Tổng thống Donald Trump tiếp tục kêu gọi tái kết nạp Nga vào nhóm. Ông cho rằng xung đột ở Ukraine đã không bùng nổ nếu Moscow vẫn còn là thành viên.
Phát biểu trước báo giới cùng Thủ tướng Canada Mark Carney (nước chủ nhà của Hội nghị thượng đỉnh G7) vào đầu vòng thảo luận đầu tiên, ông Trump đã đưa ra lập trường gây tranh cãi này.
Nga bị loại khỏi G8 sau khi sáp nhập Crimea vào năm 2014. Việc ông Trump lên tiếng bảo vệ Tổng thống Nga Vladimir Putin diễn ra chỉ một ngày trước cuộc gặp dự kiến giữa ông và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bên lề hội nghị.
Ông Zelenskyy hiện đang gây áp lực để ông Trump ủng hộ các biện pháp trừng phạt Nga (vốn đã được Thượng viện Mỹ thông qua) nhằm phản ứng với việc ông Putin từ chối đề xuất ngừng bắn 30 ngày.
Tuy nhiên, ông Trump dường như chưa mất kiên nhẫn. Cuối ngày thứ Hai, ông nói rằng mình vẫn chờ xem liệu có thể đạt được thỏa thuận nào với Moscow hay không.
"Trừng phạt khiến chúng ta tốn rất nhiều tiền. Mỹ phải chi hàng tỷ, hàng tỷ USD", ông nói.
Trước đó trong ngày, ông Trump lặp lại quan điểm rằng việc loại Nga khỏi G8 là một "sai lầm lớn".
"Bạn sẽ không có cuộc chiến đó", ông nói. "Bạn có kẻ thù ngay tại bàn đàm phán - mà tôi thậm chí không nghĩ ông Putin là kẻ thù vào thời điểm đó".
Ông Trump đổ lỗi cho cựu Thủ tướng Canada Justin Trudeau và cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama vì đã loại Nga ra khỏi nhóm. "Ông Obama không muốn ông Putin và người đứng đầu đất nước các bạn cũng không muốn ông Putin", ông Trump nói.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết, EU sẽ kêu gọi Mỹ và các nước G7 khác siết chặt lệnh trừng phạt với Nga bằng cách hạ mức trần giá dầu Nga từ 60 USD xuống còn 45 USD/thùng.
Mục tiêu là cắt giảm doanh thu từ dầu mỏ của Nga. Do cơ chế áp giá trần được G7 khởi xướng, EU cần sự đồng thuận của toàn bộ các thành viên G7 để thực hiện thay đổi này.
Bà von der Leyen phát biểu trước báo giới: "Để đạt được hòa bình bằng sức mạnh, chúng ta cần gây thêm áp lực lên Nga - buộc họ phải đồng ý ngừng bắn thật sự, tham gia đàm phán và chấm dứt cuộc chiến này. Trừng phạt là công cụ then chốt. Nhờ lệnh trừng phạt từ G7 và EU, doanh thu từ dầu khí của Nga đã giảm gần 80% kể từ đầu xung đột".
EU hiện đang chuẩn bị vòng trừng phạt thứ 18, tập trung mạnh vào việc cắt nguồn thu từ dầu mỏ của Nga.
Trước cuộc gặp với Tổng thống Trump, Tổng thống Zelenskyy nói: "Cuộc chiến này đã có thể kết thúc từ lâu nếu thế giới phản ứng một cách nguyên tắc trước hành động của Nga".
Ông cũng nói thêm rằng các cuộc tấn công mới nhất của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine diễn ra ngay sau khi ông Putin điện đàm với ông Trump, đề nghị làm trung gian cho cuộc khủng hoảng giữa Iran và Israel.
Ông Zelenskyy khẳng định, khác với Nga, Ukraine đã tuân thủ yêu cầu của Mỹ không tấn công các cơ sở năng lượng của đối phương.
Về phần mình, ông Trump cũng không có dấu hiệu nhượng bộ trong vấn đề thuế quan khi họp song phương với Thủ tướng Carney.
Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Canada Mark Carney có cuộc gặp song phương tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 vào ngày 16/6 tại Kananaskis, Alberta. (Ảnh: Chip Somodevilla/Getty Images qua Forbes)
"Tôi là người ủng hộ thuế quan", ông nói. "Nó đơn giản, dễ hiểu, chính xác và mang lại hiệu quả rất nhanh. Tôi nghĩ Mark có cách tiếp cận phức tạp hơn, nhưng cũng rất tốt".
Ông Trump đã áp thuế lên thép, nhôm, ô tô và một số sản phẩm khác của Canada, cho rằng chúng vi phạm các quy tắc xuất xứ trong thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ.
Lê Anh (Theo Theguardian, Politico)
