phân hủy từ đất liền trôi ra biển cũng được cho là sẽ góp phần vào sự biến đổi màu sắc này.
Điều thú vị là, đại dương của chúng ta không phải lúc nào cũng mang màu xanh dương như hiện tại. Nghiên cứu cũng nhắc lại rằng trong quá khứ xa xôi, ở đại Thái Cổ (khoảng 3,8-1,8 tỷ năm trước), biển cả từng có màu xanh lá cây. Nguyên nhân là do nồng độ sắt hòa tan rất cao trong nước vào thời kỳ đó đã lọc bỏ phần lớn ánh sáng xanh dương và đỏ. Các dạng sống quang hợp sơ khai như vi khuẩn lam (Cyanobacteria) thậm chí đã phải tiến hóa các loại sắc tố đặc biệt để có thể hấp thụ hiệu quả ánh sáng xanh lá cây còn sót lại.
Việc đại dương có thể chuyển sang màu tím không chỉ đơn thuần là một sự thay đổi về mặt thị giác. Nó sẽ là một chỉ dấu mạnh mẽ cho những biến đổi sâu sắc và rộng lớn hơn trong bầu khí quyển, thành phần hóa học của nước, và có thể là cả sự thay đổi cấu trúc của hệ sinh thái biển với sự trỗi dậy của các loại vi sinh vật khác. Đáng lo ngại hơn, các nhà nghiên cứu xem đây là một hệ lụy tiềm tàng từ "cuộc chiến chống biến đổi khí hậu mà chúng ta dường như đang thua thế".
Nghiên cứu này một lần nữa nhấn mạnh rằng màu sắc của đại dương không cố định mà phản ánh các quá trình địa chất, khí quyển và sinh học phức tạp đang diễn ra trên hành tinh. Việc theo dõi sự thay đổi màu sắc này có thể cung cấp những manh mối quan trọng về "sức khỏe" của Trái Đất và cách các đại dương đang phản ứng với áp lực ngày càng tăng từ hoạt động của con người.
Bạch Ngân - BGR
