Sau chiến thắng áp đảo của Đảng ANO do tỷ phú dân túy cánh hữu Andrej Babis dẫn dắt trong cuộc bầu cử quốc hội Séc ngày 3-4/10, Tổng thống Petr Pavel đã nhanh chóng hành động, đặt NATO và EU làm trọng tâm trong các cuộc đàm phán thành lập Nội các mới.
Theo kết quả cuối cùng được công bố hôm 5/10, Đảng ANO của ông Babis đã giành được 34,51% số phiếu bầu, vượt xa con số 23,36% mà liên minh trung hữu Spolu của Thủ tướng đương nhiệm Petr Fiala giành được. Theo sau là các đảng STAN (11,23%), Piráti (8,97%), SPD (7,78%) và Motorists (6,77%)
Kết quả cho thấy Đảng ANO sẽ chiếm 80 ghế trong số 200 ghế tại Hạ viện, Spolu có 52 ghế, STAN có 22 ghế, Piráti có 18 ghế, trong khi SPD giành được 15 ghế và Motorists giành được 13 ghế.
Mặc dù Đảng ANO dẫn đầu, đảng này không đạt đa số tuyệt đối, khiến việc hình thành chính phủ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán liên minh.
Sau khi gặp ông Pavel hôm 5/10, ông Babis cho biết Nguyên thủ Quốc gia vẫn chưa chính thức mời ông thành lập chính phủ, một bước đi cần thiết theo quy định của Hiến pháp Cộng hòa Séc để ông chính thức nhậm chức.
Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel. Ảnh: Euractiv
Trước đó, trong cuộc họp với một số lãnh đạo đảng đã giành được ghế tại Hạ viện Séc hôm 5/10, ông Pavel nhấn mạnh ưu tiên duy trì định hướng ủng hộ Tây phương, cam kết duy trì tư cách thành viên của đất nước trong EU và NATO, đồng thời bảo vệ các giá trị dân chủ.
Ông Pavel nhấn mạnh rằng NATO và EU là "bảo đảm chính" cho an ninh Séc, đồng thời kêu gọi EU không để quốc gia Trung Âu này đơn độc đối mặt với các mối đe dọa an ninh tiềm tàng.
Với tư cách cựu Tướng quân đội và Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO (2015-2018), ông Pavel kiên quyết phản đối các đảng cực đoan hoặc chống EU/NATO, như Đảng SPD của ông Tomio Okamura, từng kêu gọi trưng cầu dân ý rời khỏi hai tổ chức này.
Trên podcast Bruselský diktát, ông Pavel từng tuyên bố sẽ không thông qua việc bổ nhiệm bất kỳ chính trị gia nào ủng hộ Séc rời NATO hoặc EU, coi đó là "mối đe dọa trực tiếp" đối với an ninh quốc gia.
"Những ưu tiên khác của tôi bao gồm việc bảo tồn tất cả các thể chế của một nhà nước dân chủ, dù đó là vai trò của các phương tiện truyền thông công, các trường đại học công lập, các cơ quan an ninh và tính độc lập của họ, hay tính độc lập của ngành tư pháp và viện kiểm sát", ông Pavel nói.
"Đây chắc chắn là những thông số tôi sẽ theo dõi trong tất cả các cuộc thảo luận của mình dẫn đến việc thành lập một chính phủ mới".
Tổng thống Pavel cũng cho rằng việc chọn Thủ tướng mới còn "quá sớm". Ông nói sau cuộc họp hôm 5/10: "Vẫn còn quá sớm để thảo luận về nhiệm vụ thành lập chính phủ. Sẽ chỉ hợp lý khi có phác thảo rõ ràng hơn về một chính phủ có thể thực sự giành được sự ủng hộ của Hạ viện. Và chúng ta vẫn chưa đạt được điều đó".
Ông cho biết thêm rằng ông dự đoán phiên họp khai mạc của Nội các mới sẽ diễn ra vào tháng 11.
Chính trị gia cánh hữu Andrej Babis đến dự cuộc họp với Tổng thống Séc sau cuộc bầu cử lập pháp, tháng 10/2025. Ảnh: TVP World
Cuộc bầu cử lập pháp cuối tuần qua được coi là sự lựa chọn giữa Đông và Tây đối với cử tri Séc. Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh tình hình an ninh bất ổn ở châu Âu và những đồn đoán gay gắt về định hướng chính sách đối ngoại của Cộng hòa Séc nếu Đảng ANO giành chiến thắng.
Đảng ANO và ông Babis – người từng là Thủ tướng Séc từ 2017-2021 và được gọi là "Trump của Séc" – sẽ thay thế chính phủ liên minh trung hữu Spolu thân phương Tây của ông Fiala, vốn là một bên ủng hộ nhiệt thành và tích cực của Ukraine.
Ông Babis đã bày tỏ lập trường ôn hòa hơn về cuộc xung đột ở Ukraine, ví dụ như kêu gọi chấm dứt một sáng kiến quốc tế do chính phủ của ông Fiala khởi xướng nhằm cung cấp khoảng 1,5 triệu quả đạn pháo cho Ukraine.
Minh Đức (Theo Politico, TVP World)
